Πριν μερικές μέρες, το αληθινά άγριο ανθρώπινο είδος άφησε σε πολλά σημεία
του εθνικού πάρκου Στροφυλιάς δηλητηριασμένα δολώματα,
τα οποία έφαγαν δύο τσακάλια και λίγη ώρα αργότερα ξεψύχησαν με φρικτούς πόνους.
Διανύσαμε μια εβδομάδα που απασχόλησαν την επικαιρότητα δύο περιστατικά που τα ενώνουν μάλλον περισσότερα από όσα με πρώτη ματιά μπορεί να φανεί. Ο λόγος για τα δύο περιστατικά που αφορούν είδη άγριας ζωής που μας προσέγγισαν, στον Σαρωνικό και στον Διόνυσο.
Από τη μια, πρόκειται για ένα κητώδες που σοβαρά τραυματισμένο και άρρωστο, γιατί μόνο έτσι άλλωστε θα ερχόταν σε αυτήν τη θέση, προσέγγισε σε αβαθή νερά στην περιοχή του Αλίμου το περασμένο Σάββατο. Ο νεαρός ζιφιός προκάλεσε πανελλήνια συμπάθεια και δεκάδες εθελοντές και εξειδικευμένοι επιστήμονες προσέτρεξαν για να συνδράμουν στην προσπάθεια διάγνωσης και θεραπείας της αιτίας που τον ανάγκασε να έρθει τόσο κοντά μας. Τα ΜΜΕ κάλυψαν το γεγονός με ζέση και τα σχετικά άρθρα διακρίνονταν από συμπάθεια και αγωνία για την έκβαση της υγείας του, που τελικά ήταν αρνητική. Η νεαρή ραμφοφάλαινα δεν κατάφερε να επιβιώσει και εκβράστηκε νεκρή στην περιοχή της Σαλαμίνας, την περασμένη Τετάρτη.
Από την άλλη, δύο οικόσιτα σκυλιά βρέθηκαν κατασπαραγμένα στην περιοχή του Διονύσου, μέσα σε περιφραγμένο χώρο, την περασμένη Κυριακή. Η είδηση μιλούσε για επίθεση λύκου, για ανήσυχους κατοίκους που ξεκινούσαν περιπολίες και για έκτακτες συσκέψεις στο Δασαρχείο. Δεν χρειάστηκε ούτε στα ΜΜΕ αλλά ούτε και σε όσους υιοθέτησαν την άποψή τους καμία απόδειξη για το τι ζώο ήταν το επιτιθέμενο ούτε προσέτρεξαν σε επιστήμονες για να καταλήξουν στο «συμπέρασμά» τους. Πολύ μάλλον στο γενικό πνεύμα των ρεπορτάζ δεν χρειάστηκε δεύτερη σκέψη για τους λόγους αυτής της ασυνήθιστης προσέγγισης του είδους άγριας ζωής.
Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί η ακριβής αιτία της ασθένειας που επέφερε το θάνατο του ζιφιού του Σαρωνικού, η νεκροτομή που διενεργήθηκε έδειξε ότι το είδος άγριας ζωής έπασχε από «σοβαρή χρόνια αρτηρίτιδα και σοβαρή παρασίτωση των νεφρών», ότι δεν είχε φάει για αρκετό καιρό και είχε απωλέσει σημαντικό σωματικό βάρος, ενώ έφερε σοβαρά κατάγματα. Παράλληλα, είναι γεγονός ότι «κάθε μήνα στις ελληνικές ακτές εντοπίζονται δεκάδες τραυματισμένα ή νεκρά προστατευόμενα θαλάσσια ζώα. Η είδηση, όμως, αυτών των περιστατικών δεν ξεφεύγει από τα περιορισμένα όρια των τοπικών κοινωνιών των περιοχών που συμβαίνουν», όπως σημειώνει σε ανακοίνωσή του το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος.
Επιπλέον, με αφορμή το θάνατο του ζιφιού που απήλαυσε δημοσιότητας, το WWF Ελλάς και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, σε κοινή ανακοίνωσή τους, θέτουν σειρά από καίρια ερωτήματα: «Γιατί εδώ και πάνω από δέκα μέρες πραγματοποιούνται σεισμικές έρευνες (δηλαδή εκκωφαντικές εκρήξεις) στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, με στόχο την ανεύρεση υδρογονανθράκων, ενώ γνωρίζουμε ότι ακριβώς εκεί είναι μια από τις σημαντικότερες περιοχές στον κόσμο για τους ζιφιούς, τους φυσητήρες και άλλα κητώδη, η λεγόμενη Σημαντική Περιοχή για τα Θαλάσσια Θηλαστικά (Important Marine Mammal Area (IMMA) της Ελληνικής Τάφρου, και τέτοιοι ήχοι είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι για τα είδη αυτά; Πώς θα σταματήσουμε τους χιλιάδες τόνους πλαστικών που καταλήγουν κάθε χρόνο στις θάλασσες μας και βρίσκονται συχνά σε νεκροψίες να έχουν γεμίσει τα στομάχια αυτών των ειδών; Τί άλλα μέτρα πρέπει να ληφθούν ώστε να σταματήσουν οι συγκρούσεις φυσητήρων με πλοία που αποδεκατίζουν τον πληθυσμό τους στην Ελληνική Τάφρο;»
Την ίδια στιγμή, ο υπεύθυνος επικοινωνίας της περιβαλλοντικής οργάνωσης για τη ζωή και τη φύση «Καλλιστώ», Γιώργος Θεοδωρίδης, έσπευσε να αποσαφηνίσει ότι «δεν γνωρίζουμε με σιγουριά τι μπορεί να είναι [το επιτιθέμενο ζώο στον Διόνυσο], ίσως επρόκειτο και για σκυλιά και γι’ αυτό απαιτείται επόπτευση της περιοχής με κάμερες και επιστημονικές αποδείξεις». Διευκρινίζει δε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι ο λύκος ζει είτε μόνος είτε σε αγέλες, γεγονός που δεν καθορίζει τον τρόπο συμπεριφοράς του, που πολλοί θέλουν να τού προσδώσουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά. «Το ότι μπορεί κάποιος λύκος να ζει μόνος, δεν σημαίνει ότι είναι πιο δυνατός και επιθετικός, σαν ένα είδος μοναχικού τιμωρού ή εκδικητή που μας αρέσει να βλέπουμε στις ταινίες», αναφέρει. «Αυτό που απαιτείται», συνεχίζει, «είναι να γίνει αυτοψία κτηνιατρική, να ληφθεί υλικό (σάλιο) από τα νεκρά σκυλιά και γενικότερα, να συλλεχθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να παρθούν τα ανάλογα μέτρα».
Πάντως είτε πρόκειται για λύκο, που τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο πληθυσμός τους στην Πάρνηθα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, ενώ προηγουμένως είχε γνωρίσει σημαντική μείωση, λόγω της ανθρωπογενούς δραστηριότητας, όπως εύγλωττα έχει εξηγήσει στην Εποχή ο γενικός διευθυντής της Καλλιστώς, Σπύρος Ψαρούδας, είτε για άλλο είδος άγριας ζωής, η, χαρακτηριζόμενη ως επιθετική, συμπεριφορά του αφορά την εξεύρεση τροφής σε ένα τοπίο που η ανθρωπογενής δραστηριότητα έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα.
Εν τέλει, τα δύο είδη άγριας ζωής που μας προσέγγισαν αυτήν την εβδομάδα δεν ήταν ούτε άγρια, με την έννοια που προσδίδουμε σε μια ανθρώπινη συμπεριφορά, ούτε φιλικά. Ήταν απελπισμένα. Και οι πράξεις τους είτε αρεσκόμαστε να τους προσδίδουμε επιθετικό χαρακτήρα είτε αγαπητικό, ήταν πράξεις που φώναζαν εκκωφαντικά: Μη μας στερείτε το φυσικό μας περιβάλλον, μη μας στερείτε τη δυνατότητα να ζήσουμε ελεύθερα σε συνθήκες όπου μπορούμε με φυσικό τρόπο να εξασφαλίσουμε την επιβίωσή μας. Ας ανοίξουμε τα αυτιά μας και το μυαλό μας πριν να είναι πολύ αργά – και για το δικό μας είδος.