Με τα χέρια υψωμένα και το βλέμμα να κοιτάζει ψηλά, η αλύγιστη Μάγδα Φύσσα, βγαίνει από την αίθουσα του δικαστηρίου φωνάζοντας «Παύλο τα κατάφερες, Παύλο τα κατάφερες, γιέ μου». Μερικά λεπτά πριν είχε ανακοινωθεί η καταδικαστική απόφαση για τη Χρυσή Αυγή σύμφωνα με την οποία η ναζιστική συμμορία έχει χαρακτηριστεί εγκληματική οργάνωση. Την ίδια ώρα περίπου 30.000 αντιφασίστες και αντιφασίστριες, που έχουν συγκεντρωθεί έξω από τα δικαστήρια και πανηγυρίζουν για την απόφαση, δέχονται αναίτια την επίθεση της αστυνομίας η οποία προσπαθεί να τους διαλύσει. Και η Μάγδα Φύσσα ανήσυχη ρωτά να μάθει τι συμβαίνει, φωνάζοντας «είναι τα παιδιά μου εκεί έξω!».
Αυτός ήταν ο επίλογος μιας δίκης η οποία κράτησε 5,5 χρόνια και το φινάλε του ντοκιμαντέρ «Χρυσή Αυγή, υπόθεση όλων - Ποια αντίσταση;», της Ανζελίκ Κουρούνης, το οποίο κάνει πρεμιέρα αυτήν την εβδομάδα.
Στην ταινία, η σκηνοθέτιδα αφενός παρακολουθεί τα όσα συμβαίνουν στη διάρκεια της πολύχρονης δίκης, αφετέρου επιχειρεί να διερευνήσει και να δώσει εξηγήσεις στο φαινόμενο του φασισμού και της ανόδου του. Πολύ ορθά δεν μένει μόνον στον γεωγραφικό χώρο της Ελλάδας, αλλά συνδέει το φαινόμενο με τα όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη. Όπου κι εκεί εξαπλώνεται ανησυχητικά, όπως δείχνουν τα εκλογικά αποτελέσματα, ενώ επιπλέον οι ακροδεξιές ιδέες διεισδύουν στα κόμματα της ευρωπαϊκής χριστιανοδημοκρατικής δεξιάς. Απαντώντας στο συγκεκριμένο ερώτημα, ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης θεωρεί πως οι ψηφοφόροι φασιστικών και νεοναζιστικών κομμάτων είναι άνθρωποι απελπισμένοι. «Απελπισμένοι άνθρωποι με καθαρό μυαλό δεν υπάρχουν πουθενά», αναφέρει χαρακτηριστικά. Από την πλευρά του, ο δημοσιογράφος Άρης Χατζηστεφάνου υποστηρίζει πως σε καιρό κρίσης και όταν δεν υπάρχει πειστική αριστερή πρόταση οι άνθρωποι στρέφονται προς την ακροδεξιά.
Στην ταινία βλέπουμε ακόμη, ανατριχιαστικές εικόνες από συγκεντρώσεις της νεοναζιστικής συμμορίας. Σε μία από αυτές, στις 17/9/2011, ο «αρχηγός» Μιχαλολιάκος, μιλώντας προς τους οπαδούς του λέει σχεδόν ουρλιάζοντας: «Ο λαός και οι ψηφοφόροι είναι άτιμο πράμα γι’ αυτό και δεν θα τον σεβαστούμε ποτέ. Γι’ αυτό και έχουμε την ιδεολογία που έχουμε». Ακριβώς δύο χρόνια μετά, στις 18/9/2013, ο Παύλος Φύσσας έπεφτε θανάσιμα τραυματισμένος από το μαχαίρι του δολοφόνου χρυσαυγίτη Ρουπακιά. Μια σχεδιασμένη δολοφονία, όπως απεδείχθη, η οποία αποτέλεσε και την αρχή του τέλους για το ναζιστικό εγκληματικό μόρφωμα. Το οποίο, παρόλα αυτά, κατάφερε να μπει στη Βουλή στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 με 6,3% αλλά και του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους με σχεδόν 7%!
Βλέπουμε, λοιπόν, πως δεν ισχύει το επιχείρημα του «δεν ήξερα», καθώς η Χρυσή Αυγή κατέφερε μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα να αυξήσει τα εκλογικά της ποσοστά. Μπαίνει έτσι το ερώτημα: πώς μπορεί η κοινωνία να απαντήσει στο φασισμό; Αρκεί μόνον ένα μαχητικό αντιφασιστικό κίνημα για να τον αποτρέψει; Μήπως χρειάζεται και κάτι πιο πλατύ; Μήπως, εκτός από τον δρόμο, ο αγώνας πρέπει να δοθεί και σε άλλο, πιο θεσμικό επίπεδο;
Η Ανζελίκ Κουρούνης προχωρά βαθιά στην εξερεύνηση του φασιστικού φαινομένου. Συνδέει το παρόν με το παρελθόν, την Ελλάδα με την Ευρώπη. Δίνει τον λόγο σε πολιτικούς αναλυτές, ευρωβουλευτές, δημοτικούς συμβούλους, αντιφασίστες ακτιβιστές, νομικούς. Χρησιμοποιεί πλούσιο αρχειακό οπτικό υλικό αλλά και υλικό που γύρισε η ίδια και οι συνεργάτες της. Και πετυχαίνει να διαφωτίσει τη δράση της Χρυσής Αυγής, τη λειτουργία της και παράλληλα να καλύψει τα γεγονότα τα οποία συνέβησαν πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της δίκης.
Συγκλονιστικό αλλά και ιδιαίτερα πολύτιμο υλικό το οποίο συμβάλλει στο να μην ξεχάσει κανείς τι σημαίνει φασισμός και να είμαστε έτοιμοι και έτοιμες ανά πάσα στιγμή να τον αντιμετωπίσουμε, με κάθε τρόπο.
Η ταινία «Χρυσή Αυγή, υπόθεση όλων - Ποια αντίσταση;», αποτελεί τη συνέχεια της ταινίας «Χρυσή Αυγή, προσωπική υπόθεση», που η σκηνοθέτιδα είχε γυρίσει το 2016. Στην ταινία εκείνη, η Ανζελίκ Κουρούνης, δημοσιογράφος γαλλικών μέσων, διεισδύει στα άδυτα της οργάνωσης και κινηματογραφεί τη δράση της, έχοντας την άδεια των στελεχών της. Μια συγκλονιστική καταγραφή του τρόπου με τον οποίο σκέφτεται ένας νεοναζί!
Η δεύτερη ταινία η οποία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το 2021, προβάλλεται από την περασμένη Παρασκευή, αποκλειστικά στον ιστορικό κινηματογράφο Στούντιο.