«Η Ελλάδα μετατρέπεται σε ένα μεγάλο εργοτάξιο. Αντιμετωπίζουμε εκκρεμότητες, οι οποίες μας έρχονται από το παρελθόν, αλλά ταυτόχρονα σχεδιάζουμε και τα μεγάλα έργα του μέλλοντος», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης από τα Γιάννενα. Σε παρουσίαση 166 νέων προγραμμάτων σπουδών για όλες τις σχολικές τάξεις είπε «Γνωρίζουμε ότι το τελικό αποτύπωμα αυτής της δουλειάς θα φανεί σε χρόνια από τώρα. Και ενδεχομένως θα ξεπεράσει κατά πολύ όχι απλά αυτή την κυβερνητική θητεία. Στην κυριολεξία είναι μία επένδυση στο μέλλον». «Δίνουμε έμφαση στο πώς θα φέρουμε πίσω τη γενιά του brain drain και θα την κάνουμε γενιά του brain gain» τόνισε σε εκδήλωση φέρνοντας ως παράδειγμα τον γιο βιομήχανου, που όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, επέλεξε να γυρίσει στην Ελλάδα και να εργαστεί σε διευθυντική θέση, στο εργοστάσιο της οικογενείας.
Αλλαγή οικονομικού μοντέλου
Αυτή η «κοπτοραπτική» δηλώσεων συνθέτει το όραμα της κυβέρνησης που υλοποιεί εδώ και δυόμιση χρόνια για την εργασία, την παιδεία, την ανάπτυξη της χώρας. Έχει ήδη αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τις εκλογές –ενάμισης χρόνος έμεινε αν γίνουν στην ώρα τους, μπήκαμε δηλαδή σε προεκλογικούς ρυθμούς– και η κυβέρνηση χτίζει το πρόγραμμά της για την επόμενη τετραετία. Ειδικά σε αυτούς τους τρεις τομείς (εργασία, παιδεία, ανάπτυξη) έχει εργαστεί εντατικά όλα τα προηγούμενα χρόνια, με μεταρρυθμίσεις που ξήλωσαν κατακτήσεις δεκαετιών και επέβαλαν την επισφάλεια, χάριν του οικονομικού μοντέλου που χτίζει. Σε εκδήλωση του ΣΕΒ –όπου επενδυτές έπλεξαν το εγκώμιο της κυβέρνησης, χωρίς αντίλογο, χαρακτηρίζοντάς την Ελλάδα «την πιο φιλική προς τις επιχειρήσεις χώρα της Ευρώπης»– ο πρωθυπουργός δήλωσε πως «έχουμε θέσει τα θεμέλια για μια εκ βάθρων αλλαγή στο οικονομικό μοντέλο της Ελλάδας. Θέλουμε να απελευθερώσουμε τη δυναμική που έχει η οικονομία και εδώ για πρώτη φορά και πολλά χρόνια, οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν τις προσδοκίες τους στην Ελλάδα».
Ξεχειλωμένο πλαίσιο
Τελευταίο αποτύπωμα του οράματος αυτού είναι το νομοσχέδιο για τις στρατηγικές επενδύσεις, που υπερψηφίστηκε μονάχα με τις ψήφους της πλειοψηφίας. «Δημιουργείτε πάλι ένα ξεχειλωμένο πλαίσιο, το οποίο θα προσαρμόζεται στις ανάγκες κάθε επενδυτή. Με την απαράδεκτη λογική της παρέκκλισης να κυριαρχεί», τόνισε ο τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης, ο οποίος πρόσθεσε «σε αυτή την τόσο κρίσιμη συγκυρία αποσυνδέετε τις στρατηγικές επενδύσεις από την εθνική αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας, καταργείτε ή μειώνετε όρους και προϋποθέσεις οι οποίοι στόχευαν στη διασφάλιση συνολικότερου αναπτυξιακού αποτυπώματος στην ελληνική οικονομία, καταπατάτε πολεοδομικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες».
Αντίστοιχα, ο Γ. Βαρουφάκης από το ΜΕΡΑ25 είπε σχετικά «καταψηφίζουμε επειδή, κάτω από την προβιά των στρατηγικών επενδύσεων της “Μητσοτάκης ΑΕ” θεριεύει η προγραμματική λεηλασία που ενδυναμώνει τη στρατηγική υποανάπτυξη της χώρας». Η Δ. Μανωλάκου από το ΚΚΕ τόνισε πως «τα δύο μέρη του νομοσχεδίου εξυπηρετούν μονοπωλιακούς ομίλους. Στόχος είναι η εξασφαλισμένη κερδοφορία των μεγαλοεπενδυτών σε βάρος των λαϊκών αναγκών».
Η «Μεγάλη Παραίτηση»
Με αυτό το ξεχειλωμένο πλαίσιο, το οποίο επενδύθηκε με το νόμο Χατζηδάκη, την αποδυνάμωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, την κατοχύρωση της επισφάλειας, αλλά και τα νομοσχέδια της Κεραμέως (και όσα θα ακολουθήσουν) που (θα) κάνουν «κουρελόχαρτα» τα πτυχία και (θα) επιβάλλουν τον αποκλεισμό των νέων από τα πανεπιστήμια και τη διοχέτευσή τους στις «σκατοδουλειές», την Παρασκευή ο Κ. Μητσοτάκης υποδέχτηκε «με δόξα και τιμή» την επένδυση της Amazon στην Ελλάδα ύψους 150-200 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μία εταιρεία «πρότυπο» στην επισφάλεια, στις απάνθρωπες εργασιακές συνθήκες, την υποαμειβόμενη εργασία, τα εργατικά ατυχήματα. Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα, εν μέσω Black Friday απέργησαν οι εργαζόμενοι σε είκοσι χώρες ζητώντας καλύτερους μισθούς, περισσότερες μέρες αναρρωτικής άδειας και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Οι απεργίες θα συνεχιστούν διαδοχικά και τα Χριστούγεννα, ιδιαίτερα στην Γερμανία, όπου καταγγέλλεται ότι δεν τηρείται καν η συλλογική σύμβαση. Αυτό είναι το όραμα της κυβέρνησης ΝΔ.
Αντί να ανησυχήσει με το ιστορικό φαινόμενο της «Μεγάλης Παραίτησης», σύμφωνα με το οποίο εργαζόμενοι στις ΗΠΑ παραιτούνται μαζικά από τις «σκατοδουλειές» τους, επηρεάζοντας άμεσα την αμερικάνικη οικονομία, βρίσκει «ευκαιρίες» επενδύσεων. Μάλιστα, τον Αύγουστο οι παραιτήσεις έφτασαν τα 4,27 εκατ. τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο το 4,43 εκατ., δηλαδή το 3% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ παραιτείται κάθε μήνα. Πρόκειται για νέους σε ηλικία εργαζόμενους που «δεν άντεξαν άλλο», αφού 13 εκατ. εργαζόμενοι δεν είχαν καν δικαίωμα στην αμειβόμενη αναρρωτική άδεια, τα δύο τρίτα των εργαζομένων είναι υποαμειβόμενοι και το 57% των εργαζομένων αισθάνεται έντονο στρες. Κατά την πανδημία, οπότε οι εργαζόμενοι δέχτηκαν ακόμα ισχυρότερες πιέσεις για μεγαλύτερη απόδοση, οι ανισότητες αυξήθηκαν δραματικά, ενώ ο αριθμός των αμερικανών δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε από 614 τον Μάρτιο του 2020 σε 745 τον Οκτώβριο του 2021. Τώρα που οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες με την «Μεγάλη Παραίτηση», που αναμένεται τους επόμενους μήνες να προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων, οι δισεκατομμυριούχοι –οι επενδυτές δηλαδή– αναζητούν αλλού φθηνά, εργατικά χέρια και ο Κ. Μητσοτάκης ανοίγει τις αγκαλιές της χώρας, για να «κάψει» το εγχώριο εργατικό δυναμικό και να αυξήσει τα κέρδη των κερδισμένων.
Κυβέρνηση αυθεντίας
Δεν πρόκειται, όμως, να δει τα στοιχεία που καταγράφονται και που κάνουν επιτελεία κομμάτων και στελέχη επιχειρήσεων να αναζητούν τρόπους να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της «Μεγάλης Παραίτησης», γιατί κάτι τέτοιο θα χάλαγε την εικόνα της αυθεντίας και της επιτυχίας. Έτσι, αποσιωπά. Και αν τύχει και ειπωθεί η αμφισβήτηση της αυθεντίας από κάποιον που θα παρεισφρήσει, θα απαντηθεί αναλόγως. «Δεν ξέρετε εσείς, εμείς ξέρουμε.» Όπως άλλωστε κάνει με κάθε τρόπο η κυβέρνηση ολοένα και εντονότερα. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα προέκυψαν αυτή τη βδομάδα. Το ένα είναι το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός ζήτησε (!) από την Επιτροπή Εμβολιασμών να ορίσει την τρίτη δόση στους τέσσερις μήνες «Δεν είμαι γιατρός, αλλά μου είναι απολύτως προφανές ότι η ανοσία φθίνει σταδιακά. Δεν τη χάνει κανείς απότομα στους έξι μήνες». Την ίδια μέρα δήλωσε πως οι ΜΕΘ είναι μάλλον αχρείαστες «Έχουμε ενδείξεις ότι έχουν μεγαλύτερη θνησιμότητα οι ασθενείς που βρίσκονται εκτός ΜΕΘ σε σχέση με εκείνους που είναι σε ΜΕΘ; Δεν έχω τέτοια ένδειξη» κατέληξε (οι ενδείξεις παρατίθενται αναλυτικά στις σελ. 16-17). Το δεύτερο παράδειγμα χρονολογείται πριν λίγους μήνες όταν στα εγκαίνια του λιμανιού του Μαράθου τον περασμένο Ιούλιο ένας αγρότης από την Μαραθόπολη ο Χαράλαμπος Κόκκαλης είχε πει πως δεν έγινε σωστά το έργο, αφού δεν φτιάχτηκε «μπαστούνι προστασίας»: «Ελάτε τον Οκτώβριο να δείτε εάν θα υπάρχει λιμάνι. Θα το έχει πάρει η θάλασσα. Και θα έρθουν να σας ζητήσουν και άλλα λεφτά, όπως έγινε στην Κυπαρισσία». Ο πρωθυπουργός φανερά εκνευρισμένος που κάποιος αμφισβητεί την «αυθεντία», τους είχε απαντήσει: «Εγώ λέω να αφήσουμε τους ειδικούς να μας τα πουν αυτά. Όταν ξανάρθω αν βρω λιμάνι θα με κεράσεις μία μπύρα;» Το λιμάνι σήμερα δεν υπάρχει, το πήρε το κύμα. Η αυθεντία όμως παραμένει. Και η μπύρα περιμένει στο ψυγείο, να ανοιχτεί με τους επενδυτές, τους οικοδόμους ενός άλλου οικονομικού μοντέλου.