Το πλοίο της Greenpeace, Rainbow Warrior III, βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος δυτικά της Κέρκυρας,
απαιτώντας τον τερματισμό των σεισμικών ερευνών.
Διάφοροι κρίκοι της αλυσίδας της φύσης επιμένουν όλο και πιο συχνά πλέον να μας στέλνουν μηνύματα, με όποιο τρόπο τους έχει απομείνει. Και υπάρχουν άνθρωποι, επιστήμονες και ακτιβιστές, που προσπαθούν να μεταφράσουν τα μηνύματα αυτά και να πολλαπλασιάσουν τη δυναμική τους. Ένα τέτοιο μήνυμα αποτελεί η προσάραξη σε δυτικές ακτές της Κέρκυρας τριών συνολικά ζιφιών, την 20ή και την 21η Φλεβάρη. Τα ζώα οδηγήθηκαν από εξειδικευμένους δύτες ξανά στα ανοιχτά, αλλά το γεγονός του μαζικού εκβρασμού υποδεικνύει κάποια σοβαρή παρενόχληση των κητώδων, για τα οποία η περιοχή αυτή του Ιονίου Αρχιπελάγους έχει χαρακτηριστεί σημαντική περιοχή για τα θαλάσσια θηλαστικά στη Μεσόγειο σε παγκόσμιο επίπεδο. Την ίδια μέρα, 15 περιβαλλοντικές οργανώσεις απέστειλαν κοινή επείγουσα επιστολή στον πρωθυπουργό, τον υπουργό και τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητώντας την άμεση διακοπή σεισμικών ερευνών στην περιοχή, συνδέοντάς τις με τα περιστατικά, καθώς απειλούν ολόκληρο το θαλάσσιο οικοσύστημα του Ιονίου και των ακτών του.
Η σύνδεση κάθε άλλο παρά αυθαίρετη είναι αφού, όπως στοιχειοθετείται στην επείγουσα επιστολή, είναι δεδομένες οι «σοβαρές επιπτώσεις του θορύβου στα κητώδη, και ειδικότερα όταν αυτός προέρχεται από σεισμικές έρευνες ή από τη χρήση στρατιωτικού σόναρ, οι οποίες σαφώς τεκμηριώνονται στη διεθνή βιβλιογραφία (π.χ. απώλεια ακουστικής ευαισθησίας, προσωρινό ή μόνιμο τραύμα, αλλαγή συμπεριφοράς, αύξηση στρες, εκβρασμός, θάνατος κ.ά.)».
Η Greenpeace, εξηγώντας πολύ αναλυτικά τι είναι οι σεισμικές έρευνες, πού και πώς γίνονται, μας ενημερώνει, γιατί κανείς άλλος, αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας δεν το έπραξε, ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκαν σεισμικές έρευνες στο «οικόπεδο 10» στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, έκτασης 3.421 τετρ. χλμ, που διήρκησαν τρεις εβδομάδες. Από τις 9 Φεβρουαρίου περίπου, το πλοίο SW Cook βρίσκεται στο οικόπεδο «Ιόνιο», έκτασης 6.671 τετρ. χλμ., και συνεχίζει τις έρευνες εκεί. Οι έρευνες αυτές αφορούν τον εντοπισμό και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και γίνονται εκ μέρους των Ελληνικών Πετρελαίων ΑΕ αλλά όχι από τα ίδια τα ΕΛΠΕ, που έχουν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης για υδρογονάνθρακες στα δύο αυτά οικόπεδα, αλλά τις έχουν αναθέσει σε διεθνή εταιρεία πρόσκτησης και επεξεργασίας θαλάσσιων γεωφυσικών δεδομένων. Στον στόλο της εταιρείας αυτής ανήκει και το SW Cook.
«Οι σεισμικές έρευνες», εξηγεί η Greenpeace, «στην ουσία δημιουργούν ένα ηχητικό κύμα, μια ηχητική "βόμβα", που διαδίδεται στο νερό και το υπέδαφος και καταγράφεται από υδρόφωνα. Στη συνέχεια, γίνεται επεξεργασία στο ηχητικό αυτό κύμα και έτσι βρίσκονται οι πληροφορίες για τη δομή του υπεδάφους και τα ακριβή σημεία για εξόρυξη υδρογονανθράκων. Οι "βόμβες" ήχου γίνονται κάθε 12 δευτερόλεπτα, δηλαδή 5 εκρήξεις το λεπτό, 300 εκρήξεις κάθε ώρα! Και αυτό δεν σταματάει ούτε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης, τα οικόπεδα προς εκμετάλλευση έχουν πολύ μεγάλη έκταση, άρα τα ερευνητικά πλοία που δημιουργούν τις ηχητικές "βόμβες" πλέουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτή η διαδικασία κρύβει πολύ μεγάλους κινδύνους για τα θαλάσσια θηλαστικά και άλλα είδη. Μάλιστα, οι κίνδυνοι αυτοί δεν περιορίζονται στα όρια των συγκεκριμένων οικοπέδων, αφού ο ήχος στο νερό ταξιδεύει πολύ μακρύτερα απ’ ό,τι στον αέρα, φτάνοντας σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, άρα πιθανόν να βάλουν σε κίνδυνο και θαλάσσια είδη εκτός των συγκεκριμένων οικοπέδων».
