Στις 5-6 Δεκεμβρίου, με πρωτοβουλία του κυβερνητικού κόμματος της Πολωνίας, πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία συνάντηση 13 ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων.
«..Δεν θα νικήσουμε ποτέ το τέρας αν δεν
κατανοήσουμε τους λόγους ανάπτυξής του»
Στίβεν Φόρτι
Στο προηγούμενο φύλλο της «Εποχής» ο Βασίλης Ρόγγας αναδεικνύει το γιατί και το πώς, ειδικότερα στην Ελλάδα, «τα πράγματα (με τη νέα δεξιά) δεν είναι αστεία. Η έκτασή τους είναι μεγαλύτερη από όση μπορούμε να διακρίνουμε» και καταλήγει στο «ο αντιφασιστικός συναγερμός χρειάζεται να ηχήσει ξανά». Ήδη, άντρες και γυναίκες ιστορικοί αναλύουν σε πολλές χώρες του πλανήτη μας την ορατή πλέον ενίσχυση αυτού του νέου ακροδεξιού ρεύματος. Αρκετοί-ές επισημαίνουν ότι, αν και διατηρεί ακόμα παλιά και αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά του φασισμού του μεσοπολέμου ή/και του νεοφασισμού του περασμένου αιώνα, είναι ένα διακριτό νέο φαινόμενο όχι, όμως, λιγότερο επικίνδυνο από τους φασισμούς που γνωρίζουμε.
Το κείμενο που ακολουθεί αναφέρεται σε πρόσφατα εγχειρήματα συντονισμού της δράσης της νέας δεξιάς στην Ευρώπη και ειδικότερα στο πεδίο του ευρωκοινοβουλίου.
Οι στόχοι στην ευρωβουλή
Η κερματισμένη νέα ακροδεξιά στην ευρωβουλή έχει θέσει ως βραχυχρόνιο στόχο την ενίσχυση του συντονισμού και της συνεργασίας στα ζητήματα που τους ενώνουν: εθνική έναντι κοινοτικής κυριαρχίας και εχθρική στάση απέναντι σε κάθε ιδέα φεντεραλισμού, άτυπη μετανάστευση = εισβολή με τείχη κ.λπ. μέτρα παρεμπόδισης, ισλαμοφοβία και δημογραφικό, συνδεδεμένο με περιστολή δικαιωμάτων γυναικών και ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, μετανάστευση.
Ως μακροπρόθεσμος στόχος, στις ευρωεκλογές του 2023 ή 2024, έχει τεθεί η δημιουργία ενιαίας κοινοβουλευτικής ομάδας που με τα σημερινά δεδομένα θα είναι τρίτη σε δύναμη κοινοβουλευτική ομάδα και θα έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει σημαντικές αποφάσεις. Ο στόχος αυτός φαίνεται να είναι ανέφικτος, ωστόσο δεν μπορούμε να τον αποκλείσουμε. Ο ιστορικός χρόνος είναι τόσο πυκνός. Σε κάθε περίπτωση, πολύ δύσκολα μπορεί να εκπληρωθεί εξαιτίας: α) των ανταγωνισμών και σοβαρών διαφοροποιήσεων στις ασκούμενες πολιτικές σε εθνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, στην Ιταλία, η Λέγκα του Μ. Σαλβίνι μετέχει στην κυβέρνηση Ντράγκι, ενώ οι Αδελφοί της Ιταλίας της Τ. Μελόνι την καταγγέλλουν και επιπρόσθετα ανήκουν σε διαφορετικές ομάδες και β) των διαφωνιών σχετικά με το διεθνή προσανατολισμό συμμαχιών, όπου «ανταγωνίζονται» το ΝΑΤΟ και η Ρωσία - Πούτιν. Ενδεικτικά, ο Σαλβίνι έχει ιστορικά εγκάρδιες σχέσεις με τον Πούτιν και η Μ. Λεπέν πολύ καλές. Έτσι, μπορούν π.χ. να έχουν καλές σχέσεις με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Όρμπαν, αλλά με τον Πολωνό…
Η συνάντηση της Βαρσοβίας
Στις 5-6 Δεκεμβρίου, με πρωτοβουλία του κυβερνητικού κόμματος της Πολωνίας, πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία συνάντηση 13 ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων με αντικείμενο τον καλύτερο συντονισμό της ακροδεξιάς στην ευρωβουλή. Ηχηρές απουσίες τα δύο «αδελφά» κόμματα της Ιταλίας και αντίστοιχες παρουσίες ο Β. Όρμπαν, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Μ. Μοραβιέτσκι, η Μαρίν Λεπέν (Εθνική συσπείρωση) και ο ηγέτης του ισπανικού VOX Σαντιάγο Αμπασκάλ που τα τελευταία χρόνια έχει οικοδομήσει στενούς δεσμούς με ακροδεξιά κόμματα ή οργανώσεις στη Λατινική Αμερική.
Τελικά, αποφασίστηκε με πρωτοβουλία του VOX νέα συνάντηση τον Ιανουάριο στη Μαδρίτη και η συνεργασία για κοινές θέσεις ψηφοφοριών στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλες.
Η διακήρυξη
Στη διακήρυξη θέτονται οι κοινές θέσεις για την εθνική κυριαρχία και τη μετανάστευση. Όσον αφορά στην πρώτη, δηλώνεται ότι «μόνο οι κυρίαρχοι θεσμοί των κρατών (της Ε.Ε) έχουν πλήρη δημοκρατική νομιμοποίηση. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν απολαμβάνουν την ίδια νομιμότητα και για αυτό θα έπρεπε να εξαρτώνται από την πολιτική αρχιτεκτονική του κάθε εθνικού κράτους και όχι το αντίθετο όπως υποστηρίζουν οι αυτοανακηρυχθείσες ελίτ των Βρυξελών… που κατασκευάζουν μια κοινωνική γενετική μηχανή με στόχο τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού έθνους που ιστορικά δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα υπάρξει στο μέλλον»
Αυτό που είναι, όμως, σημαντικό και εγκυμονεί κινδύνους είναι το πνεύμα από το οποίο διαπνέεται τη διακήρυξη και όπως γράφει ο αργεντίνος ιστορικός Πάμπλο Στεφανόνι πρόκειται «..για μια νέα άκρα δεξιά χωρίς κόμπλεξ που μας δίνει την εντύπωση ότι είναι αυτή που μάχεται από τα κάτω τις εξουσίες των κοινωνικών ελίτ».
Να μην ξεχνάμε, εντούτοις, ότι η νέα ακροδεξιά είναι μια πολύ μεγάλη οικογένεια με διατλαντικές δικτυώσεις και διαθέτει μεγάλο αριθμό δεξαμενών σκέψης, ιδρύματα, ινστιτούτα και συλλόγους που τα περισσότερα εμφανίζονται ως ανεξάρτητα. Όσο για τη χρηματοδότησή της, αυτή ακολουθεί πολύπλοκες «διαδρομές» που δύσκολα ανιχνεύονται οι χρηματοδότες
Η αριστερά και τα αντιφασιστικά κινήματα χρειάζεται να κατανοήσουμε το νέο φαινόμενο και να ανταπαντήσουμε, με νέα αναλυτικά εργαλεία και πρακτικές, στην ιδεολογική - πολιτισμική έφοδο της νέας ακροδεξιάς, πριν η ιδεολογία και τα πολιτισμικά πρότυπά της διευρυνθούν ακόμα περισσότερο.
*Ο Στίβεν Φόρτι είναι ιστορικός και πολιτικός αναλυτής. Αυτόνομο Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης και Νέο Πανεπιστήμιο Λισσαβόνας. Τελευταία έκδοση (2021), Εxtrema derecha 2.0