Φωτογραφία: Νικόλας Κοκοβλής
Μετά την άτυπη «ελευθερία» την οποία διαφήμισε ήδη από το καλοκαίρι η κυβέρνηση, τα νέα μέτρα για τους ανεμβολίαστους συμπολίτες μας, που ισχύουν από το περασμένο Σάββατο, έχουν επιβάλει μια κατάσταση άτυπου λοκντάουν που δεν στρέφεται μόνο εναντίον των εμβολιασμένων και δεν έχει μόνο ή κυρίως υγειονομικό χαρακτήρα, όπως επισημαίνει στην Εποχή ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ (Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος) και της ΠΟΕΣΕ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων), Γιώργος Καββαθάς. Αλλά, ένα άτυπο λοκντάουν δεν δικαιολογεί αντισταθμιστικά μέτρα. Όπως ακριβώς η άτυπη «ελευθερία» μεταθέτει την ευθύνη στους πολίτες και την πόλωση στο εσωτερικό της κοινωνίας. Αποτέλεσμα που τονίζεται ιδιαίτερα με το νέο ρόλο που επιφυλάσσει η κυβέρνηση στους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις και την εστίαση, αυτόν του ελεγκτή απέναντι στους συμπολίτες - πελάτες.
«Βρισκόμαστε σε περίοδο άτυπου λοκντάουν. Τα περιοριστικά μέτρα έχουν επιφέρει μείωση της επισκεψιμότητας στα καταστήματα, χάνουμε ένα ποσοστό πελατών της τάξης του 40% περίπου, διότι η πλειονότητα των ανεμβολίαστων δεν μπαίνει στα καταστήματα, αρνείται να έρθει, κάνει ένα μποϊκοτάζ θα μπορούσε να πει κάποιος. Αυτό προκύπτει και από τα στοιχεία που έχουμε από τον κλάδο της εστίασης. Για παράδειγμα, το περασμένο σαββατοκύριακο στα 600 σκαναρίσματα QR μόνο τα 7 ήταν ανεμβολίαστων. Που σημαίνει ότι δεν υπάρχει προσέλευση ανεμβολίαστων. Επιπλέον, δημιουργεί προβλήματα βάζοντας πρόστιμα σε επιχειρήσεις για περιπτώσεις που είναι πάρα πολύ δύσκολο να προλάβει η ίδια η επιχείρηση. Για παράδειγμα, στον εξωτερικό χώρο ενός καταστήματος που βρίσκεται σε πέρασμα, πλατείες ή πεζόδρομους, περνάει κόσμος και κοντοστέκεται ή κάθεται για λίγα λεπτά σε μια παρέα όπου είναι ήδη ελεγμένοι και εμβολιασμένοι, χωρίς να πέσει στην αντίληψη των καταστηματαρχών. Εάν εκείνη τη στιγμή μπουν ελεγκτές, το πρόστιμο είναι τεράστιο, 5000 ευρώ και 15 μέρες σφράγιση, ισοδυναμεί για πολλές επιχειρήσεις με λουκέτο. Υπάρχουν επιχειρήσεις που μετά από τέτοια επιβολή δεν κατάφεραν να ξανανοίξουν γιατί ήταν η χαριστική βολή, η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι», τονίζει ο Γ. Καββαθάς.
«Από τη μία, για τον κλάδο της εστίασης τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα: Χειμωνιάζει και μπαίνουμε σε κλειστούς χώρους, οπότε οι μικτές παρέες αποκλείονται, διότι μια παρέα που δεν μπορεί να βγει ολόκληρη, δεν θα βγει καθόλου. Αυτό σημαίνει ότι αποκλείεται ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό του 40% των πελατών. Από την άλλη, για το λιανεμπόριο, προστίθεται και το ζήτημα του αθέμιτου ανταγωνισμού. Τα σούπερ μάρκετ συνεχίζουν να πωλούν προϊόντα όπως ρούχα, οικιακά είδη, βιβλία κ.ά., ενώ στο εξειδικευμένο κατάστημα λιανικού εμπορίου δεν μπορούν να μπουν απροϋπόθετα οι πολίτες. Πρόκειται για δύο μέτρα και δύο σταθμά», τονίζει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ.
«Τα μέτρα δεν είναι οριζόντια, αφορούν ορισμένους κλάδους της οικονομίας (εστίαση, λιανικό εμπόριο, πρακτορεία ΠΡΟΠΟ, κομμωτήρια κ.ά), αφήνουν εκτός τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τα σούπερ μάρκετ, την εκκλησία. Συνεπώς, κατά τη δική μου άποψη, δεν πρόκειται για υγειονομικά μέτρα, αλλά για μοχλό πίεσης και μέτρα τιμωρητικού χαρακτήρα. Όμως η κυβέρνηση δεν τιμωρεί μόνο τους ανεμβολίαστους, αλλά και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ο ανεμβολίαστος πολίτης, δηλαδή, μπορεί να μπει στο μετρό, στο λεωφορείο, να πάει στο σούπερ μάρκετ ή σε ένα κατάστημα τροφίμων, σε ένα φαρμακείο, στην εκκλησία. Αλλά δεν μπορεί να πάει να κάτσει σε μια καφετέρια».
