Giovanni Arrighi «Ο Άνταμ Σμιθ στο Πεκίνο», μετάφραση: Αλεξάνδρα Λυμπεροπούλου, εκδόσεις Κουκκίδα, 2021
Η έκδοση του βιβλίου του Giovanni Arrighi (1937 - 2009) «Ο Άνταμ Σμιθ στο Πεκίνο» έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία. Το βιβλίο, που πραγματεύεται την ανάδυση της Κίνας ως παγκόσμιας δύναμης, εκδίδεται σε μια διεθνή συγκυρία που χαρακτηρίζεται από την ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας (βλέπε συγκρότηση συμμαχίας Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ, εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας κ.ά.). Όμως, υπάρχει και ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον: αφενός η χώρα μας περιλαμβάνεται μεταξύ των δεκαοκτώ χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συμμετέχουν στο κινέζικο σχέδιο για τη δημιουργία του νέου «δρόμου του μεταξιού», ενώ είναι σημαντικές και οι κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα (ενδεικτικά ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΑΔΜΗΕ) και αφετέρου είναι σε εξέλιξη η μετατροπή της χώρας σε προκεχωρημένο «φυλάκιο» των ποικίλων αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Ανατολικής Ευρώπης.
Το βιβλίο εκδόθηκε το 2007 και, σύμφωνα με τον συγγραφέα, αποτελεί συνέχεια και περαιτέρω επεξεργασία των δύο προηγούμενων έργων του: «Ο Μακρύς Εικοστός Αιώνας» (1994) και «Χάος και Διακυβέρνηση στο Σύγχρονο Παγκόσμιο Σύστημα» (1999). Εστιάζει στην άνοδο και πτώση του νεοσυντηρητικού σχεδίου για το Νέο Αμερικάνικο Αιώνα και στην ανάδυση της Κίνας ως ηγέτιδας της οικονομικής αναγέννησης της ανατολικής Ασίας. Σκοπός του Arrighi είναι να προσφέρει μια ερμηνεία της συνεχιζόμενης μετατόπισης του επίκεντρου της παγκόσμιας πολιτικής οικονομίας από τη Βόρεια Αμερική στην Ανατολική Ασία, υπό το φως της θεωρίας του Άνταμ Σμιθ για την οικονομική ανάπτυξη. Όπως σημειώνει ο ίδιος, «η αποτυχία του Σχεδίου για ένα Νέο Αμερικανικό Αιώνα, σε συνδυασμό με την επιτυχία που γνώρισε η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας, έχουν κάνει την πραγμάτωση του οράματος του Smith για μια παγκόσμια κοινωνία της αγοράς που να βασίζεται σε μεγαλύτερη ισότητα ανάμεσα στους πολιτισμούς του κόσμου πιο πιθανή από ποτέ άλλοτε στους δυόμιση περίπου αιώνες που πέρασαν από την έκδοση του “Πλούτου των Εθνών”».
Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη και κάθε μέρος περιέχει τρία κεφάλαια. Στο πρώτο μέρος ο Arrighi παρουσιάζει τις θεωρητικές βάσεις του έργου, επιχειρώντας μια νέα προσέγγιση της θεωρίας της οικονομικής ανάπτυξης του Σμιθ, την οποία συγκρίνει με τις αντίστοιχες θεωρίες του Μαρξ και του Σουμπέτερ. Στο δεύτερο μέρος καταγράφει την παγκόσμια αστάθεια που έθεσε τις βάσεις για το Σχέδιο της Κυβέρνησης Μπους για έναν Νέο Αμερικανικό Αιώνα και για την οικονομική άνοδο της Κίνας. Η ανάλυση της κρίσης της ηγεμονίας των ΗΠΑ συνεχίζεται από το Δεύτερο στο Τρίτο Μέρος το οποίο επικεντρώνεται στην αποτυχία του Προγράμματος του Νέου Αμερικανικού Αιώνα. Ο Arrighi υποστηρίζει ότι η αποτυχία του αμερικανικού σχεδίου και η πτώση της ηγεμονικής θέσης της Δύσης εδραίωσαν την εμφάνιση της Κίνας ως κέντρου ισχύος. Στο τέταρτο μέρος περιγράφει τα μοναδικά χαρακτηριστικά του οικονομικού υποδείγματος της Ανατολικής Ασίας και ιδιαίτερα της Κίνας και υπογραμμίζει «ότι οι προσπάθειες να προβλεφθεί η μελλοντική συμπεριφορά της Κίνας έναντι των ΗΠΑ, των γειτόνων της και ολόκληρου του κόσμου, με βάση την προηγούμενη εμπειρία του δυτικού συστήματος κρατών, είναι θεμελιωδώς εσφαλμένες».
H συνοπτική παρουσίαση του βιβλίου του Arrighi αδικεί το πλούσιο περιεχόμενό του και την προσπάθεια των εκδόσεων Κουκκίδα να το κάνουν γνωστό στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.