Η στεγαστική κρίση είναι εδώ, είναι η σκληρή πραγματικότητα που δεν αφορά μόνο τα πιο ευάλωτα κομμάτια της κοινωνίας, αλλά όλους εκείνους που αναζητούν στέγη και ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, όταν αποφασίζουν να απομακρυνθούν από την οικογενειακή εστία. Δεν λείπουν τα ρεπορτάζ στα μέσα ενημέρωσης, που ολοένα και συχνότερα τον τελευταίο καιρό κάνουν λόγο για «φωτιά στα ενοίκια» και «50% αύξηση μέσα σε έναν χρόνο» και παρουσιάζουν «τι λένε οι ειδικοί του real estate για τις αυξήσεις», χωρίς όμως να μπαίνουν στην ουσία και να παρουσιάζουν τις επιπτώσεις αυτών των οικονομικών στοιχείων στην κοινωνία.
Όσο για την κυβέρνηση, αυτή για ακόμα μια φορά αντιμετωπίζει και αυτήν την κρίση σαν φυσικό φαινόμενο, ως «φυσιολογικό πρόβλημα της αγοράς», η οποία... «αυτορρυθμίζεται». Δεν έχει περάσει, άλλωστε, πολύς καιρός από τη δήλωση του υπουργού Ανάπτυξης, Άδ. Γεωργιάδη, ο οποίος, πανηγυρίζοντας για το ευνοϊκό αναπτυξιακό κλίμα, αντιμετώπισε την αύξηση των ενοικίων ως ...παράπλευρη απώλεια, σχολιάζοντας κυνικά ότι «η οικοδομή πηγαίνει καλά, δεν μπορούμε να τα θέλουμε όλα δικά μας».
Η δημιουργία της πρωτοβουλίας
Την αδιαφορία των μέσων ενημέρωσης για τις επιπτώσεις αυτής της κρίσης στις ζωές των ανθρώπων ήρθαν να καλύψουν για ακόμα μία φορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πάμπολλες οι αναφορές χρηστών στο πρόβλημα με αφορμή εμπειρίες τους από την αναζήτηση στέγης, με αναφορές μάλιστα σε σελίδες στο Facebook που προβάλλουν κατοικίες προς ενοικίαση. Κάπως έτσι γεννήθηκε ο Ξεσπιτόγατος, ένα γκρουπ που συγκεντρώνει, όπως δηλώνουν οι άνθρωποι που το δημιούργησαν, συζητήσεις, εμπειρίες και ιστορίες που αναδεικνύουν την προβληματική συνθήκη του σήμερα, επιστρατεύοντας συχνά, όπως δείχνει και το όνομα της σελίδας, το χιούμορ και τον σαρκασμό.
Όπως εξηγεί γλαφυρά η «ταυτότητα» του γκρουπ, «στην ομάδα αυτή συζητάμε για την τρέλα και παράνοια που επικρατεί γύρω από την αναζήτηση στέγης και ανταλλάσσουμε σχετικές εμπειρίες και αγγελίες».
Και πράγματι, εδώ και ένα εξάμηνο περίπου στον Ξεσπιτόγατο, που συνεχώς αυξάνει τα μέλη του, εμφανίζονται χιλιάδες ιστορίες για δυάρια 50 τετραγωνικών με ανακαινισμένα κουφώματα και ενοίκιο …600 ευρώ, για «μίνιμαλ αισθητικής» –αλλά όχι τόσο μίνιμαλ τιμής– διαμερίσματα που έχουν κουζίνα, τουαλέτα και κρεβάτι στον ίδιο χώρο, για απεριόριστη θέα σε σπίτια χωρίς σκεπή. Αλλά και απλές, καθημερινές δυσκολίες που συναντά ο κόσμος σήμερα στην αναζήτηση ενός κεραμιδιού, μεσιτικά που φιλτράρουν τα επαγγελματικά προφίλ των υποψήφιων ενοικιαστών, περιοχές με τεράστια αύξηση στα νοίκια λόγω κυριαρχίας του Airbnb.
