Ένα ταξίδι με τρένο, που διασχίζει τους αιώνες. Μια συνάντηση ενός άντρα και μιας νέας γυναίκας στο κουπέ θα τους οδηγήσει σ’ ένα ιδιότυπο παιχνίδι ταυτοτήτων, που μεταμορφώνει αυτόν στον Μένγκελε, τον σατανικό γιατρό, τον Άγγελο του Θανάτου του Άουσβιτς-Μπίρκεναου και εκείνη στην Εσθήρ Κοέν, μια Εβραία θύμα του. Η Χρύσα Καψούλη σκηνοθετεί το θεατρικό έργο «Μένγκελε, όνειρο για δύο πρόσωπα σε ένα βαγόνι» του Θανάση Τριαρίδη, που παρουσιάζεται κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στο θέατρο Φούρνος. Τους ήρωες του έργου υποδύονται η Κορίνα Τριανταφύλλου και ο Θεόφιλος Μανόλογλου, ακολουθώντας ένα γαϊτανάκι μεταξύ μυθοπλασίας και ιστορίας.
Το έργο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα από την περίοδο του Ολοκαυτώματος και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εύλογο είναι το ερώτημα πώς η Χρύσα Καψούλη προσέγγισε σκηνοθετικά τη θηριωδία του πολέμου μέσα από τις αφηγήσεις των δύο ηρώων. «Η Εσθήρ Κοέν και ο Μένγκελε δεν συναντήθηκαν ποτέ. Αυτό ανήκει στη μυθοπλασία του έργου. Είχα παρακολουθήσει τη μαρτυρία της Στέλλας – Εσθήρ Κοέν, της απίστευτης γυναίκας από τα Γιάννενα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος στην Ευρώπη, και ιδίως στην Ελλάδα, που να μην έχει ασχοληθεί με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και όλα αυτά που συνέβησαν. Ακόμη και σήμερα, δεν μπορώ να καταλάβω πώς έγιναν αυτές οι θηριωδίες και πώς συνεχίζουν να γίνονται. Είμαι πάρα πολύ ευαίσθητη με το θέμα της ειρήνης. Όταν ασχολούμαι με ένα έργο, κοιτάω το πολιτικό του υπόβαθρο. Αυτό είναι ένα έργο που μιλά για την ιστορία. Ζήτησα από τους ηθοποιούς να δουν ντοκιμαντέρ, να διαβάσουν κείμενα, να ευαισθητοποιηθούν για κάτι που υπήρξε και που θα ήθελαν να μην υπάρξει ποτέ ξανά. Το κακό είναι ότι ξεχνάμε την ιστορία», αναφέρει στην Εποχή η Χρύσα Καψούλη.
Ωστόσο, η λήθη είναι ένα χαρακτηριστικό της παιδείας που λαμβάνουμε; Η σκηνοθέτρια απαντά: «Νομίζω ότι όλα τα πράγματα στην εποχή μας, μας λένε να τρέξουμε. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν το χαρακτηριστικό της μεγάλης ταχύτητας. Ο ελεύθερος χρόνος έχει μειωθεί, καθώς όλοι κοιτάμε το κινητό μας. Όταν τρέχεις συνεχώς μπροστά, δεν σταματάς λίγο για να σκεφτείς. Δεν κοιτάς λίγο πιο πίσω. Όλα αυτά οδηγούν στη λήθη. Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα πολύ κακό σημείο των καιρών μας. Οι εικόνες που βλέπουμε δεν εγγράφονται».
Οι ήρωες του έργου, ένας απλός υπάλληλος και μια γυναίκα που μελετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ξεκινούν ένα παιχνίδι μέσα από το οποίο ξετυλίγεται η δυστοπία του τότε και του σήμερα. Τι αντιλαμβάνονται μέσα από αυτό το παιχνίδι; «Υπάρχουν παιχνίδια πάρα πολύ επικίνδυνα. Με τρομοκρατεί το πώς εξοικειωνόμαστε με το τέρας, όπως έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. Αυτοί οι δύο άνθρωποι αποφασίζουν να παίξουν ένα παιχνίδι, το οποίο κάποια στιγμή μέσα από τα πρόσωπα που υποδύονται τους οδηγεί στα χειρότερα ένστικτά τους. Οπότε, η ιστορία επαναλαμβάνεται στον σύγχρονο κόσμο, μέσα σε ένα βαγόνι. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να χάσουμε την ταυτότητα, τη λογική μας και την έννοια της αγάπης. Αυτές οι θηριωδίες δεν είναι πράξεις αγάπης. Το έργο θέτει πολύ σοβαρά ζητήματα. Για μένα, ένα θεατρικό κείμενο, μια παράσταση πρέπει να σε βάλει να ξανασκεφτείς. Όταν επιλέγω ένα έργο, με ενδιαφέρει να ξαναπροσδιορίσουμε πράγματα που λέμε, αλλά με έναν τρόπο δεν τα εννοούμε», υποστηρίζει η Χρύσα Καψούλη.
Η παράσταση είναι αφιερωμένη στην Εσθήρ (Στέλλα) Κοέν, τη γηραιότερη Ελληνίδα Εβραία επιζήσασα του Άουσβιτς, που απεβίωσε την 1η Δεκεμβρίου 2020.