Tα ξημερώματα της Τρίτης 16 Νοέμβρη, διεκπεραιωνόταν εργασία στις γραμμές του ΗΣΑΠ, που χρειάζεται να γίνει σε συνθήκες διακοπής ρεύματος και αφορά τη λείανση των γραμμών. Εργασία που γίνεται κάθε περίπου 8 με 10 χρόνια. Το συνεργείο που εργαζόταν ήταν αναδόχου εταιρείας, της γερμανικής «Schweerbau GMBH & CO KG», που έχει αναλάβει με εργολαβία το έργο για λογαριασμό της ΣΤΑΣΥ και επέβαινε σε βαγονέτο της εταιρείας με το οποίο διεξαγόταν η λείανση. Μαζί με το γερμανικό συνεργείο επέβαιναν και δύο υπάλληλοι της ΣΤΑΣΥ. Την ώρα της εργασίας, το σύστημα πέδησης έπαψε να λειτουργεί, γεγονός που έγινε αντιληπτό από τους εργαζόμενους όταν κινήθηκαν για τη στάθμευσή του. Το βαγονέτο άρχισε να κυλάει με κατεύθυνση προς τον Πειραιά, με αφετηρία στο ύψος του Μαρουσιού. Πρόκειται για μια τεράστια κατηφόρα που ήταν πρακτικά αδύνατο να φρενάρει χωρίς πέδηση, αντίθετα διαρκώς επιτάχυνε. Ο εργοδηγός, Πέτρος Γιάμαλης επικοινώνησε με το κέντρο ελέγχου ειδοποιώντας ότι έχει χαθεί ο έλεγχος του μηχανήματος και απαιτείται να ελευθερωθεί η γραμμή στην οποία κινούνταν ανεξέλεγκτα. Καθώς έβλεπαν ότι δεν υπήρχε τρόπος να σταματήσουν το μηχάνημα, μετά και την κατηφόρα της Ειρήνης προς Ηράκλειο, αποφάσισαν να πηδήξουν από το βαγονέτο. Ο εργοδηγός τραυματίστηκε θανάσιμα κατά την πρόσκρουσή του σε σκληρά υλικά που βρίσκονται εκατέρωθεν της γραμμής και ο εργαζόμενος της αναδόχου τραυματίστηκε σοβαρά, ενώ άλλοι τρεις εργαζόμενοι που επέβαιναν στο πίσω μέρος του βαγονέτου τραυματίστηκαν ελαφρότερα πηδώντας. Στη συνέχεια, η ΣΤΑΣΥ επέλεξε να τοποθετήσει συρμό στο ύψος του Αγίου Νικολάου για να σταματήσει την ανεξέλεγκτη πορεία του βαγονέτου. Εάν δεν είχε σταματήσει το μηχάνημα, πιθανόν να έμπαινε ανεξέλεγκτα στη σήραγγα μετά την Αττική, με μεγάλη πιθανότητα εκτροχιασμού. Οι εργαζόμενοι ήταν αναγκασμένοι να αποφασίσουν πώς θα διαχειριστούν τη ζωή τους μέσα στο ανεξέλεγκτο μηχάνημα μέσα σε περίπου 6-8 λεπτά. Αυτό ήταν με λίγα λόγια το εργατικό δυστύχημα που ξύπνησε την Ελλάδα το πρωινό της περασμένης Τρίτης, όπως το περιέγραψε στην Εποχή το μέλος του ΔΣ του σωματείου εργαζομένων της ΣΤΑΣΥ, Πάνος Κοντογιάννης.
