Οι ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (και με τις δύο δόσεις) μόλις που ξεπερνούν τους 2.000.000. Οι διασωληνωμένοι στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία είναι σχεδόν 500. Τα καθημερινά κρούσματα που ανακοινώνει ο ΕΟΔΥ εκφράζονται σταθερά μέσα από τετραψήφια νούμερα. Οι θάνατοι δεν λείπουν –δυστυχώς– από τις καθημερινές ανακοινώσεις. Τελικά υποχωρεί ή όχι η πανδημία στην Ελλάδα;
Η απάντηση δεν αποτελεί εύκολο εγχείρημα. Σίγουρα παρατηρείται μία μείωση σε σχέση με τα νούμερα του προηγούμενου μήνα. Ωστόσο, το γεγονός ότι τα πάντα πλέον είναι ανοιχτά, σε συνδυασμό με το χαμηλό ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων, δημιουργούν ερωτηματικά για τη συνέχεια, κυρίως σε ό,τι αφορά την καλοκαιρινή περίοδο, κατά την οποία η Ελλάδα περιμένει και κάποια εκατομμύρια τουριστών. Το κυριότερο; Οι μηχανισμοί επιτήρησης της πανδημίας, που έτσι και αλλιώς δεν δούλεψαν ποτέ σε υψηλές στροφές, δείχνουν να έχουν χαλαρώσει υπερβολικά. Ένα τηλέφωνο στον ΕΟΔΥ θα σας πείσει (αν δεν σας εξοργίσει από αυτά που θα ακούσετε).
Εστίαση και λιανεμπόριο: Ήρθαν τα δύσκολα
Η κυβέρνηση εκφράζει την αισιοδοξία της. Καμία έκπληξη εδώ, το κυβερνητικό αφήγημα είναι πάντα αισιόδοξο και χαρωπό. Τόσο ώστε να μην γίνεται πλέον πιστευτό. Στην αγορά πάντως έχουν έρθει τα πρώτα δυσάρεστα μηνύματα αφού, παρά τα άνοιγμα, τα προβλήματα που είχαν συσσωρευτεί από τους ατελείωτους μήνες του λοκντάουν, μεγεθύνονται επικίνδυνα.
Αναφορικά με την εστίαση, οι επιχειρήσεις άνοιξαν βασιζόμενες στις δικές τους δυνάμεις. Η ενίσχυση από το κράτος θα φτάσει περίπου σ' ένα μήνα από σήμερα (αν και εφόσον τηρηθούν τα σχετικά χρονοδιαγράμματα), αλλά μέχρι τότε τα μαγαζιά πρέπει να αγοράσουν πρώτες ύλες, να πληρώσουν προμηθευτές, προσωπικό και ασφαλιστικά ταμεία και ταυτόχρονα να δημιουργήσουν τζίρο. Δύσκολη η εξίσωση, ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν μεγάλους εξωτερικούς χώρους, έτσι ώστε παράλληλα με την ικανοποίηση της πελατείας τους να τηρούν και τα μέτρα κατά του κορονοϊού.
Οι αιτήσεις για την ενίσχυση –μέσω ΕΣΠΑ– θα φτάσουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τις 35.000. Σε κάθε περίπτωση έξω από το χορό θα μείνουν 15.000 με 17.000 επιχειρήσεις που δεν πληρούν τα κριτήρια ένταξης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την προσπάθεια επιβίωσης που κάνουν. Την ίδια ώρα η μουσική στα μαγαζιά εξακολουθεί να απαγορεύεται και ο καιρός, παρά το γεγονός ότι διάγουμε τις πρώτες ημέρες του καλοκαιριού, δεν βοηθά. Ο τζίρος των πρώτων ημερών μετά το άνοιγμα δεν είναι αυτός που περίμεναν οι επιχειρηματίες, αφού ο κόσμος προτιμά τις εξόδους κυρίως τα Σαββατοκύριακα (και αυτές είναι περιορισμένες).
Στο λιανεμπόριο ο εμπορικός σύλλογος Αθηνών ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες ότι το 84,1% των μελών του δήλωσε πτώση του τζίρου του σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, παρά το γεγονός ότι κατά τον Μάιο τα μαγαζιά άνοιξαν τις πύλες τους για πρώτη φορά ύστερα από μήνες και χωρίς μεγάλους περιορισμούς. Αύξηση του τζίρου κατέγραψε μόλις 1 στους 10 επιχειρηματίες, δείγμα του ότι η αγορά, ακόμα και στο πολύ εμπορικό κέντρο της Αθήνας, έχει ακόμα Γολγοθά να ανέβει.
