Φωτογραφίες: Νικόλας Κοκοβλής
Η Αθήνα διακοσμήθηκε με ένα έλατο 19 μέτρων που ήρθε από το Καρπενήσι για να μαραίνεται μέρα με τη μέρα στην πλατεία Συντάγματος. Αυτό το «οικολογικό μήνυμα» επέλεξε να στείλει ο δήμαρχος από τον γερανό που ανέβηκε για να κρεμάσει ο ίδιος τα μπαλάκια
Δεν περνάει μέρα που ο δήμαρχος Αθηναίων να μην υπενθυμίζει στους κατοίκους της πρωτεύουσας ότι η φράση «άνδρες γαρ πόλις, και ου τείχη ουδέ νήες ανδρών κεναί» (Θουκυδίδης Η-77)* δεν ισχύει γι' αυτούς. Η πραγματικότητα που βιώνουν οι δημότες στις γειτονιές της Αθήνας είναι η σκληρή αναίρεση της αρχής αυτής που συναντάμε σε ένα κείμενο ιδρυτικό της Ιστορίας, της πολιτικής σκέψης και της δημοκρατίας. Οι άνθρωποι δεν είναι η πόλη, καθώς μέλημα του Κώστα Μπακογιάννη είναι άλλο: επιδιώκει με κάθε μέσο μια πόλη κενή από κατοίκους.
Ο δήμαρχος από... τζάκι, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο με αυτόν της κυβέρνησης Μητσοτάκη, επενδύει στην επικοινωνιακή πολιτική και στα έργα βιτρίνας, ούτως ώστε να θολώσει την εικόνα της αδιαφορίας και της παραμέλησης που επιφυλάσσει για τις γειτονιές της πόλης. Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, τα πλήγματα στη μικρή επιχειρηματικότητα, το real estate και το AirBnB παραμένουν οι μόνες προτεραιότητες έναντι της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Το υψηλό «οικολογικό μήνυμα» του δημάρχου
Η Αθήνα διακοσμήθηκε και φέτος με ένα έλατο 19 μέτρων που ήρθε από το Καρπενήσι για να μαραίνεται μέρα με τη μέρα στην πλατεία Συντάγματος. Αυτό το «οικολογικό μήνυμα» επέλεξε να στείλει ο δήμαρχος από τον γερανό που ανέβηκε για να κρεμάσει ο ίδιος τα μπαλάκια, σε ένα ακόμα επικοινωνιακό σόου. Τόσο... οικολογικά κλείνει αυτή η χρονιά για τους δημότες και τους επισκέπτες της Αθήνας, μια χρονιά που θα μείνει στην ιστορία για τη μεγαλύτερη καταστροφή όλων των εποχών στην Ελλάδα από μία και μόνο πυρκαγιά, αυτή της Εύβοιας, που άφησε πίσω της πάνω από μισό εκατομμύριο στρέμματα καμένης γης και χιλιάδες νεκρά δέντρα.
Όσο για το κέντρο της πόλης αυτό «γιορτάζει» με τα έργα για το νέο σχέδιο ανάπλασης που αντικαθιστά τον «Μεγάλο Περίπατο» που πήγε... περίπατο. Οι μέρες των γιορτών θεωρήθηκαν, όπως φαίνεται, η καλύτερη περίοδος για να αρχίσουν τα νέα πειράματα Μπακογιάννη στην Πανεπιστημίου και το Σύνταγμα. Ο εμπορικός κόσμος που ευελπιστούσε να ανασάνει με κάποια αυξημένη κίνηση αγανακτεί, καθώς εν μέσω πανδημίας και οικονομικής κρίσης προστίθεται ακόμα ένα εμπόδιο στην πρόσβαση στο εμπορικό κέντρο που μόνο εορταστικό δεν μοιάζει μεταμορφωμένο σε εργοτάξιο. Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν υπάρχουν ευήκοα... μέσα ενημέρωσης να φιλοξενήσουν εκπροσώπους όσων πλήττονται. Επίκληση της ταλαιπωρίας των πολιτών και του πόνου των εμπόρων γίνεται, άλλωστε, μόνο όταν στο στόχαστρο μπαίνουν διαμαρτυρίες, πορείες και κοινωνικοί αγώνες.
Πίσω από τη βιτρίνα
Πίσω από τη βιτρίνα, σχολικά κτίρια, αποκαταστάσεις διατηρητέων, αντιπλημμυρικά έργα, συντήρηση πρασίνου, δίκτυο ποδηλατοδρόμων, αναπλάσεις κοινόχρηστων χώρων και μια σειρά από παρεμβάσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν άμεσα αλλά μετατίθενται στο μέλλον. Η διοίκηση Μπακογιάννη, σε μια περίοδο που οι παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι επιτακτικές, αρκείται σε έργα βιτρίνας και επικοινωνιακά παιχνίδια, αντιμετωπίζοντας με προχειρότητα ακόμα και ένα χρήσιμο εργαλείο, όπως το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας της Αθήνας, ενώ η πρωτεύουσα έχει ανάγκη από σωστό προγραμματισμό, αλλά και για άμεσες παρεμβάσεις για την απαλλοτρίωση χώρων χαρακτηρισμένων ως πράσινων στις πυκνοδομημένες γειτονιές (χώρων που δυστυχώς χάνονται ή κινδυνεύουν να χαθούν άμεσα εξαιτίας της νέας πολεοδομικής νομοθεσίας), για την έναρξη υλοποίησης δικτύου ποδηλατοδρόμων και για τη διάσωση χώρων πρασίνου που συνεχώς συρρικνώνονται.
.jpg)
Οι μέρες των γιορτών θεωρήθηκαν, όπως φαίνεται, η καλύτερη περίοδος για να αρχίσουν τα νέα πειράματα Μπακογιάννη στην Πανεπιστημίου και το Σύνταγμα. Έτσι, προστίθεται ακόμα ένα εμπόδιο στην πρόσβαση στο εμπορικό κέντρο που μόνο εορταστικό δεν μοιάζει μεταμορφωμένο σε εργοτάξιο.
Ανοχύρωτη πόλη
Η πόλη είναι ανοχύρωτη και το αποδεικνύουν σε κάθε βροχή οι πλημμυρισμένοι δρόμοι. Καθόλου τυχαία εικόνα, καθώς το έργο καθαρισμού των φρεατίων υδροσυλλογής ομβρίων εμφανίζει προβλεπόμενη απορρόφηση 500 χιλ. το 2021, μόλις 100 χιλ. το 2022 και σχεδόν 1 εκατομμύριο το 2023, που κατά σύμπτωση είναι εκλογική χρονιά. Την ίδια στιγμή, εργολαβίες για τα λύματα και τα όμβρια σέρνονται από το 2016 και ακόμη δεν έχουν παραδοθεί.
Τρανό παράδειγμα αυτής της κατάστασης η περιοχή της Ριζούπολης. «Τρία χρόνια μετά την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την εκπόνηση μελέτης αντιπλημμυρικών έργων στην οδό Ηρακλείου, ένα έτος μετά την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την προκήρυξη της διαδικασίας για τη σύναψη σύμβασης μελέτης και τουλάχιστον έξι μήνες μετά τις δεσμεύσεις του δημάρχου ότι “κατά τον ερχόμενο Οκτώβριο ή Νοέμβριο θα είχε ολοκληρωθεί και παραδοθεί από τον ανάδοχο η μελέτη των αντιπλημμυρικών έργων”, ούτε η μελέτη έχει παραδοθεί και φυσικά ούτε η προκήρυξη για την ανακήρυξη αναδόχου για το έργο έχει εκδοθεί», όπως καταγγέλλει η δημοτική κίνηση Ανοιχτή Πόλη. Έτσι, η διοίκηση Μπακογιάννη βρίσκεται για μια ακόμα φορά εκτεθειμένη καθώς, παρά τους συνεχείς αγώνες των κατοίκων της περιοχής και τις ενέργειες που έχει κάνει επανειλημμένα ο Σύλλογος «Πολίτες της Ριζούπολης», το πρόβλημα παραμένει και σε κάθε δυνατή νεροποντή κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.
