Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει στην εκπαιδευτική κοινότητα το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων.
Η εσωτερική αξιολόγηση αφορά τους συλλόγους διδασκόντων, οι οποίοι θα πρέπει στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς να συντάσσουν την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης της σχολικής τους μονάδας, ενώ για τη σύνταξη των εξωτερικών αξιολογήσεων υπεύθυνοι είναι οι σύμβουλοι εκπαίδευσης παιδαγωγικής ευθύνης, οι τοπικοί και οι περιφερειακοί επόπτες Ποιότητας Εκπαίδευσης. Τέλος, τον συντονισμό και την παρακολούθηση όλων των διαδικασιών αναλαμβάνουν η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, τα οποία συντάσσουν δικές τους ξεχωριστές εκθέσεις, στηριζόμενα στις προηγούμενες εξωτερικές αξιολογήσεις.
«Το αποτέλεσμα της εσωτερικής αξιολόγησης θα αναρτάται σε δημόσια θέα και κάτω από αυτό το αποτέλεσμα θα αναρτώνται, πάλι σε δημόσια θέα, τα πορίσματα τεσσάρων εξωτερικών αξιολογητών, οι οποίοι θα μας βαθμολογούν από το 1 έως το 10, αναφέροντας τα σημεία στα οποία διαφωνούν με την αξιολόγηση που έχει κάνει το ίδιο το σχολείο. Η αξιολόγηση θα οδηγήσει σε κατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων. Κάποια θα έχουν καλούς βαθμούς και κάποια όχι. Αυτό σημαίνει ότι πολλά σχολεία θα υποτιμηθούν και σε βάθος χρόνου μπορεί να κλείσουν. Η εξωτερική αξιολόγηση σε συνδυασμό με την πρόθεση του υπουργείου Παιδείας (προηγούμενο νομοσχέδιο) για πλήρη αυτονομία των σχολικών μονάδων και υπαγωγή τους στους δήμους, αλλά και με τις υπερεξουσίες που δίνει σε διευθυντές και συμβούλους εκπαίδευσης, δημιουργούν ένα γραφειοκρατικό και αυταρχικό σχολείο», αναφέρει στην «Εποχή» η Γιώτα Μαρρέ, πρόεδρος της Ζ΄ΕΛΜΕ Αθήνας.
Το περασμένο Σάββατο πραγματοποιήθηκε συνέλευση των προέδρων της ΟΛΜΕ, όπου 72 ΕΛΜΕ (92%) ψήφισαν απεργία–αποχή από τις διαδικασίες αξιολόγησης, ενώ 6 ΕΛΜΕ ψήφισαν λευκό. Είχε προηγηθεί η εγκύκλιος του γενικού γραμματέα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α. Κόπτση, η οποία τόνιζε πως «η συμμετοχή στις διαδικασίες αξιολόγησης αποτελεί εκπλήρωση υπαλληλικού καθήκοντος και υποχρέωση, η οποία απορρέει από τους με αριθμό 4692/2020 (Α’ 111) και 4823/2021 (Α’ 136) νόμους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ενεργοποιούνται οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες».
Συνταγματικό δικαίωμα η απεργία–αποχή
«Εμείς έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε απεργία–αποχή. Είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα. Το υπουργείο, όμως, απειλεί με κυρώσεις (άρθρο 56) εκείνους που δεν θα συμμορφωθούν. Οι κυρώσεις είναι τρομακτικές, όπως η αυτόματη στέρηση ενός μισθού, αφορούν ιδιαίτερα στους νεοδιόριστους απειλώντας τη μονιμότητά τους, αλλά και σε εκείνους που θέλουν να γίνουν διευθυντές, οι οποίοι δεν θα έχουν δικαίωμα για 8 χρόνια να υποβάλουν αίτηση. Οι κυρώσεις αυτές, όμως, προϋποθέτουν πειθαρχικό παράπτωμα, κάτι που η απεργία–αποχή δεν είναι. Ανασταλτικό παράγοντα στον αγώνα των εκπαιδευτικών αποτελούν κάποιοι διευθυντές, βασιλικότεροι του βασιλέως, οι οποίοι δια πυρός και ροπάλου προσπαθούν να επιβάλουν την αξιολόγηση, τρομοκρατώντας με το άρθρο 56 τους συναδέλφους και κυρίως τους νεοδιόριστους και τους αναπληρωτές», συμπληρώνει η Γιώτα Μαρρέ.
Την αντίθεσή του για το σύστημα αξιολόγησης εκφράζει στην «Εποχή» και ο Γιώργος Τρούλης, αντιπρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΔΟΕ). «Η κατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων μέσω των αναρτήσεων των αξιολογικών εκθέσεων και των ποσοτικοποιημένων δεικτών, ταυτόχρονα με τη σύνδεση της εσωτερικής–εξωτερικής αξιολόγησης σχολικών μονάδων με την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και μέσα από τον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης (η έκθεση Πισαρίδη ξεκάθαρα αναφέρεται σε σύνδεση της αξιολόγησης με την κρατική χρηματοδότηση των σχολικών μονάδων) είναι φανερό πως δεν έχει στόχο τη βελτίωση της παρεχόμενης παιδείας. Αντίθετα, γίνεται μια προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης ή τμημάτων αυτής, μετακίνησης αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση και μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης.
