Την εβδομάδα που μας έρχεται, η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει μέτρα στήριξης για επιχειρήσεις, νοικοκυριά και αγρότες. Πρόκειται για «ένα πλήρες πρόσθετο πρόγραμμα στήριξης, αξιοποιώντας τόσο εθνικούς όσο και ευρωπαϊκούς πόρους», όπως είπε ο πρωθυπουργός κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, που στόχο έχει να στηρίξει τους «ευάλωτους». Την ίδια ώρα, περνά νομοσχέδια αναδιάρθρωσης του ΟΑΕΔ και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, που θα ρίξουν στην αφάνεια τους μακροχρόνια άνεργους και θα ιδιωτικοποιήσουν την υγεία, στερώντας στους πολίτες το συνταγματικό τους δικαίωμα για πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Έτσι, ασκεί πολιτική η κυβέρνηση, από τη μία στηρίζει βραχυχρόνια –«λεφτόδεντρα δεν υπάρχουν» επαναλαμβάνεται σε όλους τους τόνους- όσους ζουν σε συνθήκες φτώχειας, από την άλλη χτίζει μια κοινωνία ακραίων ανισοτήτων.
Οι δείκτες τραβούν την ανηφόρα
Ο πληθωρισμός κατέγραψε νέα άνοδο για τον Φεβρουάριο (7,2%), σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Το γεγονός δε ότι ο οικονομικός αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία δεν αποτυπώνεται στο τελευταίο δελτίο, αλλά αναμένεται να φανεί τον επόμενο μήνα, προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία. Όπως, ωστόσο, προκύπτει από τα στοιχεία, αύξηση 78,% καταγράφεται στο φυσικό αέριο, 41,5% στο ρεύμα, 16,8% στα λίπη και τα έλαια και 15,2% στα λαχανικά. Σύμφωνα με ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η ακρίβεια αύξησε τις δαπάνες για λογαριασμούς του σπιτιού στο 65,1% των νοικοκυριών, στο 52,8% για είδη διατροφής, στο 51,9% για θέρμανση και στο 34,7% για υγεία και φάρμακα. Όπως διαπιστώνεται για 19 (από τις 30) ημέρες επαρκεί το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά. Τέλος, τρία στα δέκα νοικοκυριά δηλώνουν πως δεν θα μπορέσουν ανταποκριθούν στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους προς εφορία ή ασφαλιστικά ταμεία το 2022. Οι οικονομικοί αυτοί δείκτες είναι βέβαιο ότι θα τραβήξουν την ανηφόρα τις επόμενες εβδομάδες και τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Abacus για τον Alpha (2-8 Μαρτίου), το 48% του δείγματος θεωρεί σημαντικότερο πρόβλημα την ακρίβεια, το 17% τον κορονοϊό και 33% το ίδιο σημαντικά και τα δύο. Επίσης, το 59% εκτιμά ότι η καθημερινότητά του θα γίνει χειρότερη τους επόμενους 12 μήνες.
Κάνει τους μακροχρόνια άνεργους αόρατους
Αυτό το καθεστώς ανασφάλειας και φτωχοποίησης, η κυβέρνηση επιλέγει όχι μόνο να μην αντιμετωπίσει αλλά να το κρύψει και κατόπιν να το επιτείνει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας με τον τίτλο «Δουλειές Ξανά». Πέραν του ιδεολογικού συμβολισμού της μετονομασίας του ΟΑΕΔ (Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού) σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, βγάζοντας από τον τίτλο –και επομένως από το επίκεντρο- τον εργαζόμενο, το νομοσχέδιο αυτό σβήνει τους μακροχρόνια άνεργους από το χάρτη, ενώ εισάγει εισοδηματικά κριτήρια για την παραμονή στο Μητρώο Ανέργων. Συνεπώς, οι μακροχρόνια άνεργοι θα στερηθούν βοηθήματα και παροχές. Επιπλέον, θα διαγράφονται από το μητρώο ανέργων όσοι αρνούνται τρεις φορές προτεινόμενες θέσεις εργασίας ή συμμετοχή σε δράση κατάρτισης. Ταυτόχρονα, εκχωρεί πόρους ύψους 1 δισ. σε ιδιωτικά κέντρα κατάρτισης και καταργεί το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού. Όπως τόνισε σε ανάρτησή του ο Διονύσης Τεμπονέρας «η κυβέρνηση αδιαφορεί πλήρως για τους ανέργους. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να μοιράσει εθνικό και ευρωπαϊκό χρήμα σε κολλητούς». Η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, υπογράμμισε πως αυτή η «αντικοινωνική δημιουργική λογιστική» έχει πρώτο στόχο να «αποκρύψει τους μακροχρόνια ανέργους (…) για να μην διαψευστεί το κυβερνητικό αφήγημα για τη μείωση της ανεργίας» και δεύτερο στόχο τη «μεγάλη μείωση των εσόδων του ΟΑΕΔ (…) εις βάρος των ανέργων και των κοινωνικών προγραμμάτων του Οργανισμού».
