Οδυσσέας Ελύτης - Μίκης Θεοδωράκης «Άξιον εστί»
Ένα κορυφαίο έργο λόγου και μουσικής στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου
Το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου παρουσιάζει σε μια μεγάλη παραγωγή το κορυφαίο έργο λόγου και μουσικής «Άξιον εστί», το ποιητικό και μουσικό έργο δύο εκ των σπουδαιότερων ελλήνων δημιουργών του 20ού αιώνα, του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη και του συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, με τη σύμπραξη κορυφαίων ερμηνευτών, της Φιλαρμόνια Ορχήστρας Αθηνών, εγχώριων χορωδιακών συνόλων και την στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.
Πρόκειται για ένα ποιητικό έργο και ένα λαϊκό ορατόριο, από τα πιο μεγαλειώδη και δημοφιλή έργα στην ιστορία της ελληνικής ποίησης και μουσικής, που εξιστορεί σε τρεις ενότητες τα πάθη και τη μοίρα του Ελληνισμού από το Μέτωπο της Αλβανίας μέχρι και τον Εμφύλιο. Διαρθρωμένο σε τρεις ενότητες, τη Γένεση, τα Πάθη και το Δοξαστικόν, το έργο του Ελύτη, που επηρέασε με τις αρετές του τον ελληνικό ποιητικό κανόνα του 20ού αιώνα, περιέχει τρία διαφορετικά μορφικά στοιχεία, την πεζολογική αφήγηση, τους ύμνους σε ελεύθερο στίχο και τα έμμετρα χορικά. Ο Θεοδωράκης, για να εκφράσει την πρόθεση του ποιητή-δημιουργού, ενέταξε τον Αναγνώστη (Αφηγητής), που διαβάζει το κείμενο, τον Ψάλτη (Βαρύτονος) και τον Λαϊκό τραγουδιστή, που ερμηνεύουν μουσικά τους ύμνους για τα χορικά, αντίστοιχα, ενώ τη μουσική δομή του Άξιον εστί συμπληρώνουν η συμφωνική ορχήστρα, η λαϊκή ορχήστρα και η μικτή και παιδική χορωδία.
Στίχοι όπως το «Ένα το χελιδόνι», «Της αγάπης αίματα», «Ανοίγω το στόμα μου», «Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ», αποτελούν μια παρακαταθήκη ενός οικουμενικού πνευματικού ποιητικού και μουσικού έργου, στο οποίο συμπλέκονται ο ελληνοκεντρισμός και η παγκοσμιότητα, η μυθοπλασία, η ιστορία και οι θρησκευτικές δομές, ο ρεαλισμός και η ποιητικότητα, και το οποίο έμελλε να εμπνεύσει -και να εμπνέει ακόμα και σήμερα- έναν ολόκληρο λαό, καθώς έτυχε -και τυγχάνει- ευρύτατης αποδοχής.
Ο σημερινός εκτελεστής του Άξιον εστί δεν καλείται μονάχα να αναμετρηθεί με αυτό το μέγιστο έργο αλλά και με τις «ιστορικές», «κλασικές», «μυθικές» ερμηνείες του Μάνου Κατράκη και του Γρηγόρη Μπιθικώτση, που κατοικούν στο μυαλό του. Εν έτει 2022, η σκηνή του ΠΣΚΗ φιλοξενεί μια ανάγνωση του ποιητικού και μουσικού έργου των Ελύτη - Θεοδωράκη με τον Μύρωνα Μιχαηλίδη στη διεύθυνση της Φιλαρμόνια Ορχήστρας Αθηνών και λαϊκή ορχήστρα τον Γρηγόρη Βαλτινό στον ρόλο του Αναγνώστη, τον Κώστα Μακεδόνα σε ρόλο Λαϊκού τραγουδιστή, τον Τάση Χριστογιαννόπουλο ως Ψάλτη και εγχώρια χορωδιακά σύνολα: Η Μικτή Χορωδία Δήμου Ηρακλείου με διευθυντή τον Γιάννη Κιαγιαδάκη. Η Μικτή και Νεανική Χορωδία Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου υπό την διεύθυνση της Λένας Χατζηγεωργίου. Μια νέα πρόταση, που θα αποδείξει την ποιητική ευαισθησία και τη μουσική μαεστρία τόσο των δημιουργών του όσο και σύγχρονων, αλλά και νέων, διαχρονικών εν τούτοις, εκτελεστών του σημαντικότατου αυτού έργου.
Την Τρίτη 22 και Τετάρτη 23 Μαρτίου, στις 9μμ, στην Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού».
Μαρία Παπαγεωργίου: Πόσο και πώς μεγαλώσαμε;
Από την Κεντρική Σκηνή του Σταυρού και πάντα τις αγαπημένες της Δευτέρες, η Μαρία Παπαγεωργίου θα κάνει κάθε καινούργια εβδομάδα να ξεκινά σαν γιορτή. Μια γιορτή προσωπική και γοητευτική, φτιαγμένη από τις καθηλωτικές ερμηνείες της, τις απρόσμενες επιλογές της, την αφοπλιστική της ειλικρίνεια και εκείνη τη σπάνια και οικεία ατμόσφαιρα που καταφέρνει εδώ και χρόνια να δημιουργεί με συνέπεια στα live της. Όπως σημειώνει η ίδια: «Μετά από επτά συναπτά έτη συναυλιών, η επιστροφή μας στον Σταυρό του Νότου μοιάζει πιο πολύ με επαναπατρισμό. Τι θα είναι ίδιο και τι θα έχει αλλάξει; Πόσο μεγαλώσαμε τελικά μέσα σε δύο περίεργα χρόνια, αλλά κυρίως πώς; Η πόρτα που θα ανοίξει φέτος για μας θα είναι αυτή της Κεντρικής Σκηνής και θα ανέβουμε τις σκάλες όλη η ομάδα σύσσωμη ξανά. Τα καινούρια τραγούδια θα ταξιδέψουν ζωντανά λίγο πριν δισκογραφηθούν, τα παλιά θα ντυθούν με τις ενορχηστρώσεις των εγχόρδων και η δική μας προσέγγιση σε τραγούδια αγαπημένων μας τραγουδοποιών θα πλαισιώσει την παράσταση που κάθε χρόνο στηρίζεται σε ένα κοινό αίτημα: την ένωση μας μέσα από την ηθική του λόγου και το μοίρασμα βαθέων συναισθημάτων ακόμα και στις πιο ρηχές περιόδους. Μοίρασμα που στέκει ακέραιο μέσα από την έννοια της ζωντανής εκτέλεσης της μουσικής. Ο Σταυρός του Νότου για εμάς είναι κάτι παραπάνω από μια μουσική σκηνή. Είναι το σπίτι και το σχολείο μας, είναι η φωλιά της πλήρους αποδοχής. Ο,τι μας έφερε μέχρι εδώ σήμερα, τραγούδια που ξεκίνησαν μαζί μας εκεί πίσω στο 2013 καθώς και όσα μας διαμόρφωσαν μέχρι σήμερα, φτιάχνουν το γαϊτανάκι ενός νέου κόσμου που αλλάζει, προσδοκώντας να τον αφουγκραστούμε σωστά.»
Στις Δευτέρες 21, 28 Μαρτίου και 4 Απριλίου, στις 9.30μμ, στην Κεντρική Σκηνή του Σταυρού του Νότου.
Γιοβάννα «Εκείνοι που έφυγαν και είναι εδώ»
Η θρυλική ερμηνεύτρια Γιοβάννα, που σημάδεψε με την παρουσία της το ελαφρό τραγούδι, σε ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στους μεγάλους απόντες-παρόντες του ελληνικού τραγουδιού. Μαζί της ο πιανίστας Χρήστος Κουμούσης. Κάτω από τον τίτλο της βραδιάς, η πολύπλευρη καλλιτέχνιδα επανέρχεται στο ρεπερτόριο που την επέβαλε διεθνώς ως ερμηνεύτρια με μοναδικά χαρίσματα, ανασύροντας από το πλούσιο αρχείο της τραγούδια σημαντικών συνθετών του ελληνικού τραγουδιού, τα οποία και συναρμόζει σε ένα ρεσιτάλ – φόρο τιμής στους δημιουργούς εκείνους που επιμένουν να επιδρούν στο πολιτιστικό μας παρόν, παρά τη φυσική τους απουσία. Λίγες προσωπικότητες άφησαν εξίσου ευδιάκριτο σημάδι στη ζωντανή πολιτιστική παραγωγή των μεταπολεμικών χρόνων όσο η Γιοβάννα. Διπλωματούχος και βραβευμένη μονωδός με σπουδές στο Ωδείο Αθηνών, μεταπήδησε γρήγορα στον ακμάζοντα χώρο του ελαφρού τραγουδιού και συνεργάστηκε με όλους σχεδόν τους σημαντικούς συνθέτες που υπηρέτησαν το είδος κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, διασκελίζοντας με τη δραστηριότητά της τόσο την υφήλιο όσο και το ευρύτερο πεδίο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Εκτός από μύθος του τραγουδιού, η Γιοβάννα είναι επίσης μια πολυτάλαντη καλλιτέχνιδα, με βαθιά καλλιέργεια και αξιοσημείωτη παράλληλη σταδιοδρομία ως βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας.
Για το πρόγραμμα «Εκείνοι που έφυγαν και είναι εδώ», η Γιοβάννα σημειώνει: «Μια βραδιά μ’ αυτούς που έφυγαν και είναι εδώ. Που είναι στην ψυχή μας, στην ανάγκη μας να ησυχάσουμε, να γιατρευτούμε, στη λαχτάρα μας να πετάξουμε με τον έρωτα, τη χαρά, την ελπίδα, και τη λύπη –γιατί όχι;– για τη χώρα των ονείρων. Ο Μίκης, ο Σπανός, ο Μεντής, ο Λοΐζος, ο Τόκας, ο Κουγιουμτζής, ο Ιγνατιάδης, ο Βαρδής, ο Μικρούτσικος, ο Κώστας Καπνίσης, ο Μάνος κι άλλοι κι άλλοι… Η ζωή περνάει. Περνάμε. Εκείνοι όμως και ο Ουρανός τους είναι και θα είναι πάντα εδώ, μαζί μας».
Την Κυριακή 27 Μαρτίου, στις 7.30μμ, στην Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).