Κάπου στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, τα μεγάλα στούντιο του Χόλυγουντ χρεοκόπησαν. Το κοινό των ταινιών έφυγε προς διαφορετικές διασκεδάσεις και οι παλιοί τρόποι δεν λειτουργούσαν πια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γεννηθεί αυτό που αργότερα ονομάστηκε New Hollywood. Σκηνοθέτες εμπνευσμένοι από τον ευρωπαικό και τον γιαπωνέζικο κινηματογράφο προσπάθησαν να κάνουν ταινίες, οι οποίες τοποθετούσαν το καλλιτεχνικό όραμα μπροστά από τις εμπορικές απαιτήσεις των παραγωγών. Σκηνοθέτες όπως ο Άρθουρ Πεν, ο Φρανσις Φορντ Κόπολα, ο Σκορσέζε, ο Σαμ Πέκινπα ξεπήδησαν μέσα από τις ρωγμές της παλιάς κινηματογραφικής βιομηχανίας. Και δημιούργησαν ταινίες με προσωπικό στίγμα, καλλιτεχνική επιδίωξη και συχνά εμπορική επιτυχία. Ο θάνατος του New Hollywood προέκυψε από μια ομάδα αυτών των δημιουργών. Στο τέλος της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές του ’80 ταινίες όπως το Jaws (Στα σαγόνια του καρχαρία) ή το Star Wars όχι μόνο έσπασαν τα ταμεία φέρνοντας τον κινηματογράφο ξανά στην εμπροσθοφυλακή της βιομηχανίας του θεάματος αλλά ταυτόχρονα έδωσαν όλες αυτές τις τεχνικές και τις λειτουργίες που θα επέτρεπαν στα στούντιο να μπορούν με ασφάλεια να παράγουν προιόν με ασφάλεια και σαφείς υπολογισμούς ως προς το ρίσκο και τα κέρδη.
Κάπου εκεί ξεκινά η εποχή της μεγάλης ανακύκλωσης, ένας κύκλος που στις μέρες μας έχει γιγαντωθεί. Τα σίκουελ έγιναν κοινός τόπος και σπάνια μια επιτυχημένη ταινία δεν θα έβρισκε τη συνέχειά της σε δύο, τρεις, πέντε νέες ταινίες. Με την ποιότητα σταθερά να εξανεμίζεται από συνέχεια σε συνέχεια και με κύριο χαρακτηριστικό την επίκληση στην αρχική ευχαρίστηση που σου έδωσε η πρώτη ταινία και μόνο.
Αυτή η λογική της επανάληψη, της ασφάλειας και της ηθελημένης κοινοτοπίας στις μέρες μας γιγαντώθηκε. Η εκτίναξη των πλατφόρμων όπως το Νέτφλιξ, η είσοδος των τηλεοπτικών προϊόντων σε μια εποχή μεγάλων παραγωγών, έφερε ένα ατελείωτο αίτημα για νέο περιεχόμενο. Η παγκοσμιοποίηση των πλατφόρμων και ο μεταξύ τους καλπάζων ανταγωνισμός, σε συνδυασμό με την παγκόσμια συγκυρία της πανδημίας έκανε αυτό το αίτημα ακόμα πιο επιτακτικό. Οι μηχανές αυτές ελέγχουν πια τους όρους της κυρίαρχης κουλτούρας. Και η κουλτούρα αυτή δεν είναι τίποτα άλλο από μια άνευ όρων ανακύκλωση.
Κοινοί τόποι, συνέχειες παλαιοτέρων επιτυχιών και διασκευές διασκευών. Αφόρητη νοσταλγία για τρόπους του πρόσφατου παρελθόντος, ταινίες ή σειρές για την καταγωγή των ηρώων και το πώς έφτασαν στο σημείο στο οποίο τους συναντήσαμε σε μια ταινία που κάποτε έκανε επιτυχία. Μια αφηγηματική παλινδρόμηση που διαρκώς αναπαράγει το ήδη ειπωμένο χωρίς καμία πρόθεση πρωτοτυπίας. Είναι ο εγκλωβισμός μιας ολόκληρης βιομηχανίας στην αίθουσα με τους παραμορφωτικούς καθρέφτες. Ακόμα και αν το είδωλό της είναι εξαϋλωμένο σε βαθμό παραμόρφωσης αυτό δεν σημαίνει πως δεν θυμίζει –έστω ελάχιστα- την αρχική όψη. Την όψη αυτή στην οποία τα στούντιο μπορούν να ποντάρουν με ασφάλεια την οικονομική του εξαργύρωση.
Κάθε τι μετατρέπεται σε αφήγηση εικόνων. Γρήγορα, επιτακτικά, μέσα από κανόνες διαρκούς επανάληψης και ελάχιστης μετατόπισης. Κάθε τι πρωτότυπο εξορίζεται ως επικίνδυνο. Και η ασφάλεια που επιθυμεί η παραγωγή, το μηδενικό ρίσκο, ποια περιορίζεται σε μια βιομηχανία της οικειότητας.
Ας δούμε λοιπόν ταινίες για το πώς προέκυψε η Κρουέλα Ντεβίλ (η κακιά από τα «101 σκυλιά της Δαλματίας»), για έναν ακόμα σουπερ ήρωα ή την ένατη ταινία Ρόκυ. Ας καταναλώσουμε για μια ακόμα φορά την αλεσμένη τροφή του κοινού τόπου δημιουργημένου ακριβώς ώστε να μας θυμίζει αυτή την κοινότητά του. Ας χαθούμε και μεις σε μια νοσταλγία παλαιότερων προϊόντων εκεί που κάθε τι γίνεται καθαγιασμένη ανάμνηση. Το φίδι έχει αρχίσει εδώ και καιρό να μασάει την ουρά του και ο κορεσμός του δεν είναι ορατός στον ορίζοντα.
Και το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι το πόσο αυτό το αδιέξοδο μας υπενθυμίζει την ανάγκη για το άμεσο και το συγκλονιστικό. Εκεί όπου το πρωτότυπο μπορεί να είναι μια αρετή που δεν εξορίζει το οικείο. Εκεί όπου τα έργα γεννιούνται για πρώτη φορά έτοιμα να πάρουν το ρίσκο της γέννησής τους. Κάθε τι άλλο είναι απλώς ένα deja vous μια ζωής πολιορκημένης.