Αφίσα της UNHCR του 2011
Στα γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Αθήνα υπάρχει μια παλιά αφίσα που λέει «και ένας πρόσφυγας που του αρνούνται άσυλο και προστασία είναι πολύ». Ο Πάπας, που επισκέφθηκε τη Λέσβο πρόσφατα, είχε πει παλιότερα ότι οι πρόσφυγες δεν είναι αριθμοί.
Αντίθετα, ο αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης μετράει μόνο αριθμούς. Πριν λίγες μέρες στη Βουλή ανέφερε ότι κατορθώσαμε οι 72.422 αφίξεις το 2019 να γίνουν 8.745 το 2021, πετυχαίνοντας τις χαμηλότερες ροές της δεκαετίας.
Πώς έγινε αυτό; Δια των συστηματικών pushbacks και της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει επιτρέψει να αναφέρονται έως και απαγωγές, εξαφανίσεις, ξυλοδαρμοί, ξεγυμνώματα, ληστείες, εγκαταλείψεις στη θάλασσα και στο ψύχος και να ανέχεται ακόμη και κίνδυνο θανάτου από εγκατάλειψη ή πνιγμό στα σύνορα της Ευρώπης.
Κάποιοι θα πουν ότι αυτό συνέβαινε πάντα. Επιτρέψτε μας να πούμε πως όχι, δεν συνέβαινε, τουλάχιστον σε αυτό το σημείο ξεπεσμού. Γιατί ξεπεσμός είναι να κατηγορείται η Ελλάδα, μαζί με την Ευρώπη, ότι άφησε 12 ανθρώπους (τελευταίες πληροφορίες μιλούν για 19) να πεθάνουν από το ψύχος, αφού τους έδιωξε, στα σύνορα του Έβρου, ή ότι πέταξε στη θάλασσα ανθρώπους, με αποτέλεσμα να αγνοείται ένας άνθρωπος στο Τσεσμέ απέναντι από τη Χίο.
Θα πρέπει δε η Αριστερά να βγει και να υπερασπίσει τον ρόλο της στην κρίση του 2015–2016. Πολλοί μπορούν να κατηγορήσουν την τότε διαχείριση της κρίσης για αναποτελεσματικότητα, ότι επέφερε τεράστια αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες, όμως αυτά που καταγγέλλονται σήμερα δεν έχουν αναφερθεί ποτέ στο παρελθόν και είναι επικίνδυνα, όχι μόνο για τους πρόσφυγες ή τους μετανάστες, αλλά για την ίδια τη δημοκρατία μας.
Κάποιος θα περίμενε ότι από αυτά που υπόκεινται οι άνθρωποι για να φθάσουν στην Ευρώπη, οι ίδιοι θα εξαντλούντο, κάπου στην πορεία θα απογοητεύονταν και θα συμβιβάζονταν με τις στερήσεις και τις κακουχίες στη χώρα καταγωγής τους ή στις χώρες απ’ όπου περνάνε. Όμως οι περισσότεροι συνεχίζουν.
Την 7η φορά κατάφερε και ήρθε Ιρανή στην Ελλάδα, αφού 6 προηγούμενες φορές μέσα στο 2020 την κράτησαν σε μυστικά κέντρα και της συμπεριφέρθηκαν όχι ως άνθρωπο, αλλά σαν σκλάβα, όπως αποκάλυψε, την εβδομάδα που μας πέρασε, η οργάνωση Human Rights 360 σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις.
Πέντε μέρες στο κρύο, χωρίς φαΐ και νερό, σε μια νησίδα στη μέση του Έβρου, πέρασαν 28 πρόσφυγες, αφού τους εγκατέλειψαν εκεί οι ελληνικές αρχές, για να τους μαζέψουν οι τουρκικές. Αφού φυλάκισαν τους τούρκους πρόσφυγες που ήταν ανάμεσά τους, τους ζητήθηκε να υπογράψουν χαρτιά ότι δεν ζητούν άσυλο στην Τουρκία, για να τους γυρίσουν πίσω στη Συρία. Δεν υπέγραψαν, επιλέγοντας έτσι να τους ξαναστείλουν οι τουρκικές αρχές ξανά στην ίδια νησίδα στη μέση του Έβρου, ενώ ανάμεσά τους ήταν μία έγκυος γυναίκα και 5 παιδιά. Χωρίς φαΐ, χωρίς νερό, εγκαταλειμμένοι στο ψύχος, για να σωθούν από την Πυροσβεστική, μόνο μετά τις παρεμβάσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
Δεν είναι πρόσφυγες; Είναι ασφαλής η Τουρκία για αυτούς; Φανταστείτε τον εαυτό σας στη θέση τους και σκεφτείτε τι θα σας έκανε να αναλάβετε τον κίνδυνο να υποβληθείτε σε αυτό το μαρτύριο για να φθάσετε κάπου.
Είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής αυτός; Αξίζει άραγε βραβείο μεταναστευτικής αρωγής ο αρμόδιος επίτροπος και ο αρμόδιος διευθυντής της ευρωπαϊκής υπηρεσίας συνόρων, οι οποίοι επιτρέπουν, αν δεν προωθούν αυτές τις πολιτικές;
Ή μήπως αυτό πρέπει πράγματι να δοθεί στον έλληνα διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλο, που έσωσε πρόσφατα στη Μεσόγειο 208 ανθρώπους με ονόματα και τις δικές τους ιστορίες, τιμώντας στο πρόσωπό του καθέναν που παλεύει και αντιμάχεται αυτές τις θανατοπολιτικές και προσφέρει βοήθεια σε συνανθρώπους του;