Στο δημόσιο νοσοκομείο, με άδεια ιδιώτη
Ένα ακόμα νομοσχέδιο θα αυξήσει τις ανισότητες, αυτή τη φορά θέτοντας εμπόδια στην πρόσβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, χάριν της ιδιωτικοποίησής της. Αφού πήρε την τελική έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο, το νομοσχέδιο, που σύντομα θα εισηγηθεί ο Θ. Πλεύρης στη βουλή, θεσμοθετεί την είσοδο ιδιωτών γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία, τη λειτουργία απογευματινών χειρουργείων με όρους ιδιωτικούς, δηλαδή με τη συμμετοχή των ασφαλισμένων στο κόστος του χειρουργείου και την υποχρεωτική εφαρμογή του προσωπικού γιατρού για όλους τους πολίτες. Εφεξής, οι ιδιώτες γιατροί, που θα είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ, θα κρίνουν ποιοι πολίτες θα εισάγονται στα νοσοκομεία. Χωρίς την έγκριση του ιδιώτη γιατρού, ο ασθενής δεν θα έχει καμία πρόσβαση σε δημόσια δομή, παρά μόνο σε ιδιωτική.
Μέτρα άμεσης προσέλκυσης
Όσο όμως το νομοθετικό έργο –αυτό που θα μείνει- της κυβέρνησης αποτυπώνει το σχέδιό της για βάθυνση των ανισοτήτων και στήριξη των ιδιωτικών μεγάλων συμφερόντων, η «έκτακτη» πολιτική της προσπαθεί επικοινωνιακά να προσελκύσει εν δυνάμει ψηφοφόρους και να κατευνάσει την ενδεχόμενη κοινωνική αντίδραση. Άλλωστε, τα σενάρια περί εκλογών τον Μάιο δίνουν και παίρνουν. Έτσι, η κυβέρνηση σχεδιάζει να εκδώσει «επιταγή ακρίβειας» στους χαμηλοσυνταξιούχους, τα ΑμεΑ και τα νοικοκυριά που λαμβάνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Θα εφαρμόσει και για το Πάσχα το χριστουγεννιάτικο βοήθημα των 250 ευρώ. Ταυτόχρονα, αναζητά ευρωπαϊκούς πόρους για να επιδοτήσει νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης. Έθεσε το ζήτημα στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης Πέμπτης, αλλά αυτό παραπέμφθηκε στη Σύνοδο της 24ης και 25ης Μαρτίου.
Γενικά, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να αναλάβει να δώσει λύση στην ενεργειακή κρίση, αλλά υποδεικνύει την Ευρώπη ως υπεύθυνη για αυτό το σκοπό. Όπως τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, «η ενεργειακή κρίση είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και χρειάζεται μια ευρωπαϊκή λύση». Ο Κ. Μητσοτάκης κατέθεσε πρόταση έξι σημείων στην Κομισιόν –αφού η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε τοποθετηθεί στην ίδια κατεύθυνση, αλλά ποιος δίνει σημασία σε αυτή τη λεπτομέρεια- με αιχμή το πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου. Έτσι, κέρδισε χρόνο από το να πάρει μέτρα, χτίζοντας ταυτόχρονα και ένα προφίλ ενός «ευρωπαίου ηγέτη». «Αντί ο κ. Μητσοτάκης να στέλνει επιστολές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί δεν παίρνει την απόφαση να εφαρμόσει εδώ μέτρα που ρυθμίζουν το πλαίσιο της εγχώριας αγοράς ενέργειας;», αναρωτήθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρας. Οι αρμόδιοι τομεάρχες Οικονομικών και Ανάπτυξης, Έφη Αχτσιόγλου και Αλ. Χαρίτσης αντίστοιχα, κατέθεσαν για μία ακόμα φορά τα «δραστικά μέτρα που απαιτούνται: πλαφόν στις τιμές ρεύματος και φυσικού αερίου, ρύθμιση της αγοράς ενέργειας, φορολόγηση των υπερκερδών και αναδιανομή τους στην κοινωνία, μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης καυσίμων, αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ και μείωση του ΦΠΑ στα βασικά προϊόντα διατροφής». Ο Α. Γεωργιάδης χαρακτήρισε την πρόταση για μείωση του φόρου στα καύσιμα «λαϊκισμό του χειρίστου είδους», οι πολίτες όμως [Abacus για Alpha] κρίνουν πως η ακρίβεια θα αντιμετωπιστεί με μείωση ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης (44%) και αύξηση του κατώτατου μισθού (32%).
Η κυβέρνηση παρουσιάζει τα πάντα σαν να είναι θέμα οπτικής, όταν όμως είναι βίωμα η ακρίβεια, τα μέτρα αντιμετώπισής της δεν μπορεί να είναι θεωρητικά ούτε προοπτικά, απαιτείται να είναι άμεσα και μόνιμα.