Είμαστε προφανώς απέναντι σε αυτό το σύστημα αξιολόγησης. Έχουμε προχωρήσει στην απόφαση για απεργία–αποχή απ’ όλες τις διαδικασίες. Ήδη βρισκόμαστε σε μια οργανωτική πορεία ως κλάδος. Το κλίμα μέχρι στιγμής είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και προχωράμε δυναμικά, ώστε να σταματήσουμε την εφαρμογή αυτής της αξιολόγησης, αλλά και να αλλάξουμε την εικόνα που υπάρχει για τον κλάδο και την παραφιλολογία ότι εμείς δεν θέλουμε καμία αξιολόγηση. Μέσα από την 88η γενική μας συνέλευση το 2019, έχουμε ήδη μια θέση για το ποια αξιολόγηση προτείνουμε προς τις κυβερνήσεις».
Αντιπροτάσεις
Η συγκεκριμένη θέση αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ως ΔΟΕ θεωρούμε τον προγραμματισμό – αξιολογική αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας ως μια ανατροφοδοτική, γνήσια παιδαγωγική διαδικασία ουσιαστικής αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου, μιας αποτίμησης από τα “κάτω” που θα πραγματοποιείται από τους εκπαιδευτικούς συλλογικά και όχι από μονοπρόσωπα όργανα και θα έχει ως στόχο την ανίχνευση των προβλημάτων και το σχεδιασμό των αναγκαίων παρεμβάσεων στην κατεύθυνση της ουσιαστικής ενίσχυσης της εκπαιδευτικής – παιδαγωγικής διαδικασίας και του δημόσιου σχολείου. Ο Σύλλογος Διδασκόντων είναι αυτός που πρέπει να θέτει τις προτεραιότητες και τα κριτήρια, που λειτουργικά θα ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες της σχολικής μονάδας».
Επιπρόσθετα, η Γιώτα Μαρρέ υπογραμμίζει την ανάγκη για επιμορφώσεις. «Έχουμε να επιμορφωθούμε πάνω από 30 χρόνια. Πώς θα μας αξιολογήσουν χωρίς να έχουμε πρώτα επιμορφωθεί; Έχουν εισαγάγει δεξιότητες στα σχολεία και δεν έχουνε επιμορφώσει ακόμα τους καθηγητές που θα τις διδάξουν. Θα αξιολογήσουν την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου, όταν ένας προτζέκτορας πρέπει να καλύψει τριάντα συναδέλφους; Τι συζητάμε;».
Ενάντια στην αξιολόγηση έχουν ταχθεί και οι Ομοσπονδίες Ειδικής Αγωγής(ΠΟΣΕΕΠΕΑ) και Ιδιωτικής Εκπαίδευσης(ΟΙΕΛΕ). Παρόλες τις αντιδράσεις όμως, η Νίκη Κεραμέως κατέθεσε την Πέμπτη κατεπείγουσα αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κατά όλων των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών ζητώντας να κριθεί παράνομη και καταχρηστική η απεργία-αποχή. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει βγει η απόφαση του δικαστηρίου.
Αξιολόγηση και σε κοντέινερ;
Η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή εφαρμόζεται πλέον σε όλους τους δήμους της χώρας. Στους περισσότερους, όμως, –και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα– τα μαθήματα πραγματοποιούνται σε κοντέινερ (μερικές φορές μικρότερα από 40 τετραγωνικά), τα οποία έχουν τοποθετηθεί σε προαύλια σχολείων, ενώ σε σχολείο της Νέας Σμύρνης δημιουργήθηκε προσωρινή αυτοσχέδια αίθουσα από νοβοπάν. «Είχε δοθεί μια περίοδος διετούς προθεσμίας, ώστε να καλυφθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να εφαρμοστεί η δίχρονη προσχολική αγωγή σε όλη τη χώρα. Δυστυχώς, σε πολλούς δήμους, για πολιτικούς λόγους, τοποθετούνταν σκόπιμα εμπόδια. Σε κάποιες περιοχές, όμως, υπάρχουν αντικειμενικά προβλήματα, όπως είναι στην Αττική και σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα. Εκεί υπάρχουν σοβαρά κτιριακά προβλήματα, κάτι που δεν είναι καινούριο. Είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπιστεί από το υπουργείο Παιδείας, να βρει ένα πλάνο–μοντέλο ανέγερσης κτιρίων, ώστε να υπάρξει ένα χρονοδιάγραμμα, γιατί και τα κοντέινερ, όπως γνωρίζουμε, έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Δυστυχώς, όμως, δεν βλέπουμε ιδιαίτερες κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση», τονίζει ο αντιπρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, Γιώργος Τρούλης.