«Παράξενα φρούτα κρέμονται από τα δέντρα του Νότου

Με αίμα στα φύλλα και τις ρίζες

Μαύρα κορμιά αιωρούνται στο αεράκι του Νότου

Παράξενα φρούτα κρέμονται από τις λεύκες

Σκηνή ποιμαντική του γενναίου Νότου

Με γουρλωμένα μάτια και στριμμένα στόματα

Και το άρωμα από τις μανόλιες γλυκό και φρέσκο

Κι ύστερα, ξαφνική μυρωδιά καμένης σάρκας

Εδώ είναι ένα φρούτο για να δαγκώσουν τα κοράκια (…)»

 

Στις 7 Αυγούστου 1930, στο Μάριον της Ιντιάνα, ο Τόμας Σιπ και ο Αβραάμ Σμιθ, δυο νεαροί Αφροαμερικανοί, ξυλοκοπήθηκαν άγρια και κρεμάστηκαν από τα κλαδιά ενός δέντρου. Οι δύο νέοι είχαν συλληφθεί το προηγούμενο βράδυ κατηγορούμενοι για ληστεία, φόνο και απαγωγή αλλά το μαινόμενο πλήθος κατάφερε και τους άρπαξε κυριολεκτικά μέσα από τα χέρια των αρχών και τους λυντσάρισε. Επρόκειτο για μια πράξη αυτοδικίας με καθαρά ρατσιστικά χαρακτηριστικά, σε μια εποχή που ο ρατσισμός κατά των μαύρων είχε πάρει ιδιαίτερα βίαιες διαστάσεις στις πολιτείες του αμερικανικού νότου.

Το 1936, ο τραγουδοποιός και ποιητής Άμπελ Μέροπολ, εμπνευσμένος από το περιστατικό εκείνο έγραψε το ποίημα «Bitter fruit» (Πικρό φρούτο) το οποίο και μελοποίησε ο ίδιος. Ο Μέροπολ ήταν καθηγητής σε γυμνάσιο στο Μπρονξ, παιδί Εβραίων μεταναστών από τη Ρωσία και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ. Στο ποίημα εκφράζεται ο αποτροπιασμός και η φρίκη που ένιωσε ο Μέροπολ, βλέποντας την περίφημη φωτογραφία του Λόρενς Μπάιτλερ, με τα άψυχα κορμιά των δύο μαύρων κρεμασμένα στο δέντρο. Επειδή τα χρόνια ήταν δύσκολα ο Άμπελ Μέροπολ, φοβούμενος τα αντίποινα, χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Λιούις Άλαν.

Το τραγούδι άρεσε ιδιαίτερα στον Μπάρνεϊ Τζόζεφσον, ιδιοκτήτη του Καφέ Σοσάιτι, στο οποίο τραγουδούσε τότε η Μπίλι Χόλιντεϊ και της πρότεινε να το τραγουδήσει. Η Χόλιντεϊ το ενέταξε στο καθημερινό της πρόγραμμα και, μάλιστα, με αυτό έκλεινε το πρόγραμμά της. Την ώρα εκείνη σταματούσε το σερβίρισμα, τα φώτα χαμήλωναν και εκείνη, σα να προσευχόταν, ερμήνευε το τραγούδι, μέσα σε μια ατμόσφαιρα μυσταγωγίας. Η επιτυχία την οδήγησε στο να προτείνει στην Κολούμπια να το ηχογραφήσει. Αλλά η εταιρεία, για ευνόητους λόγους, αρνήθηκε κι έτσι η Χόλιντεϊ απευθύνθηκε στην εταιρεία Κόμοντορ Ρέκορντς (Commodor Records), μια μικρή εταιρεία η οποία ειδικευόταν σε ηχογραφήσεις εναλλακτικής τζαζ μουσικής και σύντομα το τραγούδι «Strange fruit» (Παράξενο φρούτο), έγινε η μεγαλύτερη επιτυχία της Μπίλι Χόλιντεϊ. Το δισκάκι κυκλοφόρησε το 1939.

«Την πρώτη φορά που το τραγούδησα νόμισα ότι κάναμε μεγάλο λάθος. Είχα τελειώσει και επικρατούσε απόλυτη σιωπή. Δεν ακουγόταν τίποτα. Ξαφνικά κάποιος άρχισε να χειροκροτεί, και με μιας όλοι άρχισαν να χειροκροτούν από παντού και να ζητωκραυγάζουν», έχει δηλώσει η ίδια.

Στην ταινία «Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον Μπίλι Χόλιντεϊ» (United States vs Billie Holiday), ο σκηνοθέτης Λι Ντάνιελς, αφηγείται την ιστορία γύρω από το συγκεκριμένο τραγούδι και τα προβλήματα που αντιμετώπισε η Χόλιντεϊ από τις αμερικανικές αρχές. Εξαιτίας του «Strange fruit» μπήκε στο στόχαστρο του Εφ Μπι Άι. Το τραγούδι θεωρήθηκε ως εμπρηστικό και η Χόλιντεϊ άρχισε να παρακολουθείται, με αφορμή την εξάρτησή της από ουσίες, κατόπιν εντολής του Χάρι Άνσλιντζερ, τότε επιτρόπου του Ομοσπονδιακού Γραφείου ναρκωτικών στο υπουργείο Οικονομικών. Ο Άνσλιντζερ, στράφηκε κυρίως εναντίον των μαύρων και των μεταναστών συνδέοντάς τους με τη χρήση ουσιών. Επίσης στράφηκε εναντίον των μουσικών της τζαζ, επειδή ο ίδιος θεωρούσε τη τζαζ ως μια επικίνδυνη μορφή μουσικής. Έτσι στο στόχαστρό του μπήκε και η Μπίλι Χόλιντεϊ, την παρακολούθηση της οποίας ανέλαβε ο μαύρος αστυνομικός, Τζίμι Φλέτσερ, ο οποίος κατέληξε εραστής της!

Ο σκηνοθέτης Λι Ντάνιελς δήλωσε: «Είτε γνωρίζετε την κληρονομιά της Μπίλι Χολιντέι και κάθε νότα που τραγούδησε, είτε όχι, ελπίζω ότι η ταινία μας θα αποδώσει δίκαια το πορτρέτο αυτής της περίπλοκης γυναίκας, της θρυλικής τραγουδίστριας και ακτιβίστριας για τα πολιτικά δικαιώματα, η τέχνη της οποίας παραμένει ζωντανή όσο και πριν από 80 χρόνια (…) όπως αποκαλύπτουν τα πρόσφατα γεγονότα (στις ΗΠΑ), η χώρα μας έχει ακόμη πολλά να κάνει για να εκπληρώσει την υπόσχεσή της για μια ολοκληρωμένη ένωση».

Η Μπίλι Χόλιντεϊ πέθανε το 1959 σε ηλικία μόλις 44 ετών από κίρρωση του ήπατος.

Στράτος Κερσανίδης strakersan@gmail.com
kersanidis.wordpress.com
Περισσότερα Άρθρα
ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, 
ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Copyright © 2024 - All rights reserved

 | 

Developed by © Jetnet