Σχεδόν καθημερινά ναυάγια με νεκρούς πρόσφυγες σημειώνονται στο Αιγαίο τις τελευταίες βδομάδες, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποτύχει να εξασφαλίσει νόμιμες και ασφαλείς διόδους για το έδαφός της.
Την Τετάρτη, ανοιχτά της Λέσβου, η λέμβος που μετέφερε τους πρόσφυγες αναποδογύρισε με συνέπεια το θάνατο δεκάδων ανθρώπων, ανάμεσά τους πολλά μικρά παιδιά, και άγνωστο αριθμό αγνοουμένων. Οι λιμενικές αρχές και οι ψαράδες κατάφεραν να διασώσουν 242 άτομα, παρά τον άσχημο καιρό, ενώ μεγάλος αγώνας δόθηκε και στην ξηρά προκειμένου να κρατήσουν στη ζωή τους διασωθέντες. Το βράδυ της Πέμπτης, η τραγική ιστορία επαναλαμβάνεται στη Ρόδο, θρηνώντας για ακόμη μια φορά, και δυστυχώς απ’ ό,τι φαίνεται όχι τελευταία, δεκάδες θύματα.
«Οι εικόνες με πνιγμένα παιδάκια, τείνουν να γίνει καθημερινή ρουτίνα. Πρέπει τώρα να διασφαλιστεί η ασφάλεια των προσφύγων και να μην έχουμε κι άλλα ναυάγια. Η λύση είναι να υπάρξει συμφωνία ανάμεσα σε Ευρώπη και Τουρκία και απευθείας μετεγκατάστασή τους από εκεί. Ακόμα, όμως, αν για κάποιο λόγο πρέπει να περάσουν και από την Ελλάδα πριν, να συμφωνηθεί να γίνεται με κανονικά καράβια για να μην κινδυνεύουν» τονίζει ο Γιώργος Πάλλης, βουλευτής Λέσβου, στην «Εποχή», για την εγκληματική ολιγωρία της ΕΕ. Ακόμα, όμως, και αν οι πρόσφυγες καταφέρουν να επιζήσουν από το θαλάσσιο ταξίδι τους, δεν ξεφεύγουν από τον κίνδυνο για τη ζωή τους, λόγω των καιρικών συνθηκών του χειμώνα, σε συνδυασμό με την έλλειψη υποδομών. Οι κλειστοί χώροι που έχουν βρεθεί για φιλοξενία δεν αρκούν, πολλές φορές οι πρόσφυγες περιμένουν σε εξωτερικό χώρο μέχρι να καταγραφούν, εκτεθειμένοι στο κρύο και τη βροχή, ενώ η σίτιση καλύπτεται περιστασιακά από εθελοντικές οργανώσεις. «Πρέπει απαραίτητα να υπάρξει συντονισμός της δράσης των εθελοντικών οργανώσεων και των ΜΚΟ από την κυβέρνηση, για να γίνει πιο αποτελεσματική η προσφορά στους πρόσφυγες» επισημαίνει ο βουλευτής.
Κρατική ευθύνηΟι ίδιες συνθήκες επικρατούν και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου που δέχονται πρόσφυγες, με τους εθελοντές να επισημαίνουν πως δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτό τον πληθυσμό και να υποκαταστήσουν το κράτος. Αυτήν την εβδομάδα, μάλιστα, οι αλληλέγγυοι εθελοντές στη Χίο αποχώρησαν από τον υπαίθριο καταυλισμό στο δημοτικό κήπο. «Αυτή τη στιγμή σε ένδειξη σεβασμού και στους ανθρώπους, αλλά και γιατί πρέπει το κράτος να αναλάβει πλέον αυτή τη δράση, αποχωρήσαμε. Στεκόμαστε πολλά χρόνια αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες και θα συνεχίσουμε, αλλά δεν γίνεται να υποκαταστήσουμε τις δομές. Τις τελευταίες μέρες είχαμε 6.000 ανθρώπους να βρίσκονται όλη την ώρα υπό βροχή στο κέντρο της πόλης. Και η απάντηση σε αυτό ποια είναι, να βάλουμε πέντε ακόμα σκηνές ή να περιμένουμε τα χρήματα από την ΕΕ; Είναι αυτό διαχείριση κράτους; Όταν έχουμε 10.000 πρόσφυγες που παραμένουν την εβδομάδα στο νησί χρειαζόμαστε άλλου τύπου οργάνωση, π.χ. να ανοίξουν τα στρατόπεδα για να στεγαστούν» εξηγεί ο Δημήτρης Τσούχλης, από την οργάνωση «Λάθρα;».
«Αυτή τη στιγμή η κατάσταση στη Σάμο είναι μη διαχειρίσιμη. Στο κέντρο, που είναι ανοιχτού τύπου τώρα, έχει πολύ κόσμο, περίπου 1.300 άτομα και δεν υπάρχει σίτιση. Από τις 14 Οκτωβρίου την ανέλαβε για δύο βδομάδες η ΜΚΟ «Αποστολή», αλλά τώρα σταμάτησε και αυτό. Το κέντρο δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις καιρικές συνθήκες του χειμώνα, είναι υπό κατάρρευση, χωρίς συντήρηση και επειδή οι άνθρωποι δεν χωρούν να μείνουν όλοι εκεί, έχουν στήσει αυτοσχέδιους καταυλισμούς. Δεν μπορεί το ζήτημα να αντιμετωπιστεί από εθελοντές, χωρίς μέριμνα από το κράτος» περιγράφεται και από τη Γιασεμώ Κεχαγιά, μέλους της Κίνησης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Σάμου.
Κατάργηση του φράχτηΟι συνεχείς πνιγμοί προσφύγων στο Αιγαίο επαναφέρουν και το ζήτημα κατάργησης του φράχτη του Έβρου. Οργανώσεις από όλη την Ελλάδα συγκεντρώθηκαν στο σημείο το Σάββατο και διαμαρτυρήθηκαν κατά της Ευρώπης φρούριο.
«Τα καιρικά φαινόμενα θα επιδεινωθούν, οπότε πολλοί πρόσφυγες δεν θα επιλέξουν τη θαλάσσια διαδρομή πια, αλλά τα χερσαία κομμάτια για να μπορέσουν να περάσουν στην Ελλάδα και μετά στις άλλες χώρες. Εκτός, όμως, από την ασφάλεια των προσφύγων, εγείρεται και το ζήτημα της σημειολογίας του φράχτη, που από μόνη της είναι απαράδεκτη. Η ύπαρξη του φράχτη ενισχύει τη λογική που εγκαινίασε ο Σαμαράς, το ιδεολόγημα, δηλαδή, της εθνικής ασφάλειας και καθαρότητας» υπενθυμίζει ο Γιώργος Γιάννος από την Πρωτοβουλία Κομοτηνής Ενάντια στο Φράχτη.
Τζ. Α.