Φωτογραφία: Νικόλας Κοκοβλής
Το περασμένο Σάββατο έχασε τη ζωή του ένας 47χρονος διανομέας φαγητού της εταιρίας Wolt κατά τη διάρκεια του νυχτοκάματού του στη Θεσσαλονίκη. Ο εργαζόμενος και πατέρας δύο παιδιών παρασύρθηκε θανατηφόρα από ΙΧ που οδηγούσε 21χρονος με ιλιγγιώδη ταχύτητα, ο οποίος μετά το ατύχημα τον εγκατέλειψε. Ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος του νεαρού οδηγού και στη συνέχεια αφέθηκε προσωρινά ελεύθερος μέχρι τη δικάσιμο. Ο διανομέας που έχασε τη ζωή του εργαζόταν ως freelancer, με αποτέλεσμα η οικογένειά του να μη δικαιούται κάποια αποζημίωση, ενώ η εταιρία στην οποία δούλευε, μετά από πιέσεις που άσκησαν συνδικαλιστικά σωματεία των διανομέων, ανέλαβε να καλύψει τα έξοδα της κηδείας.
Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο της πόλης (ΕΚΘ) σε ανακοίνωσή του ζητά να διερευνηθούν τα αίτια του δυστυχήματος: «Το δυστύχημα αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά εργατικών ατυχημάτων που καταγράφονται στον κλάδο, με τους εργαζόμενους να ζητούν και να διεκδικούν τα αυτονόητα εργασιακά τους δικαιώματα. Το ΕΚΘ απαιτεί να διερευνηθούν τα αίτια του εργατικού δυστυχήματος και να αποδοθούν οι ευθύνες στον οδηγό που σκότωσε τον άτυχο συνάδελφο». Η Επιτροπή Αγώνα Διανομέων Θεσσαλονίκης έχει καταγράψει σε πανελλαδικό επίπεδο από το 2017 μέχρι και σήμερα πάνω από 50 θανατηφόρα ατυχήματα διανομέων, 3 μόλις την τελευταία εβδομάδα, ενώ οι τραυματισμοί είναι σχεδόν καθημερινοί.
Συνθήκες εργασίας
Οι διανομείς εργάζονται ατελείωτες ώρες χωρίς κράτος και εργοδότες να μεριμνούν για την ασφάλειά τους. «Δε γίνονται έλεγχοι, δεν υπάρχουν ΙΚΑ και επιθεωρήσεις εργασίας. Όσες υπάρχουν ακόμα είναι υποστελεχωμένες ή σχεδόν κλειστές, ενώ με τον πρόσφατο νόμο Χατζηδάκη θα κλείσουν και τελείως. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι εργοδότες ασυδοτούν στην κυριολεξία και δεν πληρώνουν όπως πρέπει τα δεδουλευμένα (νύχτες, αργίες, Κυριακές). Με τη μη καταβολή της αποζημίωσης χρήσης για τη μηχανή, τα καύσιμα και τα μέσα ατομικής προστασίας (κάτι που κερδίσαμε με τον νόμο του 2019), τη μη παροχή μέσων ασφάλειας και υγιεινής και τη μη πληρωμή των εργαζόμενων, οδηγούμαστε στα κακοσυντηρημένα μηχανάκια και στην αύξηση κινδύνου θανατηφόρων ατυχημάτων. Οι εργοδότες επίσης πιέζουν τους εργαζόμενους να πάνε γρήγορα τις παραγγελίες. Έχουμε καταγγείλει στην Θεσσαλονίκη δεκάδες φορές μέχρι και ξυλοδαρμούς συναδέλφων για να πάνε γρήγορα τις παραγγελίες. Και οι μεγάλες εταιρίες-πλατφόρμες στέλνουν μηνύματα στους εργαζόμενους για να τους πιέσουν να βιαστούν. Επίσης, τα ωράρια είναι εξαντλητικά. Όταν κάποιος δεν πληρώνεται όπως πρέπει, θα χρειαστεί να δουλέψει παραπάνω ώρες. Όσο νόμιμος και να είσαι όσο και να φοράς τα μέσα ατομικής προστασίας, όταν είσαι 14 ώρες πάνω σε ένα τιμόνι θα αφαιρεθείς, μπορεί να περάσεις το κόκκινο χωρίς να το καταλάβεις και δε θα αργήσει να γίνει το κακό», αναφέρει στην «Εποχή» ο Βασίλης Κεφαλάς μέλος της Επιτροπής Αγώνα Διανομέων Θεσσαλονίκης και μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου Επισιτισμού – Τουρισμού Θεσσαλονίκης.
