Από το προσωπικό αρχείο του Τάσου Κορωνάκη
Από τις 19 ως τις 22 Ιουλίου 2001 η πόλη της Γένοβας ήταν τόσο ο τόπος διεξαγωγής της συνόδου των G8, όσο και το σκηνικό μεγάλων διαδηλώσεων που κατεστάλησαν βίαια. Αυτά τα γεγονότα ήταν ένα σημείο καμπής στην ανάπτυξη του κινήματος της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης. Ενός κινήματος που είχε μόλις αναδυθεί μέσα από τις διαδηλώσεις στο Σιάτλ εναντίον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) στο τέλος του 1999, και από το πρώτο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ (ΠΚΦ) που έγινε στο Πόρτο Αλέγκρε τον Ιανουάριο του 2001.
Το χαρακτηριστικό αυτού του κινήματος ήταν η ικανότητά του να συσπειρώνει πολλούς ακτιβιστές που ενεργοποιούνταν σε διάφορους τομείς με στόχο την πραγματοποίηση κοινών αγώνων. Υπήρξαν συγκλίσεις που είχαν θεωρηθεί αδύνατες από πολλούς σχολιαστές, όπως από εκείνους τους δημοσιογράφους που πίστευαν ότι μια συμμαχία μεταξύ «αυτών που υπερασπίζονται τις θαλάσσιες χελώνες και των εργατικών ενώσεων», παρόμοια με αυτή που υπήρξε στο Σιάτλ, δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Και όμως, αυτή η «ετερόκλιτη» συμμαχία ήταν ο λόγος της επιτυχίας των Κοινωνικών Φόρουμ και των αντιπαγκοσμιοποιητικών διαδηλώσεων, μια συμμαχία που επιτεύχθηκε μέσα από τον μετασχηματισμό της πολιτικής κουλτούρας των κοινωνικών κινημάτων. Τον 20ό αιώνα η κυρίαρχη πολιτική κουλτούρα ήταν αυστηρά ιεραρχική, τόσο μεταξύ τάξεων και κοινωνικών ομάδων, όσο και μεταξύ πολιτικών κομμάτων και συνδικάτων, αλλά και στο εσωτερικό αυτών των οργανώσεων. Αντίθετα, στο Σιάτλ και στο Πόρτο Αλέγκρε δεν εγκαθιδρύθηκε κάποια ιεραρχία, και κάθε κίνημα και οργάνωση μπορούσε να καταθέτει τις προτάσεις του και να οικοδομεί τις συμμαχίες που έκρινε χρήσιμες για τη διεξαγωγή των κοινωνικών, δημοκρατικών, περιβαλλοντικών και φεμινιστικών αγώνων.
Τα διάφορα ιταλικά κινήματα που ήταν παρόντα στο Πόρτο Αλέγκρε, στο τέλος Ιανουαρίου 2001, τα «κοινωνικά κέντρα» που είχαν δραστηριοποιηθεί έντονα στην υποστήριξη του κινήματος των Ζαπατίστας, συνδικάτα όπως η CGIL, η μεγαλύτερη ιταλική εργατική συνομοσπονδία, ενώσεις όπως η πολιτιστική και κοινωνική οργάνωση ARCI με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη, ή η Lega Ambiente, η σημαντικότερη οργάνωση προστασίας του περιβάλλοντος, δεν είχαν συνηθίσει να συνεργάζονται μεταξύ τους. Όμως, η ορμή του πρώτου Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ ώθησε όλους αυτούς τους φορείς να προτείνουν την πραγματοποίηση μιας μεγάλης συνάντησης, στην οποία θα εκφραζόταν η αντίθεση στη σύνοδο των G8, των ηγετών των κυριότερων παγκόσμιων δυνάμεων εκείνων των χρόνων, που θα γινόταν τον Ιούλιο στη Γένοβα της Ιταλίας. Τα κινήματα που ήταν παρόντα στο Πόρτο Αλέγκρε, ιδιαίτερα τα ευρωπαϊκά, ήταν τα πρώτα που αποδέχτηκαν με ενθουσιασμό αυτήν την πρόταση και συμφώνησαν να συμμετάσχουν στην προπαρασκευαστική συνάντηση μιας Διεθνούς Επιτροπής, που θα προετοίμαζε τις εκδηλώσεις.
Οι διαδηλώσεις στις 19, 20 και 21 Ιουλίου είναι μέρος της συλλογικής μας μνήμης, και λόγω της μεγάλης συμμετοχής και της ποικιλομορφίας τους, αλλά και λόγω της απίστευτης αστυνομικής βίας που σημαδεύτηκε από τον θάνατο του Κάρλο Τζουλιάνι, την αιματηρή εκκένωση, μέσα στη νύχτα, του σχολείου Ντιάζ, και τα βασανιστήρια και την κακομεταχείριση των διαδηλωτών στους στρατώνες της αστυνομίας στο Μπολτσανέτο. Όμως, όσα έγιναν εκεί αποτέλεσαν το σημείο εκκίνησης μεγάλων κινητοποιήσεων και μια καθοριστική εμπειρία για διάφορες πολιτικές δυνάμεις και τους ηγέτες τους. Μετά από τα γεγονότα στη Γένοβα έγιναν κινητοποιήσεις σε πολλές χώρες, κυρίως για κοινωνικά θέματα, από τις οποίες ξεχωρίζουν οι νικηφόροι αγώνες στην Ιταλία την περίοδο 2002-2003 κατά της απελευθέρωσης των απολύσεων. Όμως, το πιο σημαντικό γεγονός σε διεθνές επίπεδο ήταν η παγκόσμια κινητοποίηση κατά του πολέμου στο Ιράκ, που τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2003 έβγαλε στους δρόμους δεκάδες εκατομμύρια διαδηλωτές σε όλες τις ηπείρους.
Στο πολιτικό επίπεδο, το κίνημα της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης ήταν η κύρια πηγή έμπνευσης των αριστερών δυνάμεων που ήρθαν στην εξουσία στις περισσότερες χώρες της Νότιας Αμερικής στη δεκαετία του 2000. Σε ένα μικρότερο βαθμό, το ίδιο συνέβη στην Ευρώπη, όπου οι διαδηλώσεις στη Γένοβα και τα Κοινωνικά Φόρουμ διευκόλυναν τη συσπείρωση διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων, όπως στην Ελλάδα κατά τη διαδικασία που οδήγησε στη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ, ή στην Ισπανία όπου οι ηγέτες των Ποδέμος σφυρηλάτησαν την πολιτική τους κουλτούρα από την εμπειρία των νοτιοαμερικανικών προοδευτικών κυβερνήσεων και το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα, το οποίο ο Πάμπλο Ιγκλέσιας παρακολούθησε στενά συμμετέχοντας στις διαδηλώσεις της Γένοβας και στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Φλωρεντίας το 2002.
Μετάφραση: Χάρης Γολέμης