Όλα μπερδεύονται… γλυκά
«Συνεπώς οι επιχειρηματίες βιώνουμε ένα άτυπο λοκντάουν, και ακριβώς επειδή είναι άτυπο, δεν προβλέπονται αντισταθμιστικά οφέλη. Συναντηθήκαμε με τον πρωθυπουργό και το επιτελείο του και θέσαμε τις προτάσεις μας που αφορούν: χρηματοδοτικά μέτρα, όχι επιστρεπτέες προκαταβολές που στην πραγματικότητα είναι δάνεια, μείωση των ενοικίων, από τη στιγμή που δουλεύουμε με το 50% των πελατών δεν μπορεί να πληρώνουμε το 100% του ενοικίου, δικαίωμα αναστολής συμβάσεων εργασίας, μέριμνα για τα δημοτικά τέλη, αφού από κατά τόπους δημοτικά συμβούλια δεν έχει κυρωθεί η απαλλαγή που προέβλεπε η ΠΝΠ από τον Μάρτιο του 2020, μείωση συντελεστή ΦΠΑ στο 20% για την εστίαση, αλλά και γενικότερα φορολογικών συντελεστών για το λιανικό εμπόριο. Αυτά απαιτούνται για να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις ενός άλλου προβλήματος που έχουμε αυτήν την εποχή: τις ανατιμήσεις είτε πρώτων υλών είτε ενέργειας. Από τη μία έχουμε τη μείωση του κύκλου εργασιών το τελευταίο εικοσάμηνο λόγω της πανδημίας και της διαχείρισής της, από την άλλη τις ανατιμήσεις, δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα.»
Οι επιχειρήσεις ως ελεγκτικός μηχανισμός
Αλλά δεν σταματούν εδώ οι προβληματικές επιπτώσεις των νέων μέτρων. «Η εργαλειοποίηση των επιχειρήσεων και η χρήση τους ως μοχλού πίεσης για τον εμβολιασμό των ανεμβολίαστων συμπολιτών μας μάς φέρνει αντιμέτωπους με τους ίδιους μας τους πελάτες, οι οποίοι είναι για εμάς περιουσιακό στοιχείο. Με την έννοια ότι σε αυτούς έχουμε επενδύσει και βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να απαγορεύουμε την είσοδο στις επιχειρήσεις μας σε ανθρώπους που συχνά ήταν διαχρονικοί πελάτες των επιχειρήσεών μας», λέει ο Γ. Καββαθάς βάζοντας μια επιπλέον παράμετρο στη συζήτηση.
Για αυτή τη στρέβλωση μιλήσαμε και με τον δρ Φιλοσοφίας του Δικαίου στη Νομική Σχολή ΑΠΘ, Θωμά Ψήμμα. «Πρόκειται για μια κατάσταση ούτως ή άλλως δύσκολη, εφόσον προφανώς θα πρέπει να τηρούνται κάποια μέτρα για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, το μέτρο που έχει επιλεγεί από την κυβέρνηση, του ελέγχου των πολιτών - πελατών από άλλους πολίτες εργαζόμενους σε επιχειρήσεις, γεννά προβληματισμό εφόσον σε μια δραστηριότητα αμοιβαίου οφέλους, όπως η εστίαση ή η διασκέδαση, δημιουργεί μια ιεράρχηση. Ο εργαζόμενος δεν είναι πλέον συνεργάτης αυτού που έρχεται να διασκεδάσει, αλλά καλείται να λειτουργεί σαν ελεγκτής, με άλλες προδιαγραφές από αυτές που προβλέπει η σύμβαση εργασίας του, δημιουργώντας μια απόσταση, που εν τέλει αλλοιώνει τη φυσιογνωμία της παρεχόμενης υπηρεσίας, της διασκέδασης εν προκειμένω.»
Θέλουμε τους πολίτες στο πλευρό μας
Η κυβέρνηση πάντως δια του πρωθυπουργού, τον οποίο συνάντησαν οι αρμόδιες συνδικαλιστικά ενώσεις την περασμένη Δευτέρα, δήλωσε ότι κατανοεί αλλά δεν έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τις επιχειρήσεις, λόγω δημοσιονομικών…
Οι συνδικαλιστικές ενώσεις έχουν εξαγγείλει για την Τρίτη 16 Νοεμβρίου πανελλαδικό 24ωρο κλείσιμο όλων των επιχειρήσεων και μετακίνηση των προεδρείων των πρωτοβάθμιων ενώσεων στην Αθήνα, όπου θα πορευτούν προς το Μέγαρο Μαξίμου για να επιδώσουν στον πρωθυπουργό σχετικό ψήφισμα. Αν συνεχιστεί η ίδια στάση από την κυβέρνηση «οι αντιδράσεις θα κλιμακωθούν» ξεκαθαρίζει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γ. Καββαθάς. Μάλιστα, οι επιχειρηματίες ζητούν τους πολίτες στο πλευρό τους, διότι, πέρα από τη θέση του καθενός απέναντι στον εμβολιασμό και την πόλωση στην οποία έχουν περιέλθει σε μεγάλο βαθμό οι πολίτες λόγω των μέτρων, «αυτό που επιχειρείται είναι η εξόντωση ενός κλάδου, αυτού των μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών».