Η προαναγγελθείσα από την CIA «εισβολή των Ρώσων» στην Ουκρανία δεν έγινε τελικά την περασμένη Τετάρτη, παρά την επιμονή των δυτικών ΜΜΕ, που έσπευσαν να ανακυκλώσουν το σενάριο, δείχνοντας ότι τελικά το πρόβλημα του κατευθυνόμενου από «διαρροές» Τύπου δεν είναι ελληνικό προνόμιο. Ήταν λογικό η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα, να αρχίσει τις ειρωνείες την ίδια ημέρα, ζητώντας από τα μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα να την ενημερώσουν για το πότε θα γίνουν οι επόμενες εισβολές, έτσι ώστε να μπορέσει να προγραμματίσει τις διακοπές της.
Ένας πρόεδρος από άλλη εποχή
Η διάψευση των πολεμικών σεναρίων και οι ενδείξεις αποκλιμάκωσης με την ολοκλήρωση των ρωσικών γυμνασίων, μετά και την επίσκεψη Σολτς στη Μόσχα, ήταν οι ευχάριστες ειδήσεις της εβδομάδας, που δικαιολογούν εν μέρει το χιούμορ της Ρωσίδας. Αυτό που ωστόσο θα πρέπει να προκάλεσε ανησυχίες σε οποιονδήποτε προοδευτικό άνθρωπο ήταν η εμφάνιση την Τρίτη το βράδυ του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος προσπάθησε να αποδείξει ότι παραμένει «πλανητάρχης», επικεφαλής δηλαδή μιας υπερδύναμης που ηγεμονεύει στον πλανήτη.
Το κακό με την απολύτως υποταγμένη στα προστάγματα του «επικοινωνισμού» εμφάνιση του γηραιού κυρίου ήταν ότι αγωνιωδώς επεδίωξε να συντηρήσει το πολεμικό κλίμα, σε μια εποχή, που οι διπλωματικές προσπάθειες Γαλλίας και Γερμανίας έδειχναν να αποφέρουν κάποια πρώτα αποτελέσματα. Η εμμονική του αναφορά, για μια ακόμα φορά, στην επιθυμία του να μην ανοίξει η στρόφιγγα του Nord Stream 2, έδειξε ότι βασικό στοιχείο των κινήσεων της Ουάσιγκτον παραμένουν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, για τα οποία έχουμε ξαναγράψει. Αυτό άλλωστε υποστήριξε ανοιχτά και η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ.
Από την άλλη, η «αυθαιρεσία» του να εμφανιστεί ως ο εκπρόσωπος όλου του δυτικού, «ελεύθερου» κόσμου έδειχνε εκ πρώτης όψεως να περιέχει στοιχεία φαιδρότητας. Μια βαθύτερη ανάλυση, ωστόσο, θα μπορούσε να την ερμηνεύσει, όχι μόνο ως απειλή προς τη Μόσχα, αλλά και προς τους Ευρωπαίους. Είναι σαφές ότι ο Λευκός Οίκος επιδιώκει να αναβιώσει το «μύθο» περί της ασφάλειας που προσφέρει το ΝΑΤΟ, το οποίο κάποτε ο Εμανουέλ Μακρόν είχε χαρακτηρίσει «εγκεφαλικά νεκρό».
Οι αμερικανοί στρατηγικοί σχεδιαστές προσπαθούν να αναπαλαιώσουν συγκρουσιακές θεωρίες άλλων εποχών, αρνούμενοι να συμφιλιωθούν με τα δεδομένα της εποχής και σε αυτό τους βοηθά συχνά και ο Βλάντιμιρ Πούτιν με τους μαξιμαλιστικούς του στόχους ή κάποιες εμμονές του διανθισμένες με ευέλικτες ερμηνείες της ιστορίας.
Ο πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει
Άσχετα από το αν θα γίνει «πόλεμος» στην Ουκρανία το αμέσως επόμενο διάστημα ή κάποια στιγμή μεταγενέστερα, με αφορμή για παράδειγμα μια προβοκάτσια στην περιοχή του Ντονμπάς, η ουσία είναι ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε ένα ιδιότυπο «καθεστώς πολέμου», που συντηρείται στα κεφάλια εκείνων, που δεν μπορούν να αποδεχτούν ότι η οικονομική και στρατιωτική παντοκρατορία των ΗΠΑ, την οποία τόσο πολύ πανηγύρισαν μετά το 1990 ουσιαστικά δεν υφίσταται πλέον. Σε ένα πλανήτη πολυπολικό με νέες δυνάμεις, συχνά υπό αυταρχικές ηγεσίες, που δεν έχουν καμιά διάθεση να αποδεχτούν ασυζητητί τις διαταγές της Ουάσιγκτον, οι ΗΠΑ μοιάζουν να επιδιώκουν να εγκλωβίσουν την Ευρώπη σε ένα δικό τους πεπαλαιωμένο αφήγημα.
Οι Ευρωπαίοι από τη μεριά τους θα πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσουν να αποδέχονται αδιαμαρτύρητα τις αποφάσεις των ΗΠΑ, αλλά και τις συνέπειες αυτών των αποφάσεων. Είναι πλέον οφθαλμοφανές ότι μετά την άτακτη υποχώρηση στο Αφγανιστάν, τα αδιέξοδά τους στην πολιτική απέναντι στο Ιράν, τις τραγωδίες που άφησαν πίσω τους σε Ιράκ, Λιβύη, Συρία, Υεμένη, την εξασθένηση της επιρροής τους στην Αφρική αλλά και στην Λατινική Αμερική, την απώλεια της τεχνολογικής τους υπεροπλίας απέναντι στην Κίνα, τα γεράκια της Ουάσιγκτον αναζητούν εναγωνίως να πιαστούν από κάπου.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν, που χάνει συνεχώς σε δημοφιλία και πιέζεται από ακραίες δυνάμεις στο εσωτερικό, μοιάζει να αναζητεί διαφυγή σε ένα εξωτερικό εχθρό. Υπάρχουν άλλωστε πλείστα παραδείγματα επιτυχίας αυτής της συνταγής από το παρελθόν. Μέχρι και οι μαύρες κωμωδίες έχουν γυριστεί σχετικά. Η Ρωσία είναι ο «συνήθης ύποπτος», καθώς η σχέση με την Κίνα δεν έχει τέτοια προϊστορία πολεμικής αντιπαράθεσης, αν και κάποιες αναφορές του Αντονι Μπλίνκεν σε πρόσφατα ταξίδια του στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού δείχνουν ότι επιχειρείται να «φιλοτεχνηθεί» και ένα «δεύτερο μέτωπο».
Ακόμα και αν δεχτούμε ότι ο Πούτιν είναι ένας «τραμπούκος», που κρατά στο χέρι του το μαχαίρι έτοιμος για καβγά, ποια θα ήταν η αντίδραση ενός σώφρονα ανθρώπου που θα τον συναντούσε στο διάβα του. Σίγουρα όχι να λύσει το ζωνάρι του προκαλώντας τον σε μια μάχη ζωής και θανάτου.
Οι παλιότερες θεωρίες περί υπεροπλίας των αξιών της δημοκρατίας, τα αφηγήματα περί των πλεονεκτημάτων της «ήπιας ισχύος» έχουν πάει περίπατο. Αυτό δεν είναι καθόλου άσχετο και με τα σοβαρά προβλήματα δυσλειτουργίας που διαφάνηκαν (με αφορμή και την πανδημία, αλλά όχι μόνο) σε μια σειρά χώρες της Δύσης με πρώτη και καλύτερη την ίδια την «κούνια της δημοκρατίας» δηλαδή τις ΗΠΑ. Ολοένα και περισσότερο αποκαλύπτεται ότι το φαινόμενο Τραμπ δεν ήταν μια ατυχής σύμπτωση, αλλά ένα «σύμπτωμα» μιας σοβαρότερης ασθένειας.
Αυτό που προσπαθούν να περάσουν στην παγκόσμια κοινή γνώμη συντονισμένα δημοσιεύματα και αναλύσεις νατοϊκών θαυμαστών, από την περασμένη Τετάρτη, είναι ότι ο «πόλεμος απετράπη χάρις στην αποφασιστικότητα των ΗΠΑ» και των συμμάχων τους. Είναι η θεωρία ότι χρειαζόμαστε περισσότερο ΝΑΤΟ, περισσότερα όπλα, περισσότερη πολεμική ετοιμότητα, περισσότερη πυγμή και ρίσκο. Μια θεωρία, που δυστυχώς φαίνεται να υιοθέτησε άκριτα αν και με χρονοκαθυστέρηση ο κατά τα άλλα άλαλος στις κρίσιμες ώρες έλληνας πρωθυπουργός, για δικές του φυσικά σκοπιμότητες.
Το νοτιοανατολικό τόξο και η Ελλάδα
Μια σειρά από χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης πιέζονται συστηματικά το τελευταίο διάστημα να εγκαταστήσουν στο έδαφός τους «Ομάδες Μάχης» (Battle Groups) στο πρότυπο της Πολωνίας και των κρατών της Βαλτικής στο πλαίσιο της αποκαλούμενης Ενισχυμένης Προωθημένης Παρουσίας (Enhanced Forward Presence). Πρόκειται για τμήματα μάχης, που θα είναι ανά πάσα στιγμή να αμυνθούν απέναντι στη «ρωσική αρκούδα».
Η χώρα που φαίνεται να έχει πειστεί να φιλοξενήσει μια τέτοια μονάδα είναι η Ρουμανία. Αντίθετα επιφυλακτικοί είναι οι κυβερνήτες της Σλοβακίας, της Ουγγαρίας και της Βουλγαρίας, χώρες που διατηρούν ακόμα σχετικά καλές σχέσεις με τη Μόσχα. Το γεγονός ότι το συγκεκριμένο σχέδιο αφορά ολόκληρο το τόξο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως μαρτυρά ο τίτλος για το «Headquarters Multinational Corps South-East» (Αρχηγείο Πολυεθνικού Σώματος Νότου-Ανατολής) στη Ρουμανία, ίσως θα έπρεπε να αφυπνίσει και τους δικούς μας πολιτικούς εκπροσώπους, που λειτουργούν στο μοτίβο του γνωστού από τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ «Μητσάρα», ο οποίος φροντίζει να χωθεί πάντα την κατάλληλη στιγμή πίσω από τον ομιλούντα στα μικρόφωνα για να μπει και αυτός «στο κάδρο» χωρίς να χρειαστεί να ανοίξει το στόμα του.