Από το προσωπικό αρχείο του Αλέκου Χατζηδάκη
Οι μεγάλες διαδηλώσεις με αφορμή τις συνοδούς κορυφής της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στα τέλη της δεκαετίας του ’90, αλλά και η μεγάλη επιτυχία του 1ου Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ το 2001 στο Πόρτο Αλεγκρε είχαν ευαισθητοποιήσει ήδη ένα κομμάτι του ελληνικού κινήματος, που δεν παρακολουθούσε απλά από μακριά, αλλά συμμετείχε ενεργά με σημαντικές αποστολές ακτιβιστών, ακτιβιστριών από κοινωνικές οργανώσεις συνδικάτα, αλλά και οργανώσεις της Αριστεράς, ανάμεσά τους και μέλη του Συνασπισμού. Έτσι λοιπόν όταν η Rifondazione έστειλε πρόσκληση στον Συνασπισμό, όχι μόνο να παραστεί και να στηρίξει τις εκδηλώσεις στη Γένοβα, αλλά και να συμμετάσχει ενεργά στην προετοιμασία τους, η ανταπόκριση ήταν άμεση. Στη διαδικασία της προετοιμασίας στη μεγάλη οργανωτική επιτροπή των ιταλικών οργανώσεων προστέθηκαν και διεθνείς αντιπροσωπείες. Φιλοδοξία ήταν η Γένοβα να αποτελέσει ένα πανευρωπαϊκό γεγονός αν όχι παγκόσμιο.
Η προετοιμασία των εκδηλώσεων ξεκίνησε με μεγάλη συμμετοχή οργανώσεων και ακτιβιστών στη Γένοβα σε κλίμα ενθουσιασμού και ο κανόνας που κυριάρχησε κατά τη διαδικασία οριστικοποίησης του τριήμερου προγράμματος ήταν η ενότητα με σεβασμό στη διαφορετικότητα. Στο πρόγραμμα, εκτός από τη μεγάλη διαδήλωση της τελευταίας ημέρας, περιλαμβάνονταν πολλές και ποικίλες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, που την ευθύνη της διοργάνωσης είχαν οι οργανώσεις που τις πρότειναν. Προϋπόθεση: να έχουν προετοιμαστεί εγκαίρως ώστε να ενταχθούν στο τελικό πρόγραμμα, και να είναι απολύτως σαφές το περιεχόμενο και ο τρόπος δράσης, έτσι ώστε η κάθε πρωτοβουλία να μην παρεμποδίζει ή ακυρώνει τις υπόλοιπες. Ειδικά για την ημέρα της μεγάλης διαδήλωσης είχε εκπονηθεί ειδικό σχέδιο περιφρούρησης και είχε ζητηθεί οι εκπρόσωποι των διεθνών αντιπροσωπειών να φτάσουν στη Γένοβα μία εβδομάδα νωρίτερα, ώστε να παρακολουθήσουν τα ειδικά σεμινάρια περιφρούρησης και αυτοπροστασίας και να ενημερωθούν για τις τελευταίες λεπτομέρειες.
Το κλίμα της γιορτής και του ενθουσιασμού άρχισε να αλλάζει όταν στις αρχές Ιουλίου η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι ξεκίνησε άγρια επίθεση κατά της διοργάνωσης κηρύσσοντας ουσιαστικά τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεκάδες χιλιάδες αστυνομικοί μετακινήθηκαν προς τη Γένοβα για να προστατέψουν την πόλη από τους «βανδάλους», και μέρες πριν τις εκδηλώσεις ξεκίνησαν διεξοδικοί έλεγχοι στα σύνορα με στόχο την παρεμπόδιση εισόδου στη χώρα.
Παρόλη την τρομοκρατία πού εξαπολύθηκε, και φυσικά όχι μόνο από τα ιταλικά ΜΜΕ, οι προετοιμασίες δεν σταμάτησαν και η Ελλάδα ήταν ανάμεσα στις χώρες με μεγάλη συμμετοχή. Ο Συνασπισμός συμμετείχε σε μια πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της αποστολής, την Επιτροπή για τη Συμμετοχή στη Διεθνή Διαδήλωση της Γένοβας, μαζί με άλλες οργανώσεις της Αριστεράς, κοινωνικά κινήματα και συνδικάτα.
