H Κατρίν Γιακομπσντότιρ, αρχηγός του VG και νυν πρωθυπουργός.
Μέσα σε ένα πολυδιασπασμένο πολιτικό σκηνικό, και με το συντηρητικό Κόμμα της Ανεξαρτησίας να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, γίνονται το Σάββατο οι εκλογές στην Ισλανδία. Η Στέινουν Πόρα Αρναντοτίρ, βουλεύτρια του Αριστερού - Πράσινου Κινήματος (VG)* στην Ισλανδία μιλάει στην «Εποχή» για τις προτάσεις του VG, τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα μπορούσε το VG να συμμετάσχει ξανά σε μια κυβέρνηση συνεργασίας και τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας.
Τι σημαίνουν αυτές οι εκλογές για το μέλλον της Ισλανδίας;
Οι επερχόμενες εκλογές θα δείξουν την κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθεί η ισλανδική κοινωνία τα επόμενα χρόνια, οικονομικά και περιβαλλοντικά. Δεν υπήρξαν ποτέ τόσα πολλά κόμματα που να διεκδικούν να έχουν σημαντικό ρόλο στο κοινοβούλιο, επομένως είναι προφανές ότι οι εποχές των κυβερνήσεων συνασπισμού με δύο κόμματα έχουν τελειώσει. Η σημερινή κυβέρνηση είναι η πρώτη τρικομματική κυβέρνηση που ολοκληρώνει μια τετραετή θητεία. Μένει να δούμε αν θα σχηματιστεί ξανά μια τρικομματική κυβέρνηση μετά τις εκλογές, ή αν θα δούμε ένα εντελώς νέο τοπίο στην Ισλανδία με τέσσερα ή και περισσότερα κόμματα να σχηματίζουν κυβέρνηση.
Ποια είναι τα ζητήματα που κυριαρχούν στη δημόσια συζήτηση στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου;
Τα κύρια ζητήματα είναι τα οικονομικά, με ευρεία έννοια, και το πώς η Ισλανδία μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του Covid-19, καθώς και την ανεργία που βίωσε η χώρα όταν ο τουρισμός έκλεισε σχεδόν μέσα σε μια νύχτα και πολλοί κλάδοι επιχειρήσεων έκλεισαν λόγω των περιορισμών της πανδημίας. Διαφορετικοί τομείς της κοινωνίας και διαφορετικά κόμματα έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, αλλά σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι συμφωνούν ότι αυτό είναι ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας. Δίνεται επίσης μεγάλη εστίαση στην υγειονομική περίθαλψη και στο σύστημα πρόνοιας καθώς και στην ανάγκη ενίσχυσής τους. Τέλος γίνεται εκτενής συζήτηση για την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της οποίας οι νέοι περιβαλλοντολόγοι έχουν ζητήσει από όλα τα πολιτικά κόμματα να απαντήσουν για τη στάση τους σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης αυτού του ζητήματος, και παράλληλα επισημαίνουν ποια είναι τα κόμματα που δεν επικεντρώνονται στα θέματα του κλίματος και του περιβάλλοντος.
Ποια είναι τα κυριότερα σημεία στην εκλογική πλατφόρμα του VG;
Έχοντας την ηγεσία αυτής της ευρείας κυβέρνησης συνασπισμού τα τελευταία τέσσερα χρόνια, το VG προσπαθεί συνεχώς να διασφαλίσει τα συμφέροντα της κοινωνίας στο σύνολό της και δίνουμε τη δική μας κοινωνική έμφαση για να εξασφαλιστούν ίσες ευκαιρίες για όλους. Αφήσαμε τα έργα μας να μιλούν από μόνα τους και ήμασταν πάντα έτοιμοι να επιλύσουμε διαφορές και να κάνουμε συμβιβασμούς για να εξασφαλίσουμε ένα όσο το δυνατόν καλύτερο αποτέλεσμα. Στόχος μας είναι να αυξήσουμε την κοινωνική ευημερία και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής της ισλανδικής κοινωνίας. Γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ των μειονεκτούντων, και αυτών που βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, και αυξάνοντας έτσι την κοινωνική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη. Στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε μια οικονομική πολιτική που να διασφαλίζει την ευημερία και τη διαφορετικότητα. Θα συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε χαμηλά επιτόκια και θα υποστηρίζουμε το ισχυρό κράτος πρόνοιας διατηρώντας την αλληλεπίδραση μεταξύ δημοσιονομικής πολιτικής και νομισματικής πολιτικής. Το μέλλον απαιτεί νέες και διαφορετικές πράσινες θέσεις εργασίας. Το φορολογικό σύστημα πρέπει να χρησιμοποιηθεί περαιτέρω ως εργαλείο για την ενίσχυση της ισότητας. Η μελλοντική ισότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν επιτρέπεται σε κάθε άνθρωπο να καλλιεργήσει τα ταλέντα του και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι υψίστης σημασίας για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Το υγιές περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνία που οραματιζόμαστε και το φυσικό περιβάλλον χρειάζεται να διατηρηθεί με κάθε κόστος. Πρέπει να τηρηθεί ένα καθορισμένο όριο μείωσης τουλάχιστον 60% των εκπομπών αερίων. Επίσης, προτεραιότητά μας είναι πάντα τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα των φύλων, η καταπολέμηση της έμφυλης βίας, καθώς και η εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων.
Κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσατε να συμμετέχετε ξανά σε μια κυβέρνηση συνεργασίας; (σσ. το VG συμμετέχει στην κυβέρνηση συνασπισμού που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του 2017, μαζί με το Κόμμα της Ανεξαρτησίας και το Προοδευτικό Κόμμα).
Έχουμε δείξει ότι το VG είναι έτοιμο να συμμετάσχει ακόμα και σε συνασπισμούς που πριν θεωρούνταν απροσδόκητοι, με δεδομένο βέβαια ότι μπορούν να επιτευχθούν αποδεκτές συμφωνίες για τα σημαντικά πολιτικά ζητήματα. Σε αντίθεση με ορισμένα άλλα κόμματα, το VG δεν έχει αποκλείσει κατηγορηματικά τη συνεργασία με κανένα πολιτικό κόμμα ή κίνημα, με δεδομένο όμως ότι πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις μας. Ωστόσο, κάποια κόμματα παραμένουν πιο απίθανοι μελλοντικοί εταίροι από άλλα. Έτσι, όπως και πριν από τέσσερα χρόνια, εάν επιτευχθεί μια συμφωνία-πλαίσιο που να περιέχει σημαντικά σημεία της ατζέντας μας, θα την υπογράψουμε. Επίσης, θα δώσουμε μεγάλη βαρύτητα στο να είναι η Κατρίν Γιακομπσντότιρ, η αρχηγός του κόμματός μας και νυν πρωθυπουργός, η πρωθυπουργός της οποιαδήποτε επόμενης κυβέρνησης. Η Κατρίν έχει δείξει ότι μπορεί να χτίσει γέφυρες μεταξύ διαφορετικών απόψεων και να καταπολεμήσει την πόλωση, με στόχο την ευημερία της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που θα έχει να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση; Ποιες είναι οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας;
Η μείωση των ποσοστών της ανεργίας είναι προτεραιότητα. Παραδοσιακά τα επίπεδα ανεργίας στην Ισλανδία ήταν πολύ χαμηλά και είμαστε αποφασισμένοι να μην αφήσουμε την ανεργία να γίνει μέρος της καθημερινής μας πραγματικότητας. Για ένα αριστερό πολιτικό κόμμα είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό η καταπολέμηση της φτώχειας. Σήμερα, ορισμένες κοινωνικές ομάδες όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Η δημιουργία μιας κοινωνίας που να δίνει ευκαιρίες σε όλους είναι τεράστιας σημασίας. Υπάρχει επίσης μεγάλη ανάγκη να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τις υποδομές της κοινωνίας, όπως το δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, το εκπαιδευτικό σύστημα και άλλες υποδομές που εξακολουθούν να είναι πολύ αδύναμες μετά την οικονομική κρίση του 2008. Επιπλέον, όπως όλοι στον κόσμο, αντιμετωπίζουμε τεράστιες προκλήσεις όσον αφορά τα περιβαλλοντικά ζητήματα, και το κυριότερο είναι η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
* Το Αριστερό - Πράσινο Κίνημα είναι μέλος της Αριστεράς των Πρασίνων των Βορείων Χωρών.