«Προκειμένου να ενισχύσουμε τη δημοκρατία πρέπει να αντιμετωπίσουμε, επίσης, τη συνεχιζόμενη απειλή που προκαλεί όχι μόνο ο αυταρχισμός, αλλά και ο λαϊκισμός», ήταν το μήνυμα του έλληνα πρωθυπουργού στη Σύνοδο για τη Δημοκρατία που οργάνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, όπου συμμετείχαν διαδικτυακά 111 ηγέτες από όλο τον κόσμο. Όπως διευκρίνισε ο Κ. Μητσοτάκης «τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα, η γενέτειρα της δημοκρατίας, βίωσε από πρώτο χέρι τη διχαστική πολιτική συμπεριφορά, τις υποσχέσεις που διαψεύστηκαν και την κενή ρητορική τόσο του ακροαριστερού όσο και του ακροδεξιού λαϊκισμού –και απέρριψε και τους δύο».
Σχεδόν ψέλλισε ο Κ. Μητσοτάκης ότι η δημοκρατία αποκαθίσταται τα τελευταία δυόμιση χρόνια διακυβέρνησής του, αφού για μία ακόμα φορά επανάφερε τη θεωρία των δύο άκρων. Την εβδομάδα που μας πέρασε χτύπησαν τόσο πολλά καμπανάκια για τη δημοκρατία, που θα έπρεπε να είχαν τραντάξει συθέμελα την κυβέρνηση, η οποία απλώς ένιωσε έναν ψίθυρο πίσω από τον σβέρκο.
Οι καμπάνες χτυπούν
Ο πάπας Φραγκίσκος (βλ. σελ. 24-25) είπε από την Λέσβο «Είναι θλιβερό να προτείνονται λύσεις για δέσμευση πόρων ώστε να χτιστούν τείχη και συρματοπλέγματα. Ζούμε την εποχή των τειχών. Κατανοητοί οι φόβοι, κατανοητές οι δυσκολίες και η απογοήτευση, όμως δεν λύνονται τα προβλήματα έτσι. Δεν βελτιώνεται η συμβίωση υψώνοντας φράχτες». Σε άρθρο του Spiegel με τίτλο «Η Ελλάδα παραβιάζει τη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ» τονίζεται ότι «σύμφωνα με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου της Βρέμης, η Ελλάδα δεν ανήκει στις χώρες που διασφαλίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσφύγων. Για αυτό το λόγο ένας πρόσφυγας έχει τη δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις, να αιτηθεί για δεύτερη φορά άσυλο, ακόμα και αν προηγουμένως του έχει χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα». Ο Γιώργος Καπουτζίδης σε εκδήλωση του υπουργείου Δικαιοσύνης αναρωτήθηκε, απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό, «Για ποιο λόγο είμαι ο άνθρωπος με τα λιγότερα δικαιώματα σε αυτή την αίθουσα; Στη γειτονιά μου; Στην πόλη μου;».
Η αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βιέρα Γιούροβα είπε σε συνέντευξή της στην EUROACTIV Τσεχίας «έχουμε χώρες όπου η δημοσιογραφία είναι ένα πραγματικά επικίνδυνο επάγγελμα (…) Ναι η Ελλάδα είναι από τις χώρες με αυξημένο κίνδυνο. Εκεί σκοτώθηκε πρόσφατα ένας ερευνητής δημοσιογράφος». Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για τη Δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου και την Παρακολούθηση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (DRFMG) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό και στον υπουργό Δικαιοσύνης Κ. Τσιάρα με την οποία τονίζει την ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων σχετικά με τις καταγγελίες για την παρακολούθηση δημοσιογράφων από την ΕΥΠ και τις περιπτώσεις στρατηγικών νομικών αγωγών ενάντια στη συμμετοχή του κοινού (SLAPP).
Οικονομικές αλχημείες
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του στη Σύνοδο, ο Κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε πως όταν λέει δημοκρατία, εννοεί οικονομία και όταν λέει οικονομία εννοεί: «να εξαλείψουμε τη διαφθορά που τρέφει τον λαϊκισμό και προκαλεί αγανάκτηση και να θέσουμε εκ νέου τα οικονομικά θεμέλια μιας νέας δυναμικής Ελλάδας». Και στον τομέα της Οικονομίας, η κυβέρνηση και η χώρα απέδειξε την αποτυχία της και την εβδομάδα που μας πέρασε, παρότι προσπάθησε να παρουσιάσει μια άλλη εικόνα και στη Σύνοδο και στη συνάντηση με τον Πούτιν (βλ. σελ. 4). « “Η οικονομία αναπτύσσεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, καθώς η πανδημία φτάνει στο τέλος της”. Αυτή η φράση ειπώθηκε χθες από τον άνθρωπο που κυβερνά αυτή τη χώρα, στο πιο επίσημο βήμα, στην αντιφώνηση που έκανε στον πρόεδρο Πούτιν. Αυτή είναι η εικόνα που έχει ο κ. Μητσοτάκης για τη χώρα και για την πραγματικότητα όπου ζει. Και δεν ντράπηκε, δεν αισθάνεται καμία τύψη, καμία ενοχή, καμία ευθύνη να δίνει μία εικόνα άλλης χώρας σε κάποιο παράλληλο πλανήτη» είπε ο Αλ. Τσίπρας σε συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στα Γιάννενα, προσθέτοντας ότι «Μέσα σε δύο χρόνια, ο κ. Μητσοτάκης έφερε την Ελλάδα σε χειρότερο σημείο από εκεί που την παρέλαβε.» Σύμφωνα δε με έκθεση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) σε επίπεδο των κρατών μελών της Ανατολικής Ευρώπης κινούνται οι δείκτες ανισότητας στην Ελλάδα. Όπως σημειώνεται «η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ εκείνων των χωρών της ΕΕ που η ανισότητά της συγκρίνεται με χώρες που ανήκουν στην κατηγορία των νέων μελών».