Η μεγάλη ελληνική συμμετοχή ήταν και ο λόγος η Ελλάδα να μπει στη λίστα των ανεπιθύμητων χωρών και οι συμμετέχοντες να υποστούν την επίθεση στο λιμάνι της Αγκόνα με τις γνωστές συνέπειες: κάποιοι και κάποιες δεν έφτασαν ποτέ στη Γένοβα.
Ταξίδεψα στη Γένοβα για πρώτη φορά για να συμμετάσχω στις διαδικασίες της οργανωτικής επιτροπής. Η πόλη σε εκείνη την πρώτη επίσκεψη με γοήτευσε. Όταν ξαναγύρισα μία εβδομάδα πριν τις εκδηλώσεις, βρέθηκα σε άλλη πόλη, μια πόλη απολύτως εχθρική που οχυρωνόταν για να αντιμετωπίσει τους βαρβάρους. Κλειστά καταστήματα, εστιατόρια και καφέ με πολλούς Γενοβέζους να εγκαταλείπουν την πόλη τους… για να σωθούν!
Παρόλες τις δυσκολίες, το κλίμα ενθουσιασμού δεν μας εγκατέλειψε και συνεχίσαμε τις προετοιμασίες παίρνοντας κουράγιο και από τις χιλιάδες των διαδηλωτών που έφταναν κάθε μέρα. Όποιοι από την ελληνική αποστολή είχαμε φτάσει ήδη, προσπαθούσαμε να είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με εκείνους που ταξίδευαν ακόμα και να τους ενημερώνουμε για τις εξελίξεις. Δεν θα αναφερθώ σε ονόματα γιατί είναι αδύνατον να τους απαριθμήσω, θα κάνω όμως μία εξαίρεση για τον Νίκο Κωνσταντόπουλο και τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη, γιατί θεωρώ πολύ σημαντικό καταρχάς ότι βρέθηκαν μαζί μας, αλλά και γιατί τη δεύτερη μέρα των εκδηλώσεων ήμασταν μαζί στην ίδια εκδήλωση όταν πληροφορηθήκαμε τη δολοφονία του Τζουλιάνι. Δεχτήκαμε παρέα τα πυρά της αστυνομίας και καταφέραμε να ξεφύγουμε.
Από την ώρα της δολοφονίας οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες, συγκρούσεις και συλλήψεις σε διάφορα σημεία της πόλης, έφοδος της αστυνομίας στα γραφεία της οργανωτικής επιτροπής, όπου ξυλοκόπησαν όσους βρήκαν και κατέστρεψαν τα πάντα. Η επικοινωνία γινόταν όλο και πιο δύσκολη, και την επόμενη ημέρα αξιοποιώντας τις πληροφορίες και τις υποδείξεις που είχαμε φτάσαμε στο χώρο της προσυγκέντρωσης. Χιλιάδες κόσμου, το ελληνικό μπλοκ ήταν πολύ δυναμικό, παρότι αποδεκατισμένο. Διαδηλώσαμε για ώρες σε μια έρημη πόλη με συνεχείς επιθέσεις της αστυνομίας, χωρίς νερό και με φόβο να εγκλωβιστούμε σε κάποιο σημείο. Φωτεινές στιγμές, η παρουσία κάποιων λίγων Γενοβέζων στα μπαλκόνια που μας χειροκροτούσαν και έριχναν νερό να μας δροσίσουν γιατί η ζέστη ήταν αφόρητη.
Καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την πορεία, αλλά μετά τη λήξη οι δυσκολίες να επιστρέψουμε στη βάση μας ήταν μεγάλες. Μπλόκα και συγκρούσεις παντού, επιλέγαμε από διαίσθηση τη διαδρομή επιστροφής. Ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού μπλοκ εγκλωβίστηκε στο νεκροταφείο με την αστυνομία να καραδοκεί απέξω και χρειάστηκε η παρέμβαση των Ιταλών συντρόφων για να απεγκλωβιστούν κάποιες ώρες αργότερα.
Η Γένοβα ήταν τελικά ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, αλλά και μία μοναδική εμπειρία. Μετά από αυτήν ξεκίνησε μια περίοδος εξαιρετικής συνεργασίας με τα ευρωπαϊκά κινήματα για τη διοργάνωση μεγάλων ευρωπαϊκών κινητοποιήσεων. Όμως, και στην Ελλάδα έγινε επανεκκίνηση του κινήματος που στηρίχθηκε στα διδάγματα της Γένοβας: ενότητα, αλληλεγγύη, σεβασμός στη διαφορετικότητα.