«Τα περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας και υπέρμετρης βίας που βλέπουμε το τελευταίο διάστημα, δεν αποτελούν εκτροπή της αστυνομίας, αλλά εφαρμογή του δόγματος “νόμος και τάξη”. Η πρόταξη της κατασταλτικής αστυνόμευσης ως εργαλείο πειθάρχησης των πολιτών και εφαρμογή του νόμου κατά βούληση είναι πολιτική επιλογή. Και αυτή η πολιτική έχει αυτά τα αποτελέσματα. Υπό αυτή την έννοια, το περιστατικό στο Πέραμα ήταν δυστυχώς από τις πιθανές εκδοχές που θα μπορούσαν να συμβούν», σημειώνει στην «Εποχή» η εγκληματολόγος Σοφία Βιδάλη.
Κατά αυτόν τον τρόπο, από τότε που δημιουργήθηκαν οι διάφορες ομάδες δίκυκλης αστυνόμευσης, η κάθε ηγεσία ανά περιόδους αποφασίζει να «ενισχύσει» την αστυνομία, δημιουργώντας μια «παραστυνομία», όπως εξηγεί η ίδια: «Ας μην παρεξηγηθεί ο όρος. Εννοώ ότι πλάι μιας αστυνομίας στην οποία εισάγονται με εξετάσεις και εκπαιδεύονται επί χρόνια με όλες τις προδιαγραφές και τους όρους, παρά τα όποια προβλήματα υπάρχουν, έχει δημιουργηθεί και μια αστυνομία που βγαίνει για υπηρεσία με fast track διαδικασίες, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν και οι αστυνομικοί και οι πολίτες. Γι’ αυτό και μίλησα για το αναμενόμενο αποτέλεσμα δυστυχώς».
Πράγματι, στην περίπτωση της δολοφονίας του Νίκου Σαμπάνη, οι κατηγορούμενοι είναι αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ, που μπαίνουν στο σώμα απλά περνώντας μία τρίμηνη εκπαίδευση. Ενώ κυριολεκτικά δεν υπάρχει καμία άλλη σχολή, μαθητεία, επαγγελματική ειδικότητα που η εκπαίδευση να διαρκεί τόσο μικρό χρονικό διάστημα, η ελληνική πολιτεία εμπιστεύεται τη χρήση όπλων (!) σε ανθρώπους χωρίς καμία εκπαίδευση ουσιαστικά.
Επιπρόσθετα, όμως, του ζητήματος της εκπαίδευσης, σημαντικό είναι και το είδος κοινωνικοποίησης που έχουν οι αστυνομικοί. H αντίληψη, δηλαδή, που σχηματίζουν για τον ρόλο τους, τις αρμοδιότητές τους, τις επαγγελματικές τους αξίες κ.ο.κ. «Όπως σε όλους τους χώρους, έτσι και στην αστυνομία, πέραν της τυπικής διαμόρφωσης, του επαγγελματισμου υπάρχει και η άτυπη. Είναι αυτό που επικρατεί ως καθημερινότητα στο σώμα και διαμορφώνεται ως πρακτική μάθηση από τους παλιότερους. Αυτή η διάσταση είναι πολύ ισχυρή στην αστυνομία, γιατί σχετίζεται με την εργασία τους στον δρόμο. Πρέπει, δηλαδή, να λαμβάνουν αποφάσεις πολύ γρήγορα και για καταστάσεις που δεν προβλέπονται από τον νόμο και με βάση τελικά το τι συνηθίζεται απο τους πιο παλιούς. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, αναπτύσσεται μια πολύ στρεβλή επαγγελματική αντίληψη, που όσο λιγότερο εκπαιδευμένος είναι κάποιος σε κανόνες και επαγγελματικές αξίες και όσο περισσότερο τον έχουν τροφοδοτήσει με εργαλεία που έχουν να κάνουν με απλή καταστολή, τόσο περισσότερο κινδυνεύει ο ίδιος και οι πολίτες. Εκεί βρίσκουν εύφορο έδαφος για ανάπτυξη και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Εδώ, βέβαια, θα πρέπει να τονιστεί ότι η αστυνομία δεν είναι ένας χώρος που εφευρίσκει αυτές τις αντιλήψεις, αλλά μεταφέρει αυτές που υπάρχουν στην κοινωνία», επισημαίνει η Σοφία Βιδάλη, κάτι που δυστυχώς διαπιστώθηκε έντονα με τη δολοφονία του 18χρονου.
Ζητούμενο, λοιπόν, είναι μπροστά στις ολοένα και περισσότερες διαπιστώσεις κατάχρησης αστυνομικής εξουσίας, να ληφθούν επιτέλους μέτρα για τη μεταρρύθμιση του σώματος. «Επί της αρχής μιλάμε για την αποδόμηση του δόγματος “νόμος και τάξη” και αυτό αφορά τόσο την πρόσληψη, όσο και την εκπαίδευση των αστυνομικών. Πρέπει να υπάρξει ομογενοποίηση της αστυνομίας, να μπαίνουν, δηλαδή, όλοι σε μία σχολή μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων, να λαμβάνουν την κατάλληλη εκπαίδευση και μόνο όσοι αποφοιτούν επιτυχώς από αυτή τη σχολή ή τις σχολές να κατατάσσονται στο σώμα. Πρέπει, επίσης, να υπάρξει εσωτερική, αλλά και δημόσια λογοδοσία για τη δράση της αστυνομίας. Ο τρόπος με τον οποίο εξετάζονται τα πράγματα τώρα, είναι συχνά προσχηματικός. Δεν μπορούμε τόσα χρόνια να λέμε ότι έχουμε αστυνομική βία και να μην γίνεται τίποτα γι’ αυτό. Αυτά δεν αποτελούν πρωτότυπες προτάσεις. Είναι δεδομένα για κάθε αστυνομία δημοκρατικού κράτους και θα πρέπει να τα συζητήσουμε επισταμένα και όχι μόνο κάτω από τέτοιες τραγικές συνθήκες», καταλήγει η καθηγήτρια Εγκληματολογίας.