Η κυβέρνηση, που έφτιαξε έναν προϋπολογισμό, χωρίς να υπολογίζει την ακρίβεια και την πανδημία, έχει επιβάλλει μια άτυπη στάση πληρωμών, για να βγουν τα νούμερα (σελ. 18). Από τον Ιούνιο έχει να πληρωθεί το μεταφορικό ισοδύναμο στους νησιώτες. Όπως παραδέχτηκε στην ΕΡΤ Αιγαίου ο γ.γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλης Κουτουλάκης «Δεν πρόκειται ούτε για κατάργηση ούτε για απαξίωση του μέτρου, αλλά για αδυναμία καταβολής τη συγκεκριμένη στιγμή λόγω των δημοσιονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η χώρα». «Αδυναμία καταβολής» έχει καταγραφεί και στα έργα του ΕΣΠΑ, με τον υπουργό Οικονομικών Θόδωρο Σκυλακάκη να ομολογεί ότι στους στόχους του προϋπολογισμού για το 2021 είναι το έλλειμμα να μην περάσει το 9,9% του ΑΕΠ. Για αυτό και μέχρι και τον Νοέμβριο δεν είχαν πληρωθεί τα έργα, για να δημιουργηθεί ένα πλεόνασμα εσόδων περίπου 480 εκατ. ευρώ. Προκειμένου να συγκρατηθεί το έλλειμα του 2021, μάλλον δεν πληρώνονται ούτε οι εφημερίες των γιατρών για τους τελευταίους έξι μήνες. Μάλιστα, τη Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου ξεκινά επίσχεση εργασίας-απόσυρση των γιατρών από όλες τις τακτικές λειτουργίες των Κέντρων Υγείας. Κινητοποιήσεις έχουν ξεκινήσει και οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών παιδικών σταθμών που παραμένουν απλήρωτοι από την αρχή της σχολικής χρονιάς από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ.
Σύνταξη… ποτέ
Η επόμενη αλχημεία που φαίνεται να δρομολογείται, για να βγαίνουν τα νούμερα, είναι η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, με τον ΟΟΣΑ να εισηγείται άνοδο κατά ενάμιση χρόνο έως το 2035 και κατά 2,8 χρόνια έως το 2050 «λόγω της αναμενόμενης αύξησης του προσδόκιμου ζωής». Όπως σημειώνεται στην έκθεση του ΟΟΣΑ για τις συντάξεις μπορεί να σώθηκαν οι συντάξεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα οικονομικά των συντάξεων επιδεινώθηκαν λόγω της απώλειας εισφορών. Αυτές τις μέρες αναμένεται να δοθεί το «χαρτζιλίκι» των 250 ευρώ στους συνταξιούχους, οι οποίοι θα πραγματοποιήσουν την Τρίτη 14 Δεκέμβρη διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα (σελ. 28) απαιτώντας, μεταξύ άλλων, την 13η και 14η σύνταξη.
Η διαφθορά είναι εδώ
Για το τέλος, κρατήσαμε το ευφυολόγημα περί «εξάλειψης της διαφθοράς» από πλευράς κυβέρνησης. Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, το 67% των πολιτών θεωρεί πολύ σημαντικό το πρόβλημα της διαφθοράς και το 30% αρκετά σημαντικό. Οι πιο εκτεθειμένοι τομείς στη διαφθορά είναι τα δημόσια έργα και οι προμήθειες του δημοσίου τομέα με 62%, το πολιτικό σύστημα με 59% και τα ΜΜΕ με 48%. Το 80% των ερωτηθέντων απάντησε πως αυξήθηκαν οι πιθανότητες εκδήλωσης φαινομένων διαφθοράς στην πανδημία, το 87% διαπιστώνει πλήρη ατιμωρησία για τη διαφθορά. Ο κ. Μητσοτάκης, τούτων δοθέντων, είπε από το βήμα της Συνόδου: «Αυξήσαμε τη διαφάνεια και εξαλείψαμε τις εύκολες ευκαιρίες για διαφθορά». Μπράβο, συγχαρητήρια, και εις ανώτερα.