Αν κάποιος προσπαθούσε να περιγράψει το περιεχόμενο της συζήτησης στη Βουλή για την τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και COSCO, θα μπορούσε να της δώσει έναν τίτλο: «Πώς μια “φιλοεπενδυτική” κυβέρνηση διώχνει επενδύσεις, δραστηριότητες και θέσεις εργασίας από το λιμάνι του Πειραιά».
Επιχειρώντας μια μικρή αναφορά στο ιστορικό της υπόθεσης, υπενθυμίζεται ότι η επιλογή της πώλησης του λιμανιού του Πειραιά από την κυβέρνηση Σαμαρά–Βενιζέλου, υποχρέωσε την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τη συμφωνία του Ιουλίου του 2015, να ολοκληρώσει τη διαδικασία της μεταβίβασης των μετοχών. Στις πρόνοιες που έλαβε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για να προστατέψει το δημόσιο συμφέρον, περιλαμβανόταν η υποχρέωση του ΟΛΠ να υλοποιήσει έντεκα επενδύσεις ύψους 294 εκατ. ευρώ εντός πενταετίας (μέχρι τις 11 Αυγούστου του 2021). Σε περίπτωση που δεν υλοποιούνταν οι επενδύσεις, η COSCO θα έπρεπε να καταβάλλει ποινικές ρήτρες υπέρ του Δημοσίου και η κυβέρνηση να μην της αποδώσει ένα επιπλέον 16% των μετοχών του ΟΛΠ που διεκδικεί.
Με τη λήξη της πενταετίας, με ευθύνη του ΟΛΠ και όχι του ελληνικού Δημοσίου, του οποίου οι υπηρεσίες ανταποκρίθηκαν τάχιστα στα αιτήματα εγκρίσεων που υπέβαλλε ο ΟΛΠ, οι δέκα εκ των έντεκα επενδύσεων, όχι μόνο δεν είχαν ολοκληρωθεί, αλλά το ποσοστό ολοκλήρωσης τους έφτανε μόλις στο 33%.
Σκανδαλώδεις τροποποιήσεις
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αντί να εφαρμόσει τις συγκεκριμένες διατάξεις, έσπευσε σκανδαλωδώς να τις τροποποιήσει υπέρ της COSCO. Ειδικότερα:
-
έδωσε τη δυνατότητα στην COSCO να αποκτήσει το πρόσθετο 16% των μετοχών και να μην καταβάλλει τις προβλεπόμενες ποινικές ρήτρες
-
παρέτεινε τον χρόνο υλοποίησης των επενδύσεων κατά μια δεκαετία (πέντε και υπό προϋποθέσεις πέντε ακόμα έτη)
-
κατήργησε τους αυστηρούς όρους ελέγχου και επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση που δεν υλοποιηθούν οι προβλεπόμενες επενδύσεις
-
αποδέχθηκε ευθύνη του ελληνικού Δημοσίου για τις καθυστερήσεις, δηλώνοντας ότι αυτές δεν οφείλονται στον ΟΛΠ, παρά το γεγονός ότι όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν το αντίθετο.
Συμπερασματικά, με αυτή τη ρύθμιση η ελληνική κυβέρνηση ζημίωσε το ελληνικό Δημόσιο με ποσό που υπολογίζεται στα 90 εκατ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας. Από μόνο του αυτό το γεγονός, όπως αναδείχθηκε και στη συζήτηση του Βουλή, εγείρει ζήτημα απιστίας και παράβασης καθήκοντος για τους υπουργούς και τους δημόσιους λειτουργούς που εμπλέκονται στη συμφωνία.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση έδωσε τη δυνατότητα στον ΟΛΠ να καθυστερήσει την υλοποίηση επενδύσεων αναβάθμισης κρίσιμων υποδομών για κλάδους όπως η ναυπηγοεπισκευή, με την οποία συνδέονται άμεσα ή έμμεσα χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι. Η καθυστέρηση στην υλοποίηση των επενδύσεων πλήττει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου και είναι βέβαιο ότι, με την πάροδο του χρόνου, θα οδηγήσει σε λουκέτο μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων.
Κλίμα δυσαρέσκειας
Η συμφωνία αυτή, έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία μεγαλώνει η δυσαρέσκεια των τοπικών κοινωνιών, των εργαζομένων και των παραγωγικών φορέων για τη στάση του ΟΛΠ. Αυτή η δυσαρέσκεια έγινε φανερή κατά τη διαδικασία της ακρόασης φορέων στη Βουλή όπου το σύνολο σχεδόν των φορέων, ακόμα και εκπρόσωποι εφοπλιστικών ενώσεων, εξέφρασαν παράπονα για την πρακτική του ΟΛΠ σε μια σειρά από θέματα που αφορούν μεταξύ άλλων σε μονοπωλιακές πρακτικές, υπερτιμολογήσεις, περιβαλλοντικά θέματα κ.α. Το κλίμα στη Βουλή ήταν ανάλογο με το κλίμα που υπήρξε τόσο κατά τη σύσκεψη που διοργάνωσε ο τομέας Ναυτιλίας και η Νομαρχιακή Επιτροπή Πειραιά του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ με παραγωγικούς φορείς, όσο και κατά τις παρεμβάσεις που πραγματοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ σε εργασιακούς χώρους.
Εκτός αυτού του κλίματος ήταν, ωστόσο, οι υπουργοί και κυβερνητικοί βουλευτές, που ανακάλυψαν ευθύνες για τις καθυστερήσεις, στις προσφυγές πολιτών για παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας από τον ΟΛΠ, στο έργο της επέκτασης του προβλήτα κρουαζιέρας.
Πέρα από το γεγονός ότι οι προσφυγές των πολιτών καθυστέρησαν μόλις και μετά βίας για 1,5 μήνα μόνο ένα εκ των έντεκα έργων και για ορισμένες εργασίες, ήταν απολύτως βάσιμες, καθώς αφορούσαν περιβαλλοντικές παραβάσεις για τις οποίες επιβλήθηκαν πρόστιμα στον ΟΛΠ. Σε κάθε περίπτωση είναι αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών να απαιτούν με κάθε μέσο την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Σημειώνεται ότι η ψήφιση της συγκεκριμένης συμφωνίας από την κυβέρνηση έρχεται σαν συνέχεια μιας σειράς ενεργειών υπέρ του ΟΛΠ, όπως η κατάργηση της Δημόσιας Αρχής Λιμένων που συνέστησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για την υπεράσπιση των συμφερόντων του Δημοσίου στο λιμάνι, η αποδυνάμωση της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων και ουσιαστική ακύρωση αποφάσεων της, που δεν ευνοούσαν τον ΟΛΠ. Ακόμα και η ένταξη με ενέργειες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ των εργαζομένων στους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του λιμανιού του Πειραιά στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών, δεν εφαρμόζεται με κυβερνητική ευθύνη.
Ερωτηματικά
Όλη αυτή η κυβερνητική στάση δημιουργεί μεγάλα ερωτηματικά ως προς το ποιοι είναι οι λόγοι που η Νέα Δημοκρατία, με αυτές τις επιλογές, αναλαμβάνει την ευθύνη να κατηγορηθούν στελέχη της για παράβαση καθήκοντος και απιστία, βάζοντας απέναντι της το σύνολο σχεδόν των φορέων του Πειραιά, ακόμα και εκπροσώπους που διάκεινται φιλικά προς το κυβερνητικό κόμμα.
Γιατί, έστω για να αμβλύνει το κόστος για την κυβερνητική παράταξη, δεν δέσμευσε την COSCO σε μια σειρά από ζητήματα που έχουν συναντήσει τη σύσσωμη αντίδραση των φορέων του Πειραιά;
Για παράδειγμα, γιατί δεν δέσμευσε την COSCO στο να μην προχωρήσει στην κατασκευή του 4ου προβλήτα container στο Κερατσίνι, στη διεκδίκηση άδειας ναυπηγείου και στην κατασκευή Mall, που είναι στα σχέδια της και τα οποία εάν υλοποιηθούν θα λειτουργήσουν καταστροφικά για το περιβάλλον, τους εργαζόμενους και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα;
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ μέσα στις δύσκολες μνημονιακές συνθήκες, επέβαλλε ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο λειτουργούσε προστατευτικά για την πειραϊκή κοινωνία και οικονομία έναντι του ΟΛΠ. Η κυβερνητική αλλαγή του Ιουλίου του 2019 έδωσε τη δυνατότητα στη Νέα Δημοκρατία να αντικαταστήσει αυτό το πλαίσιο με ένα καθεστώς ασυδοσίας υπέρ του ιδιώτη. Σε αυτό το περιβάλλον, η συγκρότηση ενός ευρύτερου μετώπου πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων για την προστασία του δημόσιου χώρου, της εργασίας και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας αποτελεί αναγκαιότητα.