Τομές στο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα, συμπεριληπτική ανάκαμψη της οικονομίας: Από χθες, Παρασκευή 11 Μαρτίου 2022, ο Γκαμπριέλ Μπόριτς είναι και τυπικά ο νέος πρόεδρος της Χιλής. Η νέα κυβέρνηση που παρουσίασε στις 21 Ιανουαρίου1 εργάζεται συστηματικά και εντατικά προκειμένου οι προγραμματικές, κυβερνητικές πλέον, δεσμεύσεις για βαθιές αλλαγές στην οικονομία, κοινωνία και πολιτική να είναι στέρεα θεμελιωμένες έτσι ώστε να είναι όχι μόνο πραγματοποιήσιμες, αλλά και διατηρήσιμες μακροπρόθεσμα. Παράλληλα, η κορυφαία διαδικασία της 155μελούς Συντακτικής Επιτροπής του νέου Συντάγματος -η θεσμική αριστερά και κοινωνικά κινήματα πλειοψηφούν- προχωρά με γοργούς ρυθμούς το έργο της και αναμένεται να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα (9/2022). Πολλές οι ελπίδες ότι αυτή η κυβέρνηση θα σηματοδοτήσει το τέλος της πολύχρονης «μεταπολίτευσης» που διέψευσε τόσες προσδοκίες, ιδιαίτερα των νέων γενιών. Αυτήν τη φορά, όμως, το κίνημα του 2019 που έφερε τα κάτω πάνω φαίνεται να είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί τις διεκδικήσεις του και στο δρόμο. Αυτό είναι το αντίβαρο στους δυσμενείς για την αριστερά πολιτικούς συσχετισμούς στη Βουλή και τη Γερουσία και ταυτόχρονα η ασφαλιστική δικλείδα για το όποιο, παρ’ ελπίδα, πισωγύρισμα των κυβερνητικών διακηρύξεων.
H συνέντευξη του Μάριο Μαρσέλ2, πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και από χτες υπουργού Οικονομίας της νέας αριστερής κυβέρνησης, έχει ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο γιατί διατυπώνει τις προτεραιότητες του κυβερνητικού προγράμματος, αλλά και επειδή τοποθετείται δημόσια θετικά απέναντι στο έργο της Συντακτικής Επιτροπής, καταλαγιάζοντας εν μέρει τα ερωτηματικά και τις ανησυχίες που είχε δημιουργήσει (και εντός του συνασπισμού «Επιλέγω Αξιοπρέπεια») η επιλογή του από τον Γ. Μπόριτς για την καίρια αυτή αρμοδιότητα. Ακολουθούν αποσπάσματα της συνέντευξης αυτής στην ΕL PAIS (28/2/2022).
Κράτος πρόνοιας και καθολικά δικαιώματα: «O Μπόριτς ηγείται μιας διαδικασίας βαθιάς αλλαγής που, όμως, θέλει να είναι διατηρήσιμη μακροπρόθεσμα. Σ’ αυτήν την προοπτική, σημαντικός παράγοντας είναι η καλή διαχείριση της οικονομίας και των δημόσιων οικονομικών. Στην Χιλή και σε άλλες χώρες της περιοχής είχαμε κυβερνήσεις που ήθελαν να κάνουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, αλλά στην πορεία υποχρεώθηκαν να τις εγκαταλείψουν γιατί αστόχησαν στο πεδίο της οικονομίας. Έχουμε άφθονη εμπειρία για το πόσο σημαντική είναι η δημοσιονομική σύνεση όχι για να μείνουν τα πράγματα όπως είναι, αλλά για να είναι οι αλλαγές ανθεκτικές στο χρόνο (…) προφανώς οι βαθιές μεταρρυθμίσεις απαιτούν χρήμα, είναι όμως πολύ σημαντικές και κινούνται στην κατεύθυνση ανάπτυξης και δημιουργίας ενός κράτους πρόνοιας και ευημερίας με καθολικά δικαιώματα. Για αυτό το κυβερνητικό πρόγραμμα προβλέπει μια αρκετά φιλόδοξη φορολογική μεταρρύθμιση που θα ολοκληρωθεί σε τέσσερα ή πέντε χρόνια.»
Ασφαλιστικό: «Η πρόταση είναι η δημιουργία ενός μικτού συστήματος όπου ο κεφαλαιοποιητικός πυλώνας δεν θα είναι ο μοναδικός του συστήματος όπως σήμερα. Θα συνεχίσει μεν να λειτουργεί, αλλά ο ρόλος του κρατικού πυλώνα θα είναι πιο σημαντικός.»
Συμπεριληπτική ανάκαμψη: «Έχει σχεδιαστεί πρόγραμμα ανάκαμψης της οικονομίας και της κοινωνίας που εξασφαλίζει ότι στη μετα-πανδημία εποχή κανένας άνθρωπος δεν θα μείνει πίσω. Υπάρχουν τομείς που επλήγησαν ιδιαίτερα, υπάρχει ανάγκη δημιουργίας απασχόλησης, κίνδυνοι υπερχρέωσης.»
Μείωση των ανισοτήτων: «Σήμερα, το 1% των πλουσιότερων κατέχει το 49,6% του πλούτου. Στην Χιλή η ανισότητα δεν είναι γέννημα μόνο των άνισων εισοδημάτων, αλλά και της αδύναμης κοινωνικής προστασίας (…) Χρειαζόμαστε συστήματα Υγείας με μεγαλύτερη ασφαλιστική κάλυψη, συντάξεις με καλύτερους συντελεστές αναπλήρωσης, καλύτερες ασφάλειες για την ανεργία.»
Συντακτική Συνέλευση: «Ένα Σύνταγμα που θα γεννηθεί από μία συνέλευση 100% εκλεγμένη και με μεγάλη συμμετοχή ανεξάρτητων είναι κάτι εξαιρετικό. Η διαδικασία λήψης των αποφάσεων είναι πολύ επεξεργασμένη, από τη διατύπωση των προτάσεων μέχρι την έγκριση του τελικού κειμένου από τα 2/3 των μελών. Μέχρι τώρα, οι οριστικές αποφάσεις της ολομέλειας είναι πολύ ενθαρρυντικές. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό που μένει από τη διαδικασία, πιστεύω ότι είναι ευκαιρία να βασίζεσαι σε ένα Σύνταγμα που αντιπρο
σωπεύει τη μεγάλη πλειοψηφία της χώρας και αναλαμβάνει τον έλεγχο των δικών μας μεγάλων προκλήσεων».
Σημειώσεις:
1. Εποχή, 29-1-2022
2. Γεννήθηκε το 1959 στο Σαντιάγο. Οι γονείς του ήλθαν στην Χιλή το 1937 ως πολιτικοί πρόσφυγες του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Χιλή και Οικονομικά στο Κέμπριτζ. Τη δεκαετία 2000-2010 συμμετείχε ως υπεύθυνος για τον προϋπολογισμό στη κεντροαριστερή κυβέρνηση του Λάγος και στη συνέχεια ως υπεύθυνος επιτροπής για τις συντάξεις στην κυβέρνηση της Μ. Μπατσελέ. Το 2015 ορίστηκε διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας από την οποία παραιτήθηκε για να αναλάβει υπουργός Οικονομίας. Έχει λάβει πολλές διεθνείς διακρίσεις είτε ως διοικητής τράπεζας είτε ως οικονομολόγος. Έχει δημοσιεύσει πολλές οικονομικές μελέτες.