Αντιδράσεις για τον λόφο του Φιλοπάππου
Ένα ακόμα παράδειγμα ιδιωτικοοικονομικής διαχείρισης από τη δημοτική αρχή ο λόφος του Φιλοπάππου. Η προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Αθηναίων προβλέπει τον κατατεμαχισμό των μελετών για την αποκατάσταση του μνημειακού καλλιτεχνικού έργου του Δημήτρη Πικιώνη, αν και η αποκατάστασή του απαιτεί μια ενιαία και συγκροτημένη μελέτη.
Στην εξέλιξη αυτή αντιδρούν οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι στη Λαϊκή Συνέλευση για τον λόφο του Φιλοπάππου που έγινε στις 5 Δεκεμβρίου εξέδωσαν ψήφισμα, με το οποίο απαιτούν διαφανείς διαδικασίες με ανοιχτό διάλογο και με άμεση συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις για τα θέματα που αφορούν τον λόφο και καταγγέλλουν ως «απαράδεκτο να βρίσκεται εκτός προγραμματικής σύμβασης το Αναπαυτήριο Πικιώνη», με στόχο τη μη απομάκρυνση των περιφράξεων της Πνύκας που αλλοιώνουν το μνημείο, αναφέροντας ότι «τοποθετήθηκαν παράνομα και παραμένουν εκεί γιατί εξυπηρετούν τα μακροχρόνια σχέδια του Υπουργείου Πολιτισμού για κλείσιμο του λόφου». Ζητούν επίσης «να σταματήσουν οι διώξεις που κινεί το Υπουργείο Πολιτισμού εναντίον πολιτών που απέτρεψαν με νόμιμο τρόπο το κλείσιμο του λόφου της Πνύκας».
Στο ψήφισμα χαρακτηρίζεται επίσης απαράδεκτο «να απουσιάζουν οι όροι λειτουργίας του “Διονύσου” (μοναδικό περιουσιακό στοιχείο του Δήμου στον λόφο) από την προγραμματική σύμβαση, ενώ τονίζεται ότι «υπάρχουν ανοιχτές δίκες για τα αυθαίρετα 600 τ.μ. του κτιρίου αλλά όλοι σιωπούν».
Η Λαϊκή Συνέλευση απορρίπτει, επίσης, τα έργα φωτορύπανσης, καταγγέλλοντας «βάναυση αλλοίωση του ιστορικού τοπίου του λόφου που θα έχει ως αποτέλεσμα οικοσύστημα που δεν θα κοιμάται και περιπατητές που δεν θα ρεμβάζουν» και διαφωνεί με την ανάθεση της φύλαξης σε εταιρείες security, τονίζοντας ότι «ο λόφος του Φιλοπάππου είναι ελεύθερος ανοικτός δημόσιος χώρος».
Ούτε τα άτομα με αναπηρία είναι η πόλη
Πόσο απέχει η πρωτεύουσα από το να είναι πόλη αλληλεγγύης και προόδου; Η 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, βρήκε και φέτος την Αθήνα πολύ πίσω στη μάχη για προσβασιμότητα και συμπερίληψη, καθώς οι σχετικές δεσμεύσεις της δημοτικής αρχής παραμένουν στα χαρτιά, όπως κατήγγειλε η Ανοιχτή Πόλη. Τα εμποδιζόμενα άτομα εξακολουθούν να βιώνουν μια καθημερινότητα αποκλεισμού και κοινωνικού ρατσισμού στις παρατημένες ράμπες και οδούς διέλευσης, στα δημόσια κτίρια και υπηρεσίες που δεν εξασφαλίζουν την πρόσβασή τους σε αυτά, στη χαώδη συνύπαρξή τους με ΙΧ και μέσα μαζικής μεταφοράς, χωρίς επαρκή σήμανση και τις απαιτούμενες θέσεις για επιβίβαση/αποβίβαση.
*Η πόλη είναι οι άνθρωποι, όχι τα τείχη, ούτε τα πλοία που είναι άδεια από ανθρώπους