Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού τις τελευταίες τέσσερες δεκαετίες, εκτός των άλλων, οδήγησε σε μεγάλη κρίση τα έσοδα του προϋπολογισμού. Οι πολυεθνικές αξιοποιούσαν τις δυνατότητες της φορολογικής πολιτικής, όπως επίσης τα προνόμια που τους παρέχουν οι «φορολογικοί παράδεισοι», με αποτέλεσμα τη νομότυπη εκτεταμένη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή. Τα κράτη βρέθηκαν σε δύσκολη θέση και για να διατηρούν ένα μίνιμουμ δαπανών, απευθύνονταν στα «συνήθη υποζύγια», που είναι οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και τα μεσαία στρώματα που δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν, επειδή φορολογούνται κυρίως στην πηγή. Αυτό οδηγούσε σε άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πολύ υψηλών και χαμηλών εισοδημάτων. Ουσιαστικά γίνεται αναδιανομή υπέρ των πρώτων μέσω της φορολογικής πολιτικής. Στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 10% των κατοίκων με τα μεγαλύτερα εισοδήματα είναι εννέα φορές πλουσιότερο από το 10% με τα μικρότερα εισοδήματα. Η φορολογία πήρε έντονα ταξικά χαρακτηριστικά και δεν ήταν ανάλογη με τη φοροδοτική ικανότητα. Επίσης, υπήρξε χαλαρότητα στην είσπραξη των φόρων από τις πολυεθνικές.
Οι offshore εταιρείες δίνουν τη δυνατότητα στις μεγάλες πολυεθνικές να δηλώνουν την έδρα τους σε χώρες με χαμηλή φορολογία. Το 2017, η θυγατρική εταιρεία της Amazon στη Μεγάλη Βρετανία είχε έσοδα 11,4 δισ. λίρες, δηλωμένα κέρδη 72 εκατομμύρια λίρες και πλήρωσε φόρους μόνο 1,7 εκατομμύρια λίρες.
Τα ανεπτυγμένα κράτη, είτε δε θέλησαν, είτε δε μπορούσαν να αντιστοιχήσουν το φορολογικό σύστημα με τις αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία. Η τεχνολογική συνιστώσα της παραγωγής αυξάνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, ιδιαίτερα στην ψηφιακή εποχή. Δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί πού και πώς παράγουν εταιρείες, όπως η Apple και η Amazon, και πώς πρέπει να φορολογηθούν. Συνήθως μεταφέρουν τα τιμολόγια σε χώρες όπως η Ιρλανδία, η Κύπρος, το Λιχνεστάιν και άλλες περιοχές με χαμηλή φορολογία των κερδών.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, στις αρχές Απριλίου, ανακοίνωσε σχέδιο χρηματοδότησης έργων υποδομής για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και αύξησης των κοινωνικών δαπανών. Η χρηματοδότηση αυτού του σχεδίου απαιτεί αύξηση των κρατικών επενδύσεων και γενικά της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία. Επίσης, η οικονομία των ΗΠΑ έχει μείνει αρκετά πίσω από τους ανταγωνιστές της στον τομέα των μελετών και της έρευνας (κυρίως την Κίνα). Για την επίτευξη αυτών των στόχων αυξάνεται η φορολογία των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων από 21% στο 28%. Ο Τζο Μπάιντεν ανέφερε ότι «ο πυροσβέστης και ο εκπαιδευτικός πληρώνουν φόρο 22%, όταν η Amazon και 90 μεγάλες επιχειρήσεις πληρώνουν 0 φόρους». Επί προεδρίας Τραμπ, το 2017, ο φόρος των κερδών μειώθηκε από 35% σε 21%. Σύμφωνα με τη φορολογική επιτροπή του Κογκρέσου, αν ληφθούν υπ’ όψη οι διάφορες άλλες εκπτώσεις, ο πραγματικός φόρος των κερδών ήταν 8%. Μετά από αυτές τις εξελίξεις είναι ολοφάνερη η αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού σε όλα τα πεδία, χωρίς να είναι σαφώς διατυπωμένο το νέο παράδειγμα.
Η αμερικανική κυβέρνηση έφερε στη σύνοδο των G7 το θέμα της φορολόγησης των κερδών των πολυεθνικών με 21%. Τελικά, σε συνεννόηση με τους G20, αποφασίστηκε ελάχιστος εταιρικός φόρος 15%, που στη συνέχεια εγκρίθηκε από 130 κράτη (μεταξύ των οποίων είναι η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία) του ΟΟΣΑ, που παράγουν το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το πακέτο αυτό, που προτείνεται να ισχύσει από το 2023, είναι αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων που γίνονταν τα τελευταία χρόνια υπό την αιγίδα του Οργανισμού, αλλά υπήρχαν έντονες αντιρρήσεις, κυρίως από την κυβέρνηση Τραμπ. Μέχρι τώρα, όπως δήλωσε η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, «υπήρχε ένα “κυνηγητό” φοροελαφρύνσεων και ένας ανταγωνισμός των χωρών με μειώσεις φορολογίας για την προσέλκυση επενδύσεων, που έφτασε ένα βήμα πριν το τέλος του». Το θέμα της δίκαιης φορολόγησης των πολυεθνικών και των μεγάλων εταιρειών του διαδικτύου έθετε κατ’ επανάληψη η Γαλλία, τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Οι εταιρείες αυτές φορολογούνταν λίγο ή καθόλου, δηλώνοντας την έδρα τους σε χώρες με χαλαρά φορολογικά καθεστώτα. Αποκτούσαν πλεονεκτήματα, λόγω των πολυπλόκαμων δικτύων offshore. Αλλού δηλωνόταν η παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών, αλλού οι αποθήκες, αλλού η σύνδεση με τις τράπεζες, αλλού οι βάσεις δεδομένων.
Με τη νέα φορολογική πολιτική, οι πολυεθνικές εταιρείες θα φορολογούνται όχι με βάση την έδρα που δηλώνουν, αλλά θα πληρώνουν ελάχιστο εταιρικό φόρο 15% στη χώρα που δραστηριοποιούνται και αποκομίζουν τα κέρδη τους. Υπολογίζεται ότι θα εισπράττονται φόροι πάνω από 250 δισ. δολάρια το χρόνο, που μέχρι τώρα διέφευγαν. Αν, όμως, παραμείνει ο νεοφιλελευθερισμός, η αναδιανομή θα έχει έντονο ταξικό αποτύπωμα και δεν θα διαχέονται τα νέα έσοδα στην κοινωνία, αλλά θα ξαναγυρίζουν στις πολυεθνικές. Ο ελάχιστος εταιρικός φόρος θα μείνει κενό γράμμα, αν δε συνοδευτεί από αλλαγές στα υπάρχοντα φορολογικά συστήματα και ψηφιοποίηση των υποδομών για την είσπραξή του. Η διαβούλευση για τις τεχνικές λεπτομέρειες θα συνεχιστεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2021.