Tην τελευταία φορά που γράφαμε από αυτές εδώ τις σελίδες για την πανδημία, σημειώναμε ότι οι θάνατοι από κορονοϊό παρέμεναν πολύ ψηλά στη χώρα μας, παρά την επικράτηση της Όμικρον που αρχικά είχε θεωρηθεί λιγότερο θανατηφόρα. Οι θάνατοι πολιτών, το πιο σκληρό δείγμα αποτυχίας διαχείρισης της πανδημίας, παραμένουν εξίσου ψηλά, δύο εβδομάδες μετά. Δεν είναι όμως μόνο τραγικά στάσιμη η εξέλιξη των θανάτων, η εξάπλωση του κορονοϊού στον πληθυσμό, που δεν έχει επαρκή εμβολιαστική κάλυψη, διευρύνει και την εμφάνιση επιπλοκών της νόσου, όπως οι διασωληνώσεις παιδιών λόγω κορονοϊού και η εμφάνιση του υπέρ φλεγμονώδους συνδρόμου MIS-C, μετά τη νόσηση.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, παιδιά αφορά το ένα στα τρία κρούσματα κορονοϊού που καταγράφτηκε την προηγούμενη βδομάδα, με αποτέλεσμα στο σύνολο των κρουσμάτων, τα παιδιά ηλικίας 4-18 ετών να αποτελούν το 32%. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται διασωληνωμένα με κορονοϊό τρία παιδιά, ένα βρέφος 22 μηνών, το οποίο βρίσκεται σε ΜΕΘ του Ιπποκρατείου νοσοκομείου στη Θεσσαλονίκη, και άλλα δύο παιδιά 13 ετών στην Αθήνα, ένα εκ των οποίων εισήχθη στο νοσοκομείο με σπασμούς οι οποίοι, κατά την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας Μίνα Γκάγκα, δεν αποκλείεται να σχετίζονται με τη νόσο.
Παράλληλα, όσον αφορά το υπέρ φλεγμονώδες σύνδρομο MIS-C, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου, στην ενημέρωση της περασμένης Πέμπτης, σημείωσε ότι «εμφανίζεται 4 με 6 εβδομάδες από την έναρξη της λοίμωξης, ανεξάρτητα από τη βαρύτητα της νόσου κατά τη διάρκεια της οξείας λοίμωξης. Έχουν νοσηλευτεί 119 παιδιά [με διαγνωσμένο σύνδρομο MIS-C] ως το τέλος του 2021, με διάμεση ηλικία τα 8 έτη». Τα παιδιά, όπως είπε, εμφανίζουν συνήθως υψηλό πυρετό, γαστρεντερικά προβλήματα αλλά και εξανθήματα, ενώ αρκετά από αυτά περικαρδίτιδα. Σημαντικό ποσοστό εμφάνισε μυοκαρδίτιδα και 2 στα 10 χρειάστηκαν εισαγωγή σε ΜΕΘ. Πρόσφατη μελέτη του CDC έδειξε ότι ο εμβολιασμός των παιδιών με 2 δόσεις μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης MIS-C κατά 91%, ενώ τα παιδιά που εμφάνισαν σοβαρό MIS-C ήταν ανεμβολίαστα.
Η Ευρώπη μπαίνει στον χορό της χαλάρωσης των μέτρων
Εν τω μεταξύ, δύο χρόνια μετά την πρώτη καταγραφή κρουσμάτων Covid-19 στην Ευρώπη, προς άρση των περιορισμών που είχαν επιβληθεί για τον περιορισμό της πανδημίας προχωρούν –ή ετοιμάζονται να προχωρήσουν μέσα στον Μάρτιο– η μια μετά την άλλη πολλές χώρες της Δύσης, με τις απόψεις των επιστημόνων να διίστανται. Δανία, Σουηδία και Νορβηγία έχουν ήδη προχωρήσει σε δραστική άρση των περιορισμών, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Τσεχία, η Πορτογαλία, η Πολωνία, η Ελβετία, πολλές πολιτείες των ΗΠΑ και πολλές περιοχές του Καναδά.
Πιο συγκεκριμένα, η Ισπανία ήρε το μέτρο της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας στους εξωτερικούς χώρους (εξαιρούνται οι πολυπληθείς συναθροίσεις σε ανοιχτούς χώρους και οι δημόσιες συγκοινωνίες), ενώ παράλληλα στις πιο πολλές από τις ισπανικές περιφέρειες έχει αρθεί και η υποχρέωση επίδειξης πιστοποιητικού για την είσοδο σε μπαρ και νυχτερινά κέντρα. Επίσης, από την Παρασκευή, σταμάτησε και στην Ιταλία η υποχρεωτική χρήση της προστατευτικής μάσκας στους ανοικτούς χώρους. Η χρήση της μάσκας σε κλειστούς χώρους παραμένει σε ισχύ μέχρι τις 31 Μαρτίου, ενώ ανοίγουν και πάλι ντίσκο και κλαμπ, όπου η πρόσβαση θα επιτρέπεται μόνον σε όσους πολίτες έχουν λάβει τουλάχιστο δυο δόσεις εμβολίου ή έχουν θεραπευθεί από τον κορονοϊό.
Εξαιρετικά επιφυλακτικοί οι επιστήμονες
Την ίδια στιγμή, οι ειδικοί του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας εξακολουθούν να διατηρούν επιφυλάξεις και να ζητούν προσοχή, καθώς «οι αριθμοί της πανδημίας παραμένουν εφιαλτικοί», όπως τόνισε στο BBC o δρ Μπρους Αϊλγούαρντ, κορυφαίος σύμβουλος του ΠΟΥ.
Τη φωνή τους ενώνουν και ο γιατρός και ερευνητής στις ΗΠΑ, Γιώργος Παυλάκης, ο οποίος σημείωσε, μιλώντας στην ΕΡΤ, χαρακτηριστικά ότι «αυτή η φάση του πολέμου εναντίον του κορονοϊού, τελείωσε και χάσαμε». Συμπέρασμα που δεν μπορεί παρά να ισχύει με τραγικό τρόπο για τη χώρα μας. Μάλιστα προειδοποίησε ότι η χώρα μας θα γίνεται όλο και πιο ευάλωτη, καθώς υπάρχουν 300.000 ανεμβολίαστοι άνω των 60 ετών, αλλά κι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που δεν έχει κάνει την τρίτη δόση, και προέβλεψε ότι μέσα στον Φεβρουάριο θα έχουμε άλλους 1.000 με 1.500 νεκρούς. Δυστυχώς τα στοιχεία του Our world in data, που φαίνονται στο γράφημα της φωτογραφίας, συνηγορούν στην ανησυχία του. Για την επιλογή των περισσοτέρων χωρών της Δύσης για χαλάρωση των μέτρων δήλωσε ότι σημαίνει «παράδοση άνευ όρων».
Στο ίδιο μήκος κύματος και η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, Αθηνά Λινού, που πριν μερικές μέρες επισήμανε ότι «δεν ξέρουμε ακριβώς πού βρισκόμαστε, αφενός γιατί δεν έχουμε πραγματικά δεδομένα για το πόσοι νοσούν, αφετέρου διότι παίρνουμε μέτρα τα οποία είναι σπασμωδικά υπέρ του εμβολιασμού, χωρίς να έχουμε αποδείξεις ότι για την Όμικρον 1 και Όμικρον 2 ο εμβολιασμός είναι τόσο αποδοτικός όσο ήταν και για τις προηγούμενες μεταλλάξεις και δεν ξέρουμε πώς θα κινηθεί ο κορονοϊός. Αν δεν υπάρξει», εκτίμησε, «καινούργια μετάλλαξη, στους επόμενους 2-3 μήνες θα υποχωρήσει, χωρίς να ξέρουμε με ποιο κόστος». Επιπλέον, το μέλος της Επιτροπής και καθηγητής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, επισήμανε ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί πόσο θανατηφόρα θα είναι τα επόμενα κύματα. Ενώ για τον βηματισμό της Ευρώπης σημείωσε πως «υπάρχει μια πολιτική απόφαση σε όλη την Ευρώπη να σταματήσουν οι περιορισμοί όσο είναι δυνατόν, ωστόσο αυτό ενέχει υγειονομικό κίνδυνο».
Αυτήν την ευθύνη ποιος θα την αναλάβει;
Σε πρόσφατη ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ο καθηγητής Αιματολογίας Γρηγόρης Γεροτζιάφας διαπίστωνε: «Βλέπω την πραγματικότητα των θανάτων από Covid-19 και θυμάμαι ένα παλιό γηπεδικό σύνθημα: είμαστε οι πρώτοι σε όλη την Ευρώπη.
Διαβάζω ξανά τη μελέτη Τσιόδρα: 62,5% θνητότητα στις ΜΕΘ όταν στην Ευρώπαϊκή Ενωση, όπως και στη διεθνή βιβλιογραφία, η θνητότητα από Covid-19 στους ασθενείς της ΜΕΘ είναι (ήδη από τον Αύγουστο 2020) 25%-35%. Kαι σκέφτομαι oτι η Ελλάδα είναι σε ταχύτατη επιστροφή στο 1950. Δυστυχώς οι θάνατοι είναι η δραματική κορυφή του παγόβουνου. Από πίσω έρχονται χιλιάδες με long-Covid, εκατοντάδες σακατεμένοι μετά από νοσηλεία στη ΜΕΘ. Ερχονται επίσης οι χιλιάδες παραμελημένοι άρρωστοι με άλλα νοσήματα που σε λίγο θα αρχίσουν να πουλάνε τιμαλφή για να πληρώσουν τη νοσηλεία και παρακολούθησή τους στον ιδιωτικό τομέα. Δεν θα αναλάβει κανείς την ευθύνη για την προδιαγεγραμμένη τραγωδία; Η δημόσια συζήτηση είναι για τα καρναβάλια και το Πάσχα, όταν η πανδημία τρέχει και σκοτώνει», επισημαίνει ο Γ. Γεροτζιάφας. Και καταλήγει με μια πρόταση: «Να γίνει άμεσα κοινοβουλευτική διακομματική επιτροπή που να καλέσει επιστήμονες για να καταλάβουν τι δεν πάει καλά και τι χρειάζεται να διορθωθεί ώστε να σταματήσει το θανατικό. Αυτό είναι η προτεραιότητα».
Κάθε μέρα που αιωρείται αναπάντητο από επίσημα χείλη το ερώτημα γιατί είμαστε πρώτοι σε θανάτους από κορονοϊό, κάθε μέρα που δεν αναλαμβάνεται η ευθύνη της τραγικής διαχείρισης και ως συνέπεια δεν αλλάζουν ρότα οι κυβερνητικές επιλογές, θεριεύει το τέρας του φόβου και του ανορθολογισμού. Μια ματιά στην πρόσφατη ιστορία θα μας θυμίσει πού οδηγεί αυτό.