«Μας εντυπωσίασε πόσοι άνθρωποι συμμετέχουν ενεργά στην ομάδα. Φάνηκε πόσο λυτρωτικό είναι το χιούμορ ως μέσο να μοιραστείς όσα άδικα και αγχωτικά βιώνεις για κάτι τόσο βασικό, τόσο αναγκαίο όπως είναι ένα σπίτι. Όπως μας εντυπωσιάζει πως κάθε φορά που νομίζουμε ότι τα έχουμε δει πραγματικά όλα, μας διαψεύδει μια επόμενη αγγελία», λέει η Χάρις Τριανταφυλλίδου στην «Εποχή», που ζήτησε τα σχόλια μελών της διαχειριστικής ομάδας του Ξεσπιτόγατου.
«Η ιδέα ήταν να φτιάξουμε έναν χώρο για να στεγάσουμε όλες τις ιστορίες που λέμε συνέχεια στην παρέα με τους φίλους μας», αναφέρει ο Γιώργος Διάκος. «Αλλά και μέσα απ’ όλο αυτό να υπάρξει και μια συνειδητοποίηση ότι μάλλον χρειάζεται να αναζητήσουμε συλλογικές απαντήσεις», συμπληρώνει.
Διάλογος για τη στεγαστική πολιτική
«Θέλαμε να προσεγγίσουμε το θέμα της κρίσης της κατοικίας από τα κάτω. Από την πλευρά των ανθρώπων που τους αγγίζει το πρόβλημα. Και πράγματι, η ανταπόκριση ήταν θεαματική», τονίζει από την πλευρά της η Όλγα Μπαλαούρα.
Στη ζοφερή κατάσταση και τα αποκαρδιωτικά στοιχεία αναφέρεται ο Βασίλης Δελής: «Ο Ξεσπιτόγατος ξεκίνησε ως μια ομάδα “τρολαρίσματος” για όλη την παράνοια που ζούμε στην αναζήτηση στέγης. Πλέον όμως –και υπό τον καυστικό μανδύα του χιούμορ– στεγάζει έναν βαθύτερο προβληματισμό και την ανησυχία, κυρίως νέων γενεών, για το αν θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας και τι κόστος θα έχει αυτό. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την Eurostat, στην Ελλάδα διαθέτουμε το 36,6% του εισοδήματός μας για στέγαση και είμαστε με διαφορά οι πρώτοι ανάμεσα στις άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ το 73,3% των νέων ηλικίας 18-34 μένουν με τους γονείς τους!».
«Μια ομάδα που μέσα από το χιούμορ και την εξιστόρηση τραγελαφικών καταστάσεων σε σχέση με την αναζήτηση εστίας εγείρει ένα σοβαρό προβληματισμό και ερωτήματα για το ζήτημα της στέγασης στην Ελλάδα, ειδικά στις μεγαλουπόλεις. Αποτυπώνει την πραγματικότητα με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι όλοι και όλες, ιδίως οι νέοι και οι νέες που θέλουν να ανεξαρτητοποιηθούν και να μείνουν σε ένα δικό τους σπίτι», αναφέρει η Αμαλία Γερολυμάτου.
«Ως νέα άτομα που μεγαλώσαμε και ενηλικιωθήκαμε μέσα στις απανωτές κρίσεις των τελευταίων χρόνων, έχουμε συνηθίσει να ζούμε και να ακούμε κωμικοτραγικές καταστάσεις σχετικά με την αναζήτηση σπιτιού. Μέσα από τον Ξεσπιτόγατο προσπαθούμε να γίνεται ένα μοίρασμα αυτών των εμπειριών, κάτι που βλέπουμε πως στην ουσία λειτουργεί σαν έναυσμα για να ξεκινήσει μια συζήτηση μεταξύ ατόμων, μέσα από την οποία αναδεικνύεται η σημασία της στεγαστικής πολιτικής με γνώμονα την κοινωνική πλειοψηφία», σημειώνει η Νιόβη Κωνσταντακοπούλου.