Είναι γνωστό πως χιλιάδες ομοφυλόφιλοι άνδρες, όταν επεκράτησαν στη Γερμανία οι ναζί, οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αυτό όμως που είναι λιγότερο γνωστό έως άγνωστο είναι πως μετά την απελευθέρωση των κρατουμένων από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι ομοφυλόφιλοι άνδρες οδηγήθηκαν στις φυλακές για να εκτίσουν το υπόλοιπο της ποινής τους! Κι αυτό επειδή στη χώρα ίσχυσε η προπολεμική νομοθεσία σύμφωνα με την οποία, και συγκεκριμένα με την παράγραφο 175, η ομοφυλοφιλία ήταν παράνομη και τιμωρούνταν με φυλάκιση έως 10 χρόνια! Μια παράγραφος η οποία ίσχυσε μέχρι το 1969, με αποτέλεσμα μετά τον πόλεμο περίπου 100.000 ομοφυλόφιλοι άνδρες να δικαστούν και να καταδικαστούν στην, τότε, Δυτική Γερμανία! Η διαβόητη αυτή παράγραφος, η οποία έδινε το δικαίωμα στις αρχές να παραβιάζουν την ιδιωτικότητα των ανθρώπων, καταπατώντας κάθε έννοια ατομικής ελευθερίας, καταργήθηκε οριστικά το 1994. Και μόλις το 2017 η Γερμανία αποκατέστησε τα μεταπολεμικά θύματα της παραγράφου 175, τα περισσότερα όμως είχαν ήδη πεθάνει. Αυτά για την ιστορία.
Η ταινία «Μεγάλη απόδραση» (Grosse freiheit) του Σεμπάστιαν Μάιζε, ξεκινά από το 1945. Τότε που ο Χανς Χόφμαν, καταδικασμένος για ομοφυλοφιλία, μεταφέρεται από το ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, στη φυλακή. Εκεί γνωρίζεται με τον Βίκτορ, έναν άνδρα ο οποίος έχει καταδικαστεί σε πολυετή φυλάκιση για φόνο. Βλέπουμε τον Χόφμαν να οδηγείται στις φυλακές διαδοχικά το 1957 και το 1968, όπου συναντά και πάλι το Βίκτορ. Τελικά θα απελευθερωθεί οριστικά το 1969, όταν η παράγραφος 175 καταργήθηκε.
Στο χαμηλότονο αυτό δράμα, ο Σεμπάστιαν Μάιζε περικλείει όλη την παράνοια ενός νομικού συστήματος υποδουλωμένου στη θρησκευτική, συντηρητική κοινωνική συνθήκη. Ο Μάιζε στη σκοτεινή και σκληρή ταινία του, καταφέρνει μέσα από το δράμα των ηρώων να αναδείξει τη δύναμη και το μεγαλείο της αγάπης. Εκείνης η οποία δεν μπαίνει σε καλούπια, δεν μπορεί να την περιορίσει κανένας εγκλεισμός και η οποία κατορθώνει πάντοτε να δραπετεύει και να είναι ελεύθερη.
Ιδιαίτερα διεισδυτικός, ο σκηνοθέτης εξερευνά την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση και το πώς αυτή επηρεάζεται από τον πολυετή εγκλεισμό. Πως μπορεί να επιβιώσει ένας άνθρωπος καταδικασμένος για ένα «έγκλημα» το οποίο δεν είναι έγκλημα! Ποιους μηχανισμούς αναπτύσσει για να αντέξει την παράνοια ενός κόσμου που αδυνατεί να δει πέρα από τη μύτη του.
Υποφωτισμένοι χώροι, κλειστοφοβικό κλίμα, ατμόσφαιρα απειλής και ασφυξίας. Ο σκηνοθέτης φαίνεται πως συμπάσχει με τον ήρωά του, μεταφέρει δε τα πάθη του και στους θεατές. Χειρίζεται το θέμα με διακριτικότητα, χωρίς να αποφεύγει να υπογραμμίζει τον ερωτικό προσανατολισμό του Χόφμαν και κάνει μια ταινία με θέμα τον άνθρωπο και την απαγορευμένη αγάπη, με ξεκάθαρη ουμανιστική ματιά και πολιτική θέση. Χωρίς κραυγές και συνθήματα αλλά με εικόνες στις οποίες κυριαρχούν τα βλέμματα, οι κινήσεις, η μελαγχολία στα πρόσωπα. Κι όμως μέσα σε αυτό το αλλοπρόσαλλο σκηνικό ο Χανς Χόφμαν εξεγείρεται. Σε μια σιωπηλή εξέγερση στην οποία παρασέρνει και το Βίκτορ σε ένα δρόμο δραπέτευσης προς την ελευθερία. Την ελευθερία του να αγαπάς όποιον θέλεις χωρίς περιορισμούς.
«Αυτοί οι δύο άνδρες, που στιγματίστηκαν για μια ζωή, συναντιούνται στη λαχτάρα τους για αγάπη κι ελευθερία. Μια λαχτάρα που πάντα θα βρίσκει έναν τρόπο να υπερβαίνει την καταπίεση, όσο σκληρή κι αν είναι», σημειώνει ο σκηνοθέτης.
Συγκλονιστική η ερμηνεία του Φραντς Ρογκόφσκι σε μια ταινία η οποία είναι η επίσημη πρόταση της Αυστρίας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας και η οποία βραβεύτηκε σε πολλά φεστιβάλ ανάμεσα στα οποία και στις Νύχτες Πρεμιέρας.