Η Αιθιοπία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Αφρικής σε πληθυσμό, μετά την Νιγηρία. Είναι γεμάτη αντιθέσεις. Από τη μια, μεγάλος πλούτος και, από την άλλη, απερίγραπτη φτώχεια για την πλειονότητα του πληθυσμού. Θεωρείται ότι αποτελεί μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής. Είναι η μοναδική χώρα της Αφρικής που δεν επέτρεψε να γίνει αποικία στα χρόνια της αποικιοκρατίας. Δεν έχει διέξοδο στη θάλασσα και αυτό τη δυσκολεύει πολύ στις επαφές της με τις άλλες χώρες. Το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών της συναλλαγών πραγματοποιείται από το λιμάνι του Τζιμπουτί. Μεγάλες περίοδοι ξηρασίας οδηγούν στην πείνα εκατομμύρια κατοίκων. Ο πληθυσμός της αποτελείται από πολλές εθνότητες και φυλές και μιλάει πάνω από 20 γλώσσες.
Από το Νόμπελ Ειρήνης σε νέο εμφύλιο
Πριν ένα μήνα περίπου το «Εθνικό Μέτωπο απελευθέρωσης του Τιγκράι» (ΕΜΑΤ) κατέλαβε την πόλη Λαλιμπέλα που αποτελεί τη θρησκευτική, πολιτιστική και τουριστική πρωτεύουσα της χώρας, που προστατεύεται από την Ουνέσκο. Οι επιθέσεις ξεκίνησαν αμέσως μετά την απονομή του βραβείου Νόμπελ για την ειρήνη και τη διευθέτηση του θέματος της Ερυθραίας το 2019, στον πρωθυπουργό της Αιθιοπίας Άμπιι Αχμέτ Άλι. Η Ερυθραία ήταν περιοχή της Αιθιοπίας και απέκτησε την ανεξαρτησία της ήδη από τον προηγούμενο εμφύλιο. Η εξέγερση που ξεκίνησε από το Τιγκράι μπορεί να οδηγήσει στον κατακερματισμό της χώρας ανάμεσα τουλάχιστον σε τρεις εθνικές ομάδες. Η Αιθιοπία είναι μια χώρα 116 εκατομμυρίων κατοίκων. Αποτελεί ομοσπονδιακό κράτος, όπου οι επαρχίες έχουν δημιουργηθεί με αυστηρά εθνικά κριτήρια. Οι κυριότερες εθνότητες είναι η Αμχάρα, η Ορόμο και η Τιγκράι. Μεταξύ τους στο παρελθόν έγιναν πολλοί εμφύλιοι πόλεμοι. Η εθνότητα που κέρδιζε έπαιρνε στα χέρια της την εξουσία, τη γη και την οικονομία της χώρας και προχωρούσε σε διώξεις εναντίον των άλλων, που περνούσαν στην αντιπολίτευση η οποία συνήθως ήταν ένοπλη.
Την κατάσταση αυτή προσπάθησε να αλλάξει ο Μεγκίστου Χαιλέ Μαριάμ, εντάσσοντας την Αιθιοπία στις χώρες «σοσιαλιστικού προσανατολισμού». Στηρίχτηκε κυρίως στην Αμχάρα και προσπάθησε να εξαλείψει τις εθνοτικές διαφορές εντάσσοντας τον πληθυσμό της υπαίθρου σε ένα σύστημα κολεκτιβοποίησης σοβιετικού στυλ. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, οι τρεις κυριότερες εθνικές ομάδες και διάφοροι φύλαρχοι δημιούργησαν το 1991 μέτωπο, που ανέτρεψε το Μεγκίστου, ο οποίος ζει μέχρι σήμερα στο Ζιμπάμπουε. Μετά την ανατροπή του, την εξουσία κατέλαβαν εκπρόσωποι του «Εθνικού Μετώπου απελευθέρωσης του Τιγκράι» και η Αιθιοπία επανήλθε στην παλιότερη κατάσταση σφοδρού εθνοτικού ανταγωνισμού.
Το 2018, μετά από μια μακρά περίοδο αυταρχικής διοίκησης, μεγάλων διώξεων, αλλά και επιθέσεων εναντίον του Σουδάν και της Ερυθραίας, αποφασίστηκε να υπάρχει εναλλαγή στην εξουσία από τους εκπροσώπους των μεγάλων εθνικών ομάδων και ο πρόεδρος να εκλέγεται από γενικές εκλογές. Η καταμέτρηση των ψήφων κράτησε περίπου μισό χρόνο και πρόεδρος εκλέχτηκε ο Άμπιι Αχμέτ Άλι, ο οποίος δήλωσε ότι δεν ανήκε πλήρως σε μια εθνική ομάδα και δεν είχε εκφρασμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις. Μετά την εκλογή του, όμως, αθέτησε τις προεκλογικές του υποσχέσεις και στα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια κυριάρχησαν εκπρόσωποι της εθνικής ομάδας Ορόμο που προχώρησαν σε διώξεις των άλλων εθνοτήτων.
Η στάση των γειτονικών χωρών
Τα γεγονότα στην Αιθιοπία τα τελευταία χρόνια δεν άφησαν αδιάφορες τις γειτονικές χώρες. Η Ερυθραία βοηθάει με πολλούς και διάφορους τρόπους το «Εθνικό Μέτωπο απελευθέρωσης του Τιγκράι». Το Σουδάν εισέβαλε στο βόρειο τμήμα της Αιθιοπίας, καταλαμβάνοντας εκτάσεις διαφιλονικούμενες τα τελευταία 50 χρόνια. Η Αίγυπτος, τις τελευταίες δεκαετίες, διαφωνεί με την κατασκευή φράγματος και την κατασκευή του μεγαλύτερου υδροηλεκτρικού της Αφρικής από την Αιθιοπία στο Νείλο, φοβούμενη ότι ένα τέτοιο έργο θα έχει δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις γι’ αυτή. Γίνονται προσπάθειες για αντιμετώπιση του θέματος με διπλωματικά μέσα, χωρίς αποτέλεσμα. Η Αιθιοπία ήδη γεμίζει με νερό μια τεράστια δεξαμενή (τεχνητή λίμνη) και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες περιόδους «ισχνών αγελάδων» την Αίγυπτο και το Σουδάν, λόγω της μείωσης της στάθμης του Νείλου που θα προκληθεί.
Γεωπολιτικός ανταγωνισμός
Η Κίνα έχει εισχωρήσει βαθιά στις οικονομίες των αφρικανικών κρατών. Μεγάλες κινεζικές εταιρίες συμμετέχουν στις υποδομές, στην κατασκευή οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων, λιμανιών. Επίσης, καθοριστικός είναι ο ρόλος τους στις νέες τεχνολογίες και τα νέα δίκτυα επικοινωνιών. Στην Αιθιοπία προσπαθεί να έχει σχέσεις με τις μεγάλες εθνικές ομάδες. Θεωρείται όμως, ότι έχει αναπτύξει ιδιαίτερα στενές σχέσεις με την εθνότητα Τιγκράι. Η κινεζική εταιρία POLY-GCL ερευνάει τα αποθέματα υδρογονανθράκων στην αιθιοπική περιοχή Σομαλί. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία, τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Αιθιοπία είναι 6-8 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Μεγάλες κινεζικές εταιρίες σχεδιάζουν την παραγωγή υδρογόνου από μεθάνιο. Επίσης, κατασκευάζουν μεγάλο εργοστάσιο παραγωγής αμμωνίας από αιθιοπικά φυσικό αέριο.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ΗΠΑ επιχείρησαν πολλές φορές να ανακόψουν την ορμητική κινεζική διείσδυση στην αφρικανική ήπειρο. Επειδή δεν μπορούσαν να το επιτύχουν με οικονομικά μέσα, υποστήριζαν πραξικοπήματα και αποσχιστικές τάσεις. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, μετά τα τελευταία γεγονότα επέβαλε κυρώσεις εναντίον της περιοχής Τιγκράι και της Ερυθραίας. Οι αμερικανικές κυρώσεις σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ξηρασία, δημιουργούν εκρηκτικό επισιτιστικό πρόβλημα. Τα αποθέματα τροφίμων εξαντλούνται και ο λιμός εξαπλώνεται. Εν τω μεταξύ, μεγάλη κινητικότητα για επενδύσεις στην Αιθιοπία υπάρχει από την Ρωσία, την Γαλλία και την Τουρκία.