Η δημιουργική μέθη ενός καινούργιου ξεκινήματος
Το 1972 ο Μίκης Θεοδωράκης αποχώρησε από το Εκτελεστικό Γραφείο του ΚΚΕ Εσωτερικού και ουσιαστικά και από το Κόμμα. Όπως ήταν αναμενόμενο αυτό προκάλεσε έντονες αναταράξεις στο εσωτερικό του. Μέλος της ηγεσίας του ο Βασίλης, στέλεχος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη που είχε πρόσφατα αποφυλακιστεί, έγραψε δυο άρθρα στην «Ελεύθερη Ελλάδα» που εκδιδόταν στη Ρώμη, όπου εκθέτει τις απόψεις του ασκώντας κριτική και σε μερικές από τις θέσεις του Μίκη αλλά και στις θέσεις της ηγεσίας. Ο Μίκης του απάντησε, με τη γνώριμη συναισθηματική του φόρτιση, μ’ αυτή την επιστολή, γραμμένη στις 11 Ιουνίου 1972 από το Παρίσι.
Αγαπητέ μου Βασίλη. Διαβάζω τα κείμενά σου και αναγνωρίζω, ξανά, την τίμια αγωνία σου, το ήθος, την πίστη και την αγωνιστικότητά σου. Ήσουν για μένα ένα ζωντανό παράδειγμα του νέου τύπου αγωνιστή, όπως με οδύνη έβγαινε στην επιφάνεια μέσα από τα σπλάχνα του μεγάλου κινήματός μας των Λαμπράκηδων.
Δεν μπαίνω στις λεπτομέρειες των επιχειρημάτων σου. Αν μετρήσω τα βήματα που έκανες –με περίσσιο θάρρος– προς τα μπρος σε σχέση με το γραφειοκρατικό κατεστημένο, είναι πολλά. Και πολύτιμα. Όμως όταν πρόκειται για αγωνιστή που εκτιμώ και αγαπώ και που θα ήθελα να βρίσκομαι στο ίδιο μετερίζι μαζί του –ιδιαίτερα στις κορυφαίες και στις κρίσιμες ώρες– τότε μετρώ τα βήματα που μας χωρίζουν απ’ αυτή τη δημιουργική και αγωνιστική ταύτιση. Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Γιατί υπολόγιζα και υπολογίζω πάντα σε σένα. Και στο λέω καθαρά: ο δισταγμός σου υπήρξε για μένα πλήγμα.
Είμαι βέβαιος, Βασίλη, ότι χάνεις αυτή τη δημιουργική μέθη ενός καινούργιου αποφασιστικού και υπέροχου ξεκινήματος. (Αν ήξερες πόσο καινούργιος, ανανεωμένος και γεμάτος χυμούς ζωής αισθάνομαι. Ακόμα και ο καλλιτέχνης ανανεώθηκε μέσα μου. Έτσι προχτές συνέθεσα σε μια μέρα 18 λιανοτράγουδα της «πικρής πατρίδας» σε ποίηση που έγραψε ο Ρίτσος στη Λέρο ειδικά για μελοποίηση. Είναι μια καινούργια ρωμιοσύνη). Πρόκειται για το Λαμπράκικο κίνημα που αυτή τη φορά περνά στην αντρική του ηλικία.
Ίσως να βιάστηκα σε ορισμένες μου ενέργειες. Όμως το πρόβλημα δεν βρίσκεται εκεί. Μην ξεχνάς, εξάλλου, μέσα σε ποιες συνθήκες εργασίας πραγματοποιείται αυτή η αλλαγή και ακόμα πόσο μεγάλη έλλειψη πιστών και έμπειρων φίλων έχω. Αισθάνομαι πικρία. Γιατί και πάλι θα πρέπει να βαδίσω για μεγάλο διάστημα σχεδόν μόνος.
Όμως η θέλησή μου και η πίστη μου δεν λυγίζουν γι’ αυτό. Είμαι βέβαιος ότι απ’ αυτή την κοίτη θα περάσουν αύριο - μεθαύριο ξανά οι εκατοντάδες χιλιάδες. Όμως αυτή τη φορά δεν θα υπάρχουν πια ούτε μύθοι ούτε πονηροί γραφειοκράτες για να μας κλέψουν τη νίκη. Η νίκη θα ανήκει σε μας στις εκατοντάδες χιλιάδες που θα χτίσουμε με μπετόν αρμέ από τα θεμέλιά του το καινούργιο φρούριο. Φρούριο λαού και ελευθερίας.
Ζούμε τους τελευταίους σφαδασμούς της Λερναίας Ύδρας –της δογματικής γραφειοκρατίας– που έφαγε τις σάρκες του διψασμένου επαναστατικού κινήματος του λαού μας. Εκεί είναι το πρόβλημα. Και όπως ξέρεις αυτά τα τέρατα δεν μεταμορφώνονται ούτε μετεξελίσσονται. Ξεπερνιούνται! Τα αφήνουνε πίσω μας μέσα στην καυτή έρημη της αδιαφορίας και της λήθης. Εμείς με γρήγορα αποφασιστικά και μεγάλα βήματα προχωράμε μπροστά. Μαζί με όλο τον λαό. Τώρα με τη νεολαία. Αύριο με όλο τον λαό.
Πιστεύουμε στην καθαρότητα της Επανάστασης γιατί μόνο έτσι οικοδομούμε κάθε στιγμή τον εαυτό μας, μόνο έτσι έχουμε δικαίωμα να λέμε «είμαστε Έλληνες, άνθρωποι, αγωνιστές». Επανάσταση είναι η άρνηση της αλλοτρίωσης, του συμβιβασμού. Άρνηση του νόμου του ισχυρότερου. Των τραστ. Της γραφειοκρατίας. Του μονοπωλίου των αποφάσεων της διαμοίρασης του κόσμου. Επανάσταση είναι η καινούργια Ελλάδα που θα βγει μέσα από την καθολική σύγκρουση του ελληνικού λαού με όλα τα κατεστημένα: δικτατορίες, μονοπώλια, Αμερικανούς, παλάτια, παρακράτος, παλαιοκομματισμούς ... όμως παρασύρθηκα … Περιμένοντας νέα σου, σου σφίγγω με αγάπη το χέρι. Γεια χαρά, Μίκης.