Σε «καθεστώς πολύ αυξημένης περιβαλλοντικής θωράκισης» έθεσε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έξι «παρθένα βουνά» της χώρας. Η πρωτοβουλία «Απάτητα Βουνά» ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό στις 21 Ιανουαρίου και περιλαμβάνει τα Λευκά Όρη, τον Ταΰγετο, τον Σμόλικα, το όρος Σάος, την Τύμφη και το όρος Χατζή.
Πρόκειται για Περιοχές Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ) με περιμετρική ζώνη ενός χιλιομέτρου και θα απαγορεύεται η διάνοιξη νέων δρόμων και η δημιουργία άλλων τεχνητών επεμβάσεων, που μεταβάλλουν ή αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον.
Βέβαια σε ορισμένες από τις περιοχές που ανακοινώθηκαν, όπως στον Ταΰγετο, έχουν ήδη δοθεί άδειες για εγκαταστάσεις έργων ΑΠΕ. Ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας κατά την παρουσίαση της πρωτοβουλίας σχολίασε πως θα ξηλωθούν όσες εγκαταστάσεις έχουν ήδη προχωρήσει, ενώ επηρεάζονται και έργα που είχαν αδειοδοτηθεί στο όρος Σάος και τα Λευκά Όρη, τα οποία πρόκειται τώρα να μην υλοποιηθούν.
Στις 8 Ιουνίου 2021 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε τη νέα Στρατηγική Βιοποικιλότητας 2030 με τίτλο «Επιστροφή της Φύσης στη ζωή μας», όπου μεταξύ άλλων προβλέπει την ένταξη σε καθεστώς αυστηρής προστασίας τουλάχιστον του 10% των χερσαίων περιοχών κάθε χώρας.
Σημειώνεται πως τα έξι Απάτητα Βουνά αποτελούν μόλις το 1% των συνολικών ορεινών όγκων της χώρας. Η Ελληνική Οικολογική Εταιρεία διευκρίνισε πως τα έξι βουνά «βρίσκονται σχεδόν στο σύνολό τους (97,5%) μέσα σε περιοχές που είναι ήδη χαρακτηρισμένες ως προστατευόμενες, στις περισσότερες από τις οποίες εκκρεμεί η εφαρμογή κατάλληλου θεσμικού πλαισίου και δράσεων διατήρησης».
Η κυβέρνηση χρειάζεται να προχωρήσει άμεσα στη νομοθετική προστασία και στην εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου πολλών περισσοτέρων χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών για να αγγίζει τους ευρωπαϊκούς στόχους.
Η επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος δεν μας εκπλήσσει. Εξαγγελία ενός ελάχιστου μέτρου, περιοχών που ήταν ήδη χαρακτηρισμένες «προστατευόμενες», δίχως να εφαρμόζεται συχνά το θεσμικό πλαίσιο. Μακάρι να εφαρμοστεί τώρα. Ανακοινώθηκε όμως από τον πρωθυπουργό το αυτονόητο.
Τον Απρίλιο του 2020, κατά τη διάρκεια του πρώτου λοκντάουν και ενώ το Κοινοβούλιο υπολειτουργούσε, η κυβέρνηση Μητσοτάκη με υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Κωστή Χατζηδάκη υπερψήφισε νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμού της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας». Ένα αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο που βρήκε απέναντι όλες τις οργανώσεις και τα κόμματα, που κατηγορούσαν την κυβέρνηση πως νομοθετεί ενάντια σε διεθνείς συμβάσεις και ευρωπαϊκούς στόχους. Μερικές από τις πολλές διατάξεις ήταν και η κατάργηση της αυτοτέλειας των 36 Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, το νομοθετικό «παραθυράκι» προώθησης μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και εξορύξεων σε περιοχές Natura και η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων εντός δασικών εκτάσεων.
Αξίζει να σημειώσουμε πως στην πρόσφατη παρουσίαση των Απάτητων Βουνών, ο υφυπουργός Γιώργος Αμυράς σχολίασε και την επιθυμία της κυβέρνησης να εφαρμόσει μελλοντικά σχέδιο για «1.000 παρθένες παραλίες».
Βέβαια, το Νοέμβριο του 2021 στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης με θέμα «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος», προβλεπόταν η δυνατότητα παρεκκλίσεων από τον οικοδομικό κανονισμό και απευθείας «στρατηγικών επενδύσεων» σε αιγιαλούς και παραλίες. Τελικώς, οι διατάξεις μετά την κατακραυγή αποσύρθηκαν και έμεινε μόνο η δυνατότητα κατασκευής τουριστικών λιμένων.
Είναι πάντως τουλάχιστον αντιφατική η εικόνα μιας κυβέρνησης που σε διάστημα τριών μηνών προσπαθεί να υπερψηφίσει διατάξεις καταπάτησης του αιγιαλού με απελευθέρωση των οικοδομήσεων ενώ –μετά την κατακραυγή– διαρρέει σκέψεις για «χίλιες παρθένες παραλίες». Παρόμοια αντιφατικό το 2020 να υπερψηφίζει ένα βαθιά αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο, αλλά το 2022 να πανηγυρίζει για τα «Απάτητα Βουνά» που όφειλε έτσι κι αλλιώς να προστατεύσει, σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία.