Είναι πολύ πιθανό το 2022 να περάσει στην ιστορία ως η χρονιά, που ο αθλητισμός χρησιμοποιήθηκε όσο ποτέ άλλοτε ως μέσο προώθησης πολιτικών σκοπιμοτήτων. Τα δύο μεγάλα αθλητικά γεγονότα της χρονιάς, οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου θα γίνουν σε χώρες, που –όσο και αν ξεχειλώσει κανείς τους σχετικούς ορισμούς– δεν θα μπορέσει να τις αποκαλέσει Δημοκρατίες. Την Κίνα και το Κατάρ. Για το δεύτερο έχουμε ακόμα καιρό μπροστά μας, αφού θα υπάρξει φέτος και μια πρωτοτυπία άνευ προηγουμένου, με τη διεξαγωγή ενός «Μουντιάλ» το Νοέμβριο, μέσα στο καταχείμωνο, κάτι που δείχνει πόσο σημαντικά παραμένουν τα «πετρέλαια» του αραβικού κόσμου, αφού η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA) δεν δίστασε να πάρει μια απόφαση, που θα κάνει άνω κάτω τα «χρυσοπληρωμένα» ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.
Tο μποϋκοτάζ των ΗΠΑ και οι πιστοί
Το πιο άμεσο ενδιαφέρον στρέφεται στους Αγώνες του Πεκίνου, που έχουν αποκτήσει εδώ και μήνες πολιτική διάσταση, από τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι θα τους μποϋκοτάρουν διπλωματικά. Θα στείλουν δηλαδή αθλητικές αποστολές, αλλά κανένα υψηλόβαθμο πολιτικό στέλεχος, όπως συνηθίζεται στις πομπώδεις τελετές έναρξης. Το παράδειγμα των ΗΠΑ ακολούθησαν όλες οι σύμμαχες χώρες Αυστραλία, Καναδάς, Βρετανία, Νέα Ζηλανδία αλλά και άλλοι Ευρωπαίοι, που προτίμησαν να μην παραστούν σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, χωρίς να κάνουν λόγο για «μποϋκοτάζ». Ανάμεσά σε αυτές και η Γερμανία, το Βέλγιο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Αντίθετα, ο ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν ταξίδεψε στο Πεκίνο σε μια περίοδο που οι σχέσεις του με τις ΗΠΑ είναι «στα κόκκινα» εξαιτίας της Ουκρανίας. Κάτι που προφανώς κατέγραψαν στην Ουάσιγκτον, όπου θεωρητικά, αυτό που προσπαθούν να αποφύγουν, από τη στιγμή που έχουν χρίσει το Πεκίνο ως βασικό τους αντίπαλο και ανταγωνιστή, είναι να μην ενισχύσουν το φλερτ του με τη Μόσχα. Πάντως, οι πολεμικοί τόνοι ενάντια στη Ρωσία και η ταυτόχρονη προσπάθεια «διπλωματικής απομόνωσης» της Κίνας προκαλούν ερωτηματικά, ως προς την αποτελεσματικότητά τους. Μάλλον το αντίθετο πετυχαίνουν, φέρνοντας τους δύο μεγάλους αντιπάλους πιο κοντά.
Η Ουάσιγκτον τούς σπρώχνει πιο κοντά
Βλαντίμιρ Πούτιν και Σι Τζινπινγκ ήταν προγραμματισμένο να υπογράψουν 15 οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες. Οι δύο χώρες θέλουν να απαγκιστρωθούν από το ελεγχόμενο από τις ΗΠΑ διεθνές χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό σύστημα και να δημιουργήσουν ένα δικό τους αυτόνομο δίκτυο συναλλαγών, ενώ θεωρείται σίγουρη η αύξηση των εξαγωγών φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Κίνα.
Ο ρώσος πρόεδρος, που ψάχνει «ακροατές» για τα αιτήματά του απέναντι στη Δύση, εν μέσω της ουκρανικής κρίσης, βρέθηκε στην τελετή έναρξης δίπλα σε χώρες, που και αυτές δεν φημίζονται για τον δημοκρατικό τρόπο άσκησης της εξουσίας: Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Κατάρ, Πακιστάν, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος. Κάποιες από αυτές πάντως δεν ενοχλούν τα «δημοκρατικά αισθήματα» του προέδρου Μπάιντεν. Ολα είναι θέμα «μπίζνες».
Κάπως έτσι άλλωστε το είδε όπως φαίνεται και ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος «έσπασε» τη γραμμή «υπακοής» των Ευρωπαίων στα κελεύσματα του Λευκού Οίκου και προτίμησε την Τρίτη το Κρεμλίνο για την «ειρηνευτική του αποστολή», όπως ο ίδιος τη βάφτισε. Κάθε σοβαρή κρίση έχει και τις φαιδρές πτυχές της. Ο Όρμπαν δεν επέστρεψε στην Βουδαπέστη με κάποια συμφωνία «ειρήνευσης», αλλά με διαβεβαιώσεις από τον Πούτιν για περισσότερο φθηνό φυσικό αέριο και μερικές φωτογραφίες για τα προεκλογικά του φυλλάδια.
