Από το προσωπικό αρχείο του Αλέκου Χατζηδάκη
Στην ελληνική περιφέρεια, στα Τρίκαλα εν προκειμένω, η συζήτηση για το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα υπήρξε έντονη και γόνιμη. Συναντήσεις, εκδηλώσεις, ανταλλαγή εμπειριών και προετοιμασία για το ταξίδι στη Γένοβα.
Φτάσαμε την Τρίτη (17/7/01) έχοντας ως αποστολή την κατόπτευση των χώρων που θα μείνουν οι ελληνικές αντιπροσωπίες, καθώς και τις περιοχές που θα γίνουν οι πορείες και οι συζητήσεις. Τρία τουλάχιστον camps είχαν προβλεφθεί για τους Έλληνες. Δύσκολα προσβάσιμα και τα τρία, αλλά περιθώρια για περιττές πολυτέλειες δεν υπήρχαν.
Την Τετάρτη πήραμε μέρος στην πρώτη συζήτηση στην «Τέντα», στο επιχειρησιακό κέντρο των δραστηριοτήτων, και αργότερα ζήσαμε την ανεπανάληπτη συναυλία του Μανού Τσάο, καταβάλλοντας –μάλλον εμείς μόνο– το συμβολικό αντίτιμο, γιατί έτυχε να μπούμε από το πόστο που ήλεγχε ο Φελέκης, που ήταν αμείλικτος.
Η εικόνα της πόλης δεν μπορεί να περιγραφεί σε ένα κείμενο εδώ, προτείνουμε να ανατρέξετε σε βίντεο και εικόνες. Τρομακτική ήταν πάντως η αίσθηση της άδειας πόλης και οι σιδερένιοι φράχτες παντού. Όλα σε προετοίμαζαν για κάτι που ποτέ δεν είχες νιώσει και ζήσει στη ζωή σου.
Η Πέμπτη ήταν αφιερωμένη στην πολύχρωμη πορεία και δράσεις των κινημάτων απ’ όλο τον κόσμο. Δράσεις διάσπαρτες στην «πράσινη ζώνη», είδαμε όμως λίγες γιατί ήταν η μέρα που θα κατέφθαναν τα πούλμαν με τις αντιπροσωπείες και τα κινήματα από την Ελλάδα και είχαμε αναλάβει να τα προϋπαντήσουμε στην είσοδο της πόλης και να τα οδηγήσουμε στους χώρους διαμονής. Δύσκολο και πολύ σύνθετο εγχείρημα αν λάβει κανείς υπόψιν τον μεγάλο αριθμό των πούλμαν και τους ελάχιστους ανοιχτούς δρόμους όπου επιτρέπονταν η κυκλοφορία. Την ατμόσφαιρα βάρυνε εξαιρετικά η είδηση ότι ένα μέρος των διαδηλωτών, μεταξύ των οποίων και το σύνολο σχεδόν του Συντονιστικού του Φόρουμ, χτυπήθηκε και δεν κατάφερε να κατέβει από το πλοίο στην Αγκόνα.
Είναι και η στιγμή που όλοι μας συνειδητοποιούμε από τη μια την κρισιμότητα του εγχειρήματος και το μέγεθος της ευθύνης που μας αναλογεί, και από την άλλη την πολυπλοκότητα και τη γοητεία της συμμετοχής σε ένα πραγματικά παγκόσμιο γεγονός.
Ολονύκτιες συζητήσεις και προετοιμασίες για την κρίσιμη «πορεία της ανυπακοής» την Παρασκευή. Στον ασφυκτικά περιορισμένο χώρο που άφησε η αστυνομία, κάθε οργάνωση, κάθε συλλογικότητα έπρεπε να βρει τη σωστή θέση της και σειρά στον κατάλληλο χρόνο. Η οργάνωση των συντρόφων Ιταλών και της διεθνούς επιτροπής ήταν άψογη, για τα δικά μας δε μέτρα παραπάνω από τέλεια.
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την εντυπωσιακή εμφάνιση των «Τούτι Μπιάνκι», οι οποίοι μπήκαν στην κορυφή της πορείας με τις πελώριες διαφανείς «ασπίδες».
