Παραπάνω από τέσσερις χιλιάδες είναι οι άνθρωποι, γυναίκες κυρίως, που συνελήφθησαν στην Ρωσία γιατί διαδήλωναν ενάντια στον πόλεμο, ενώ κυκλοφόρησε βίντεο που δείχνει αστυνομικούς, στην Αγία Πετρούπολη, να επιτίθενται, να ποδοπατούν και να ξυλοκοπούν διαδηλώτριες. Αν οι διαδηλώσεις για την 8η Μάρτη, σε ολόκληρο τον πλανήτη, φέτος, αφορούσαν την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και τον πόλεμο, τα δικαιώματα των γυναικών στη Ρωσία του Πούτιν καταπατώνται εδώ και χρόνια, παρόλο που αυτές αντιστέκονται σθεναρά.
Το Σύνταγμα που είχε ψηφιστεί το 1993 προέβλεπε ίσα δικαιώματα για γυναίκες και άντρες, ενώ ήδη από την επανάσταση του 1917 οι γυναίκες είχαν δικαίωμα ψήφου αλλά και το πρωτοφανές, τότε, δικαίωμα στην άμβλωση. Επίσης το Σοβιετικό Σύνταγμα το 1936 είχε εισαγάγει άδεια μητρότητας με αμοιβή και δωρεάν παιδικό σταθμό στους χώρους εργασίας. «Όμως αυτά δεν συγκαλύπτουν μια εξαιρετικά άσχημη σύγχρονη αλήθεια για τη σημερινή Ρωσία». Όπως έχει γράψει η Yevgenia Albats, συντάκτρια του ρωσόφωνου περιοδικού «The New Times», «εδώ, οι γυναίκες έχουν έναν και μόνο ρόλο: αυτόν της υποτελούς και σιωπηλής υφιστάμενης που γνωρίζει τη θέση της».
Η θέση, που υποστηρίχτηκε θερμά και από τη ρώσικη ορθόδοξη εκκλησία, ότι τώρα προτεραιότητα των γυναικών πρέπει να είναι η μητρότητα, λόγω της υπογεννητικότητας στη χώρα, στέρησε από αυτές τη δυνατότητα εργασίας σε απαιτητικά, άρα υποτιθέμενα ακατάλληλα για γυναίκες επαγγέλματα, όπως αυτά του κατασκευαστικού τομέα ή μηχανικού αεροσκαφών κ.ο.κ. Η εξαιρετικά κακόγουστη και προσβλητική, από κάθε άποψη, παράτα του Πούτιν με τις αεροσυνοδούς της Αεροφλότ, στις 8 Μάρτη, συνοδεία της υποτιθέμενης βοηθού πιλότου, ως απόδειξη της γυναικείας χειραφέτησης στη χώρα, που σε άλλη εποχή θα προκαλούσε ενδεχομένως θυμηδία, τώρα εξόργισε. Οι γυναίκες, διαρκώς υποτιμούνται και αμείβονται σημαντικά λιγότερο, σε ποσοστό που αγγίζει το 30%, χωρίς να υπολογίζεται η απλήρωτη εργασία, με συνέπεια και τα παιδιά τους να μην έχουν τη δυνατότητα καλύτερης μόρφωσης, οπότε και καλύτερης ζωής.
Πάντως, πιο σοβαρή απειλή για τα δικαιώματα των γυναικών στη Ρωσία, αποτελεί η ενδοοικογενειακή βία στο σύνολό της που θυματοποιεί απάνθρωπα τις γυναίκες. H δημοσιογράφος Amie Ferris-Rotman, γνωστή και για τις ανταποκρίσεις της στο Αφγανιστάν και τις συνθήκες των γυναικών εκεί, στο άρθρο της, στο «Foreign Policy», με τίτλο «Ο πόλεμος του Πούτιν, γιατί το #MeToo παρέκαμψε τη Ρωσία» (Putin’s War on Women, Why #MeToo skipped Russia, 2018), περιέγραφε με σκληρή γλώσσα την πραγματικότητα στη Ρωσία, σε ό,τι αφορά την ενδοοικογενειακή βία.