Γνωρίζοντας όλα αυτά, οι 15 περιβαλλοντικές οργανώσεις στην επείγουσα επιστολή τους, τονίζουν ότι «θα πρέπει, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, να διακοπούν άμεσα οι σεισμικές έρευνες που διεξάγονται αυτή τη στιγμή στην περιοχή. Έτσι μόνο μπορεί να αποφευχθεί περαιτέρω όχληση στα προστατευόμενα είδη, όπως απαιτείται από τη διεθνή, ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, και να διερευνηθούν τα ακριβή αίτια των περιστατικών των προσαράξεων ζιφιών. Πρέπει να επισημανθεί ότι η Απόφαση 7.13 της Συμφωνίας για τη διατήρηση των κητωδών στη Μαύρη Θάλασσα, τη Μεσόγειο και την Παρακείμενη Ζώνη του Ατλαντικού (ΑCCOBAMS) αναφέρεται ρητά σε περιπτώσεις προσαράξεων και στην υποχρέωση να σταματήσουν οι ηχητικές εκπομπές και να καταβληθεί η μέγιστη προσπάθεια για να γίνουν κατανοητά τα αίτια. Επισημαίνεται ότι η προσωρινή απαγόρευση δραστηριότητας που προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, μέχρι να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτραπεί η υποβάθμιση αυτή, απαιτείται ρητά από το άρθρο 30 παρ. 2 του ν. 1650/1986. Επιπλέον, η λήψη μέτρων για την αποφυγή και τον περιορισμό περαιτέρω ζημίας αποτελεί σαφή υποχρέωση της αναδόχου [εταιρείας] όπως ρητά προβλέπεται στο άρθρο 12Α παρ. 3 του ν. 2289/1995 (όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει). Στην προκειμένη περίπτωση τα διορθωτικά μέτρα θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη διακοπή των σεισμικών ερευνών για να απομακρυνθεί ο κίνδυνος για τα άτομα ζιφιού και να αποτραπεί η πιθανότητα περαιτέρω προσαράξεων».
Ήδη, από τις 10 Φεβρουαρίου το πλοίο της Greenpeace, Rainbow Warrior III, βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος δυτικά της Κέρκυρας, απαιτώντας τον τερματισμό των σεισμικών ερευνών. Οι ακτιβιστές που βρίσκονται στο Rainbow Warrior απαιτούν από τα ΕΛΠΕ να ακυρώσουν τα σχέδιά τους για εξορύξεις υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια και να προβούν άμεσα στην οριστική διακοπή των σεισμικών ερευνών που διενεργούν εντός της θαλάσσιας περιοχής «Ιόνιο». Στην απευθείας επικοινωνία που είχε το πλοίο της οργάνωσης με το πλήρωμα του SW COOK, έλαβαν την ενημέρωση ότι οι σεισμικές εκρήξεις έχουν προσωρινά σταματήσει. Ωστόσο, αρνήθηκαν να απαντήσουν σε οποιαδήποτε άλλη ερώτηση και τους παρέπεμψαν στην εταιρεία.
Παραπάνω χρησιμοποίησα εισαγωγικά για τη λέξη «βόμβες», τις ηχητικές που εξαπολύονται στο Ιόνιο. Υπάρχουν όμως και κάτι βόμβες χωρίς εισαγωγικά που εξαπολύονται εδώ και μερικές μέρες στην ευρύτερη γειτονιά μας. Αυτές τις βόμβες, με ή χωρίς εισαγωγικά, τις ενώνει κάτι κοινό: το κυνήγι για την εκμετάλλευση των πηγών ενέργειας. Πρέπει να πάρουμε θέση άμεσα και ξεκάθαρα μέχρι που είμαστε διατεθειμένοι να επιτρέψουμε να φτάσουν όσοι επιδιώκουν την εκμετάλλευση των πηγών ενέργειας. Γιατί το μήνυμα των ζιφιών ενέχει και μια αλληγορία. Σύντομα στις ακτές γύρω μας θα προσαράζουν κι άλλοι πρόσφυγες, από καινούργια πεδία μάχης. Ίσως αυτοί να είμαστε κι εμείς σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Πόσο πιο κοντά χρειάζεται να έρθει το πρόβλημα για να μας αγγίξει;