Αμέτρητες οι ομάδες τους, τις ξεχώριζες από τον διαφορετικό τους εξοπλισμό που τον χαρακτήριζε η ανεξάντλητη φαντασία. Θα σταθούμε σε ένα παράδειγμα που δίνει και το μέτρο. Μια ομάδα περί τους πενήντα νέους και νέες εκτός από τις προστατευτικές λευκές στολές τους, κρατάνε στα χέρια τους από έναν καθρέφτη από αυτούς που φορούν τα φορτηγά και τα πούλμαν. Μας ήταν αδύνατο να φανταστούμε σε τι μπορεί να χρησιμεύσουν, μέχρι που αργότερα στη μάχη τούς είδαμε να ρίχνουν όλοι μαζί τις ακτίνες του ήλιου στα ελικόπτερα, αναγκάζοντας τους πιλότους να απομακρύνονται!
Το τεράστιο ποτάμι της πορείας έφτασε γρήγορα στο τέρμα του και η σύγκρουση με τις αμέτρητες δυνάμεις της καταστολής ξεκίνησε. Ένας κανονικός πόλεμος. Με αύρες, ελικόπτερα, έφιππους αστυνομικούς και χιλιάδες οπλισμένους χωροφύλακες. Αλλά και με παλμό, αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα από το κίνημα.
Κι ενώ το τεράστιο ποτάμι της διαδήλωσης προσπαθούσε με κάθε τρόπο να ενισχύσει την εμπροσθοφυλακή που συγκρούονταν άγρια επί ώρες –εδώ έπεσε και ο Κάρλος Τζουλιάνι– παράλληλα το «μαύρο μπλοκ» εφαρμόζοντας τη μέθοδο hit & run, ανέβαζε κάθε 15λεπτο και μια τεράστια στήλη μαύρου καπνού από τράπεζες και πολυτελείς επιχειρήσεις στον ουρανό. Παρότι δεν ήταν αυτή η «γραμμή» μας, μια άγρια χαρά μας κατέκλυζε.
Αναλάβαμε να μαζέψουμε τους έλληνες τραυματίες.
Μια «στοά» εκατοντάδων μέτρων παράλληλη του δρόμου της διαδήλωσης ήταν κατάσπαρτη από τσακισμένους ανθρώπους με διαλυμένα άκρα, ανοιγμένα κεφάλια ή σε κώμα. Τρομακτικό ήταν το θέαμα σε ένα Κέντρο Περίθαλψης, όπου είδαμε να καθαρίζουν τα αίματα από το δάπεδο με την πυροσβεστική αντλία. Χωρίς τη συγκλονιστική συμμετοχή του δημόσιου ΕΚΑΒ της πόλης θα ήταν αδύνατη η περίθαλψη και η μεταφορά στα νοσοκομεία των χιλιάδων τραυματιών. Η ένταση της σύγκρουσης και η επιθετικότητα της αστυνομίας ήταν τέτοια, ώστε η τραγική είδηση για την δολοφονία του Τζουλιάνι να μοιάζει αναπόφευκτη.
Το βράδυ μας βρήκε όλες και όλους στην «Τέντα» να προσπαθούμε να κάνουμε έναν απολογισμό της μέρας, να μετρήσουμε τραυματίες και να βγάλουμε από τα κρατητήρια συλληφθέντες.
Η μεγάλη πορεία των συνδικάτων το Σάββατο έγινε στην σκιά της δολοφονίας του Τζουλιάνι και της μεγαλύτερης σύγκρουσης των τελευταίων δεκαετιών ανάμεσα στο κίνημα και τις δυνάμεις καταστολής στην Ευρώπη.
Το μέγεθος της πορείας είναι δυσθεώρητο και από νωρίς κάθε αντιπροσωπεία και χώρα έχει μπει στην προκαθορισμένη σειρά της. Το σύνθημα Assassini! (Δολοφόνοι!) κυριαρχεί. Οι λιγοστοί εναπομείναντες κάτοικοι της πόλης συμπαραστέκονται και μας καταβρέχουν σωτήρια από τις βεράντες τους. Το ΠΑΜΕ, που κατέφθασε την ίδια μέρα, προσπαθεί ενοχλητικά να προσπεράσει την πορεία για να τεθεί επικεφαλής της, φωνάζοντας …ελληνικά συνθήματα που πιστοποιούν την ex officio «πρωτοπορία» του.
Φεύγοντας την επόμενη μέρα μετρούσαμε στην autostrada τα χιλιάδες αστυνομικά οχήματα που επέστρεφαν στον τόπο τους, αναλογιζόμενοι τα λόγια του Καμύ: «Εκείνος που απελπίζεται από τα γεγονότα είναι δειλός, αλλά εκείνος που ελπίζει στην ανθρώπινη μοίρα είναι τρελός».