Μοντέλο λειτουργίας Wolt
Στη Wolt οι διανομείς εργάζονται ως «συνεργάτες» ή freelancer. Πληρώνονται με τίτλο κτήσης (απόδειξη δαπάνης). Ο συγκεκριμένος τρόπος αμοιβής ενδείκνυται για ευκαιριακές εργασίες, ενώ σε περίπτωση που ο εργαζόμενος έχει πάνω από 10.000 μικτό εισόδημα το χρόνο πρέπει να ανοίξει βιβλία και να δουλεύει με μπλοκάκι. Επίσης το να εργάζεται κανείς ως συνεργάτης σημαίνει πως δεν δικαιούται δώρα Χριστουγέννων ή Πάσχα, άδειες, εξοπλισμό, έξοδα κίνησης και συντήρησης, κάλυψη αν συμβεί ατύχημα, ενώ σε περίπτωση ασθένειας χάνονται τα μεροκάματα. Οι διανομείς πληρώνονται με βάση τον αριθμό παραγγελιών που ολοκληρώνουν καθημερινά, με την αμοιβή τους να αυξάνεται ανάλογα με τις χιλιομετρικές αποστάσεις, την ημέρα (Σαββατοκύριακα) και τις ώρες αιχμής (10-12 το βράδυ). Επίσης τις μέρες που βρέχει οι αμοιβές αυξάνονται ανεξαρτήτως χιλιομετρικής απόστασης.
Παρόλη την ανασφάλεια του συγκεκριμένου μοντέλου εργασίας, πολλοί διανομείς επιλέγουν τη Wolt, γιατί τα μεροκάματα που βγάζουν σε αυτή είναι πολύ καλύτερα συγκριτικά με αυτά που κερδίζουν οι συνάδελφοί τους σε μαγαζιά εστίασης και επισιτισμού. «Το λιγότερο που μπορεί να βγάλει κάποιος στη Wolt είναι 7-8 ευρώ την ώρα. Αυτά τα λεφτά δεν τα δίνει κανένας ιδιοκτήτης. Τα περισσότερα ντελίβερι παίρνουν από 3,5 μέχρι 4,5 ευρώ το ανώτερο την ώρα. Στις χειρότερες μέρες που δεν υπάρχουν πολλές παραγγελίες, στη Wolt βγάζουν όσα βγάζουμε εμείς καθημερινά ανεξαρτήτως παραγγελιών», αναφέρει στην «Εποχή» ο Βαγγέλης, διανομέας σε συνοικιακό κατάστημα εστίασης. «Πρέπει η κλαδική σύμβαση του επισιτισμού, που εμπεριέχει μέσα και τους διανομείς, να κηρυχτεί υποχρεωτική, ώστε να υπάρχουν μέτρα και σταθμά στο τι πληρωνόμαστε, πώς πληρωνόμαστε κλπ. Είναι αναγκαίο να μπει σε εφαρμογή ένα σχέδιο για την πάταξη αυτής της ιστορίας που οι εργοδότες κάνουν ό,τι θέλουν. Τέλος, πρέπει επιτέλους να ενταχθούν οι διανομείς στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Νομίζω δε χρειάζεται συζήτηση για το αν είναι επικίνδυνο ή ανθυγιεινό το επάγγελμά μας», ολοκληρώνει με τη σειρά του ο Βασίλης Κεφαλάς.