Γυμναστήρια: Ήξεις, αφήξεις
Τα γυμναστήρια άνοιξαν στις 31 Μαΐου, αλλά τα μέτρα κάτω από τα οποία θα λειτουργούν, χρειάστηκε να επικαιροποιηθούν πριν καν εφαρμοστούν στην πράξη. Και αυτό ήταν απαραίτητο γιατί ακόμα δεν έχει εφευρεθεί ο τρόπος με τον οποίο θα κάνει κάποιος αερόβια άσκηση με μάσκα χωρίς να... σκάσει. Έτσι λοιπόν, τελικά, ορίστηκε ότι αυτοί που γυμνάζονται με ασκήσεις αερόβιας μπορούν να μην φορούν μάσκα αλλά την ίδια ώρα θα πρέπει να τηρούν απόσταση τριών μέτρων από τους άλλους ασκούμενους. Συστήνεται, επίσης, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις χρήση είτε διπλής μάσκας, είτε μονής των τύπων ΚΝ95 ή FFP2. Τώρα πως θα λειτουργήσουν όλα αυτά μέσα στους χώρους των γυμναστηρίων, στους οποίους βρίσκονται κυρίως νέοι άνθρωποι οι οποίοι ίσως να μην διακρίνονται για την πειθαρχία τους, είναι κάτι που θα φανεί. Πάντως σοβαροί ελεγκτικοί μηχανισμοί δεν υπάρχουν, οπότε η τήρηση των μέτρων επαφίεται αφενός στην ατομική ευθύνη και αφετέρου στην ευθύνη της κάθε επιχείρησης.
Το ψηφιακό πιστοποιητικό και τα μεγάλα ερωτηματικά
Δεν είναι υπερβολή αν ισχυριστούμε ότι στο εγχείρημα του ψηφιακού πιστοποιητικού η κυβέρνηση έχει επενδύσει ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού κεφαλαίου του Κυριάκου Μητσοτάκη. Για το κυβερνητικό στρατόπεδο, το περιβόητο έγγραφο μοιάζει σαν το κλειδί που θα ανοίγει όλες τις πόρτες στο εξωτερικό και ο κάτοχός του ισοδυναμεί με κλειδοκράτορα.
Βεβαίως, για να τηρηθούν οι τύποι, διευκρινίζεται σε όλους τους τόνους ότι «δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για την ελεύθερη κυκλοφορία, η οποία είναι θεμελιώδες δικαίωμα στην ΕΕ». Στην πράξη βέβαια, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε το ψηφιακό πιστοποιητικό ως «λωρίδας ταχείας κυκλοφορίας». Στις λωρίδες ταχείας κυκλοφορίας βέβαια κυκλοφορούν συνήθως τα αυτοκίνητα πολύ μεγάλου κυβισμού…
Είναι γεγονός ότι δημιουργούνται πολίτες πολλών ταχυτήτων με το πιστοποιητικό. Οι εμβολιασμένοι και με τις δύο δόσεις θα ξεπερνούν τον σκόπελο της καραντίνας. Υπάρχουν, όμως, υποπεριπτώσεις για τις οποίες δεν έχουν δοθεί ξεκάθαρες και πλήρεις απαντήσεις. Τι θα γίνει, για παράδειγμα, αν παραστεί ανάγκη να ταξιδέψει κάποιος στο εξωτερικό και δεν έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό του; Κάνει μοριακό τεστ είναι η απάντηση. Ναι, αλλά ποιος το πληρώνει;
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων είχε απορρίψει, με προσεκτικές διατυπώσεις, την πρώτη μορφή του ψηφιακού πιστοποιητικού και είχε καλέσει τα κράτη–μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ρίξουν το κύριο βάρος τους στην ολοκλήρωση του εμβολιασμού του πληθυσμού και όχι στο πιστοποιητικό, που εκ των πραγμάτων δημιουργεί διακρίσεις, άρα και προβλήματα.
Με τον εμβολιασμό, όμως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση να εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αργός, το πιστοποιητικό προωθήθηκε για να ανοίξει –υποτίθεται– τον δρόμο στον τουρισμό. Σε ισχύ σ' όλες τις επικράτειες της Ένωσης θα τεθεί από την 1η Ιουλίου, αλλά μέχρι τότε οι πολίτες θα μπορούν να το χρησιμοποιούν σε χώρες οι οποίες έχουν ήδη συμφωνήσει σε διμερές επίπεδο για την εφαρμογή του.
Προβληματικό, τέλος, θεωρείται και το γεγονός ότι το πιστοποιητικό περιλαμβάνει και πολλές λεπτομέρειες για τον εμβολιασμό του κάθε πολίτη. Δεν περιορίζεται στο να πληροφορήσει αν ο κάτοχός του είναι πλήρως ή όχι εμβολιασμένος, αλλά ενημερώνει με ποιο εμβόλιο έγινε ο εμβολιασμός και πότε. Η οδηγία που είχε δοθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων για όσο το δυνατόν λιγότερες πληροφορίες, δεν τηρήθηκε. Φυσικά, όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που ο κανονισμός περί Προσωπικών Δεδομένων καταστρατηγείται, ενώ η Ελλάδα έχει δείξει το δρόμο με την τάση της να αγνοεί σχεδόν σε κάθε περίπτωση τον GDPR (τηλεκπαίδευση, απαλλαγή από το μάθημα θρησκευτικών κτλ). Προφανώς τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών είναι για κάποιους ψιλά γράμματα…