Η απογραφή 2021 ξεκινά σήμερα Σάββατο και αναμένεται να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ πως οι μόνιμοι κάτοικοι της χώρας έχουν συρρικνωθεί κατά 500.000 (3,7%) και πως ο ρυθμός αύξησης των θανάτων ήταν ταχύτερος από τις γεννήσεις. Σύμφωνα με πρόβλεψη της Εurostat, το 2030 η Ελλάδα θα είναι η γηραιότερη χώρα της Ευρώπης.
Όσο και αν η γήρανση του πληθυσμού είναι νομοτελειακή, καθώς ζούμε περισσότερο και γεννάμε λιγότερο, το δημογραφικό είναι πραγματικό πρόβλημα που χρειάζεται μακρόπνοη στρατηγική για την επίλυσή του. Χρειάζεται, ωστόσο, και πλήρη κατανόηση. Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης και ο πρωθυπουργός αναφέρθηκαν αποσπασματικά στη δημογραφική κρίση, ανακοινώνοντας κάποια μέτρα και αφήνοντας στον αέρα -μέχρι να τα ανακοινώσει ο Κ. Μητσοτάκης- κάποια ακόμα. Η φιλοσοφία τους ξεχωρίζει δια γυμνού οφθαλμού· αρκεί να γεννάμε! Το πώς, πού και με ποιους θα μεγαλώνουν τα μωρά, άλλη υπόθεση. Έτσι, συνδέεται η δημογραφική κρίση αποκλειστικά και μόνο με την υπογεννητικότητα: Νταντάδες της γειτονιάς, παιδικοί σταθμοί σε 120 μεγάλες επιχειρήσεις, νέοι βρεφονηπιακοί σταθμοί, 10.000 θέσεις εργασίας σε άνεργες μητέρες.
Η λογική «παρκαρίσματος» παιδιών σε σχολεία και νταντάδες δεν μπορεί να αλλάξει τη ματαίωση που νιώθουν οι νέοι άνθρωποι, την αίσθηση πως δεν υπάρχει προοπτική. Αν δεν βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα ζωής, πώς θα σκεφτούν να κάνουν οικογένεια; Αν επομένως, δεν αλλάξει η κοινωνικοοικονομική κατάσταση πώς θα αντιμετωπιστεί η δημογραφική κρίση; Ο ΣΥΡΙΖΑ την εβδομάδα που μας πέρασε ανακοίνωσε την έναρξη καμπάνιας για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ. «Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δημιουργεί μια βαλκανικού τύπου αγορά εργασίας. Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και αύξηση στο βασικό μισθό», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ηλιόπουλος. Πρόκειται για μια καμπάνια που ακολουθεί τη γενικότερη τάση στην ΕΕ για αύξηση του κατώτατου μισθού. Στην Γερμανία ήταν κυρίαρχη προεκλογικά, με του Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους να έχουν δεσμευτεί για αύξηση 25%.
Ο δεύτερος και σημαντικότερος πυλώνας για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης είναι το κράτος να αποδεχτεί την πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να έχουμε αύξηση πληθυσμού χωρίς μετανάστευση. Για να το πούμε διαφορετικά, δεν μπορεί να είσαι κατά της μετανάστευσης και ταυτόχρονα υπέρ της αύξησης του πληθυσμού. Ο Κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για «καλά οργανωμένη μετανάστευση» αναφερόμενος στο δημογραφικό, ξεχνώντας ότι τον παράτυπο χαρακτήρα μετανάστευσης τον καθορίζει η χώρα υποδοχής. Και δεν αρκεί η επιστροφή του brain drain. Χρειάζεται να αρθεί η αντιμεταναστευτική πολιτική και να θεσμοθετηθεί άμεσα πολιτική ένταξης. Να διευρυνθεί, για παράδειγμα, το επίδομα παιδιού 2.000 ευρώ ανά γέννηση που δίνεται μόνο στα «ελληνόπουλα» και να αποκτούν χαρτιά αμέσως όσα παιδιά γεννιούνται στην Ελλάδα. Χρειάζεται υποδοχή και αποδοχή. Διαφορετικά θα εξακολουθούμε να γερνάμε…