Τα ερωτηματικά πολλά και επώδυνα και τα θέτουν οι ίδιοι οι συνάδελφοι του Πέτρου Γιάμαλη:
Είχε τις απαιτούμενες προδιαγραφές το μηχάνημα της αναδόχου εταιρείας; Οι γραμμές του ΗΣΑΠ έχουν ιδιαίτερη κλίση, ήταν αυτή η παράμετρος συνυπολογισμένη όταν εγκρίθηκε η χρήση αυτού μηχανήματος; Μήπως χρειαζόταν σύστημα διπλής πέδησης;
Είχε ελεγχθεί το μηχάνημα; Διότι υπάρχουν καταγγελίες εργαζομένων ότι είχε παρουσιάσει βλάβες το προηγούμενο διάστημα. Υπάρχει βιβλίο εργατικών ατυχημάτων στο οποίο να έχουν πρόσβαση και οι εργαζόμενοι; Τηρείται βιβλίο επισκευών και συντήρησης του μηχανήματος;
Οι εργαζόμενοι που το οδηγούσαν είχαν την απαιτούμενη πιστοποίηση;
Η παρουσία εργαζομένων της ΣΤΑΣΥ στο μηχάνημα της αναδόχου εταιρείας ήταν σύννομη;
Από ποιον δόθηκε η εντολή της τοποθέτησης του συρμού για την ελεγχόμενη σύγκρουση; Ο οδηγός που άφησε το συρμό είπε ότι ένα μόλις λεπτό αφού τον άφησε άκουσε τη σύγκρουση.
Η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ απάντησε μάλλον τυπικά σημειώνοντας ότι «η συντήρηση των μηχανημάτων είναι αποκλειστικά και μόνο αρμοδιότητα της αναδόχου εταιρείας, η οποία κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού, προσκόμισε τα απαιτούμενα πιστοποιητικά για την εκτέλεση του έργου, καθώς και Πιστοποιητικά Ασφάλειας και Υγιεινής για εργασίες λείανσης, που διαθέτει από αναγνωρισμένο, διεθνή φορέα πιστοποίησης». Παράλληλα, «ζήτησε την αναστολή εκτέλεσης των εργασιών μέχρι την ολοκλήρωση της διερεύνησης του δυστυχήματος, επιφυλασσόμενη ακόμη και για την καταγγελία της σύμβασης».
Εξίσου επώδυνα είναι τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα των εργατικών δυστυχημάτων που συγκλονίζουν τους εργαζόμενους το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα σε έργα που έχουν δοθεί εργολαβίες (ΔΕΗ, COSCO κ.ά.)
Η ΣΤΑΣΥ δεν διαθέτει μηχάνημα λείανσης, αν και παλιότερα ο ΗΣΑΠ διέθετε. Γιατί να προκριθεί η επιλογή της εργολαβίας; Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι προκρίνουν την επιλογή να γίνονται γενικότερα όλες οι εργασίες αλλά και ειδικά η λείανση από τους ίδιους. Αυτό απαιτεί μια επένδυση από την πλευρά της ΣΤΑΣΥ, αλλά είναι πολύ πιθανόν η επένδυση αυτή να είναι πολύ μικρότερη από το τίμημα της εργολαβίας. Και πλέον αποδεικνύεται ασφαλέστερη αφού οι προδιαγραφές, η συντήρηση και η λογοδοσία θα είναι περισσότερο ελεγχόμενες. «Σαφώς μπορούμε να πάρουμε ένα τέτοιο μηχάνημα ή να κατασκευάσουμε ή να το παραγγείλουμε. Δεν χρειάζεται να γίνουν όλα σε ένα μήνα ή σε δύο. Μπορούμε να τροχίζουμε τις γραμμές λίγο-λίγο κάθε μέρα», λέει ο Πάνος Κοντογιάννης.
Πρόκειται για πολιτική επιλογή. Όπως πολιτική ήταν και η επιλογή της κυβέρνησης την ακριβώς επόμενη μέρα, με ένα απογευματινό δελτίο Τύπου με άσχετο τίτλο, να καταργήσει την υποχρέωση των εργοδοτών να δηλώνουν την υπερεργασία των εργαζομένων τους. Και οι επιλογές αυτές έχουν ονοματεπώνυμο και ιδεολογικό πρόσημο.