Τον Ιανουάριο του 2017, η Ρωσία αποποινικοποίησε την ενδοοικογενειακή βία στις περιπτώσεις που δεν αφορούν σοβαρό τραυματισμό –δηλαδή σπασμένα κόκκαλα ή σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση– για τους παραβάτες της πρώτης φοράς. Δεδομένου ότι τα περισσότερα θύματα δεν αναφέρουν την κακοποίησή τους, οι περισσότεροι «για πρώτη φορά παραβάτες» στην πραγματικότητα κακοποιούν τις συντρόφους επί μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν αυτές αποφασίσουν να τους καταγγείλουν. Αλλά και οι αστυνομικοί συχνά αγνοούν τις κλήσεις για ενδοοικογενειακή βία ενώ, κι όταν ανταποκρίνονται, συχνά αρνούνται να ασκήσουν ποινική δίωξη και συστήνουν στα θύματα να διώξουν το θύτη τους με δικά τους έξοδα, οικονομικά ανέφικτο για τις πιο πολλές γυναίκες που ουσιαστικά πρέπει ν’ αναλάβουν αυτές, και όχι το κράτος, την ευθύνη της επιβολής του νόμου. Σε κάθε περίπτωση, η χειρότερη τιμωρία που μπορεί να επιβληθεί στους θύτες, εφόσον το δικαστήριο δικαιώσει το θύμα, πράγμα σπάνιο, είναι χρηματική ποινή μέχρι 530 δολάρια, 10 ή 15 μέρες φυλάκιση ή κοινωνική εργασία. Η αποποινικοποίηση της ενδοοικογενειακής βίας έχει καταστήσει τα στατιστικά στοιχεία, σε ό,τι αφορά αυτήν, αναξιόπιστα, αφού οι περισσότερες υποθέσεις δεν καταλήγουν στα δικαστήρια.
Το φεμινιστικό κίνημα στη Ρωσία δυναμώνει από χρόνο σε χρόνο. Εκατοντάδες γυναίκες κατεβαίνουν σε συλλαλητήρια κατά της καταστροφικής αποποινικοποίησης της ενδοοικογενειακής βίας. Το ακτιβιστικό έργο εμπνευσμένων γυναικών, όπως των Leda Garina και Zalina Marshenkulov που δραστηριοποιούνται στην Αγία Πετρούπολη, έχει συμβάλει στη διάδοση των φεμινιστικών ιδεωδών στη συνείδηση του κοινού. Παρά τις συλλήψεις και τις απειλές, ακτιβίστριες και οργανώσεις δεν πτοούνται προκειμένου να μεταδώσουν το μήνυμα της ισότητας των φύλων στο κοινό. Οι καινοτομίες στην τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθιστούν τις πληροφορίες πιο προσιτές στον ρωσικό λαό και αλλάζουν την αντίληψη για τον φεμινισμό –μέχρι πρόσφατα μια αμφίσημη, δυτική λέξη– προβάλλοντάς τον ως αναφαίρετο δικαίωμα και μια πολύτιμη αξία για τη ρωσική κοινωνία. Νέοι χώροι εμφανίζονται σε μεγάλες πόλεις για να βοηθήσουν τις γυναίκες. Για παράδειγμα, το Cafè Simona στην Αγία Πετρούπολη είναι ένας χώρος εργασίας μόνο για γυναίκες και χώρος εκδηλώσεων που επιτρέπει στις γυναίκες να βρίσκονται και να δημιουργούν εκεί χωρίς να υφίστανται παρενόχληση.
ΜΚΟ, όπως η Human Rights Watch, προσπαθούν επίσης να ενημερώσουν τόσο τις τοπικές όσο και τη διεθνή κοινότητα για τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρωσίδες. Η ποινή φυλάκισης της φεμινίστριας Γιούλια Τσβέτκοβα, καλλιτέχνιδας, ακτιβίστριας ΛΟΑΤΚΙ και μπλόγκερ, πριν δύο χρόνια, οδήγησε σε διαμαρτυρίες και αλληλέγγυες εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Παρά την καταστολή που έχει επιβάλει ο Πούτιν για τους «ξένους πράκτορες», οι γυναίκες και οι οργανώσεις δραστηριοποιούνται δυναμικά για να γνωστοποιήσουν την κατάσταση στη Ρωσία, ενώ τώρα βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, καταδικάζοντας, με το μανιφέστο τους, την εισβολή στην Ουκρανία:
«Ως Ρωσίδες και φεμινίστριες, καταδικάζουμε αυτόν τον πόλεμο. Ο φεμινισμός ως πολιτική δύναμη δεν μπορεί να είναι στο πλευρό ενός επιθετικού πολέμου και στρατιωτικής κατοχής. Το φεμινιστικό κίνημα στη Ρωσία αγωνίζεται για τους πιο αδύναμους και για την ανάπτυξη μιας δίκαιης κοινωνίας με ίσες ευκαιρίες και προοπτικές, στην οποία δεν μπορεί να υπάρχει χώρος για βία και στρατιωτικές συγκρούσεις».