Ζοζέφ Αντράς «Ετσι τους κάνουμε πόλεμο», μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2021
Σπουδαία περίπτωση συγγραφέα, ο Γάλλος υπό το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ζοζέφ Αντράς, μόνιμος κάτοικος Νορμανδίας. Το πρώτο του βιβλίο, «Για τα πληγωμένα μας αδέρφια» αναφέρεται στον Φερνάν Ιβτόν, νεαρό κομουνιστή εργάτη, υποστηρικτή του Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης της Αλγερίας και το αναίμακτο σαμποτάζ στο εργοστάσιο που δούλευε – για να σταλθεί στην γκιλοτίνα επί υπουργού Δικαιοσύνης Φρανσουά Μιτεράν. Με αυτό κέρδισε το βραβείο Γκονκούρ πρώτου μυθιστορήματος, το οποίο και αρνήθηκε να παραλάβει. Το δεύτερο έργο του, «Ακόμη κι αν παραμείνει μονάχα ένας σκύλος», μια ποιητική κοινωνικό-πολιτική μπαλάντα για την ιστορία πέντε αιώνων του λιμανιού της Χάβρης, ακολουθείται από το «Κανακύ», για τη δολοφονία του Αλφόνς Ντιανού χαρισματικού ηγέτη του Σοσιαλιστικού Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης της Νέας Καληδονίας –αποικίας, ακόμη, της Γαλλίας–, όλα από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Στο τελευταίο του σύντομο πόνημα, ο Αντράς αναφέρεται στη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα. Αναφέρεται σε τρία αληθινά γεγονότα και προς τούτο αφιερώνει αντίστοιχα κεφάλαια, φύλλα όπως τα ονομάζει: τον χειμώνα του 1903, στο αμφιθέατρο του University College του Λονδίνου ένας καθηγητής πειραματίζεται μπροστά στους φοιτητές του ξεκοιλιάζοντας κυριολεκτικά έναν αλυσοδεμένο και φιμωμένο σκύλο. Είναι δυο γυναίκες που αντιδρούν από το υπάκουο ακροατήριο, οι σουφραζέτες, Λίζι Λιντ-αφ-Χάγκεμπι και Λέισα Κ. Σαρτάου. Ξεκινούν καμπάνια ενάντια στη ζωοτομία και μαζί με τον ακτιβιστή δικηγόρο Σάμιουελ Κόλριτζ παραπέμπουν σε δίκη τους υπαίτιους για αυτή τη βαρβαρότητα που αθωώνονται πανηγυρικά «γιατί το κράτος κάνει ατελείωτη πίστωση στους βασανιστές». Παρόλα αυτά οι κινητοποιήσεις φουντώνουν και είναι στον λαϊκό δήμο του Μπάτερσι όπου στήνουν το άγαλμα του μαύρου σκύλου για να ακολουθήσουν ομηρικές μάχες απέναντι σε εκείνους που επιδιώκουν να το διαλύσουν.
Πάμε στο 1985 στην Καλιφόρνια, στην ακμή των κινημάτων κατά του βασανισμού των ζώων στα εργαστήρια, στο εκεί πανεπιστήμιο Ρίβερσαϊντ, όπου ένας μικρός πίθηκος μακάκος, ο Μπρίτσες, τυφλώνεται εν ψυχρώ ενώ μια συσκευή σόναρ καρφώνεται στο κεφάλι του. Διαβάζουμε για την επιχείρηση διάσωσης αυτού και εκατοντάδων άλλων φυλακισμένων ζώων από το Μέτωπο για την Απελευθέρωση των Ζώων (Animal Liberation Front), με την Βαλ και τον Τζος επικεφαλής. Επιτυχημένη προσπάθεια καθώς απελευθερώνονται 467 πειραματόζωα, μαζί και ο Μπρίτσες. Οι ζημιές που προκαλούν υπερβαίνουν τις 700.000 δολάρια. Αυτόνομες ομάδες του ALF δρουν σε δεκάδες χώρες με αρκετή επιτυχία, ώστε να χαρακτηριστούν από τις αρχές τρομοκρατικές. Το μωρό πίθηκος ανοίγει επιτέλους τα ραμμένα μάτια του και ζει, όπως τα περισσότερα των ευεργετηθέντων ζώων, μια φυσιολογική ζωή. Αντίθετα, τα μέλη του Μετώπου σε βαθιά παρανομία με πολλές συλλήψεις και πολύχρονες καταδίκες.
Τέλος, στα 2014 σε εθνική οδό της Γαλλίας μια αγελάδα και το μοσχαράκι της πέφτουν απ’ την καρότσα του φορτηγού που τις μεταφέρει με την μητέρα να ξεκινά ξέφρενη πορεία προς την ελευθερία και τη διατάραξη της τάξης γύρω της που ανακόπτεται από 70 σφαίρες της αστυνομίας.
Σε λίγες σελίδες ο Αντράς σκιαγραφεί βιωματικά ένα αιώνα κινημάτων υπέρ των ζώων για την κοινωνική χειραφέτηση και τον φεμινισμό. Βιβλίο «αφιερωμένο στους ανυπότακτους, στους λιποτάκτες, στους σαμποτέρ και στους ειρηνιστές».