ΜΚΟ και πανδημία χαλάνε το προφίλ
Το διπλωματικό και πολιτικό μποϋκοτάζ έχει ενοχλήσει πάντως το Πεκίνο, που βλέπει μια προσπάθεια απαξίωσής του, αλλά και απομόνωσης με το βλέμμα στραμμένο κυρίως στον οικονομικό ανταγωνισμό. Πάντως κάποια αμερικανικά ΜΜΕ δεν παρέλειψαν να αναφέρουν και σενάρια... Ουκρανίας για την Ταϊβάν, προεξοφλώντας ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει εκεί σινική στρατιωτική εισβολή. Αφού το σενάριο πουλάει στην Ανατολική Ευρώπη γιατί να μην το δοκιμάσουν και στην Ασία;
Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Βανγκ Γι κάλεσε τον ομόλογό του των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν να σταματήσει να «συκοφαντεί» την Κίνα με αστήρικτες θεωρίες. Οι δύο πολιτικοί είχαν τηλεφωνική συνομιλία στις αρχές της εβδομάδας και δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο πλευρές δεν είχαν κανένα πρόβλημα να μαθευτεί ότι οι τόνοι μεταξύ τους δεν ήταν και τόσο φιλικοί. Κινεζικά ΜΜΕ φρόντισαν να διαρρεύσει και η δήλωση του Βανγκ περί θεμιτών ανησυχιών της Μόσχας στον τομέα των εγγυήσεων ασφαλείας σε σχέση με το «ουκρανικό». Των εγγυήσεων που ο Βλάντιμιρ Πούτιν κατηγόρησε το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ ότι αρνούνται να του δώσουν, στις γραπτές απαντήσεις που του απέστειλαν.
Από τη μια πλευρά, οι αυστηροί περιορισμοί, που ακολουθεί εδώ και πάνω από δύο χρόνια η Κίνα για την πανδημία και, από την άλλη, οι κατηγορίες ανθρωπιστικών οργανώσεων δεν επιτρέπουν στο Πεκίνο να ενισχύσει την εικόνα μιας ακμάζουσας, ανοικτής και φιλόξενης χώρας που προσπαθούν να φιλοτεχνήσουν με επιμέλεια ήδη από τους θερινούς Ολυμπιακούς του 2008. Παρηγοριά τους ότι στην τελετή έναρξης πήρε μέρος τελικά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάτι που του επέφερε έντονες επικρίσεις από οργανώσεις, όπως η Ηuman Rights Watch.
Δυτική υποκρισία, ευρωπαϊκή αμηχανία
Οι καταγγελίες των Δυτικών, ανάμεσά τους και πολλών Ευρωπαίων, για τα υπαρκτά ζητήματα καταπάτησης δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων στην Κίνα, ακούγονται εξαιρετικά υποκριτικές, αφού κλείνουν τα μάτια σε μια σειρά άλλες περιπτώσεις, την ώρα που και σε ευρωπαϊκές χώρες οι «δείκτες ελευθεριών» υποχωρούν.
Το χειρότερο όλων είναι ότι η Ευρώπη δείχνει ανίκανη να αρνηθεί την συστράτευση της σε έναν «οικονομικό πόλεμο», που ξεδιπλώνεται πλέον εναντίον της Μόσχας από την πλευρά των ΗΠΑ, με το βλέμμα στραμμένο όμως και προς την Κίνα και χωρίς πάντοτε να είναι σαφής ο προσανατολισμός και ο σχεδιασμός μιας αμερικανικής διοίκησης, που μοιάζει ολοένα και πιο αλλοπρόσαλη. Ο Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν δείχνει όλο και περισσότερο να υποκύπτει στις κραυγές «γερακιών» των Ρεπουμπλικάνων. Συχνά αυτοαναιρείται, τη μια μιλώντας για ειρήνη και την επόμενη δηλώνοντας «ετοιμοπόλεμος».
Γαλλία και Γερμανία δείχνουν εξαιρετικά διστακτικές να αρνηθούν αυτή την ευθυγράμμιση, καθώς κάποιοι παραδοσιακά ψυχροπολεμικοί Βορειοευρωπαίοι (Δανοί, Ολλανδοί, Βέλγοι) συναγωνίζονται με τα νέα μέλη του κλαμπ (Βαλτικές, Πολωνία, Σλοβακία, Ρουμανία) για το ποιός θα πλειοδοτήσει σε ψυχροπολεμικές, ρωσοφοβικές κορώνες, αψηφώντας το ενδεχόμενο μια σπίθα να βάλει πραγματική πυρκαγιά στην γειτονιά. Τα μέτωπα είναι πολλά, τα συμφέροντα συγκρουόμενα και αυτή τη φορά δεν σκέφτηκε κάποιος «γραφικός» να επικαλεστεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να ζητήσει διαβεβαιώσεις για μια έστω προσωρινή ανακωχή.