Ως «μεγάλη γεωπολιτική έκπληξη» χαρακτήρισε τη συνάντηση της διοίκησης Μπάιντεν με την κυβέρνηση Μαδούρο, ο γνωστός δημοσιογράφος Ιγκνάσιο Ραμονέ. Μια τέτοια συνάντηση ήταν έξω από κάθε πρόβλεψη πριν από λίγο καιρό. Όμως, τα γεγονότα φαίνεται πως επιτάχυναν τις διαδικασίες αλλαγής και τη στάση των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, χωρίς να εγκαταλείπουν την πάγια θέση τους να τις θεωρούν ως την πίσω αυλή των ΗΠΑ, επισημαίνουν αναλυτές.
Υψηλόβαθμοι κρατικοί υπάλληλοι των ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Γκονζάλες – υπεύθυνο για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής –που μετέβησαν στο Καράκας, είχαν μια δύσκολη αποστολή. Να συναντηθούν και να συνομιλήσουν με τον πρόεδρο Μαδούρο που, μέχρι χθες, θεωρούσαν ότι ήταν εύκολο να εκδιώξουν από την προεδρία. Σήμερα όμως είναι αναγκασμένοι να ξαναβρούν το νήμα της διπλωματικής οδού που είχαν κόψει το 2019, αποσύροντας ακόμη και τον πρεσβευτή τους. Τα ζητήματα που τέθηκαν στη συζήτηση δεν ήταν εύκολα. Η Ουάσινγκτον δεν κρύβει τις προθέσεις της να απομονώσει την Ρωσία από τους συμμάχους της στην περιοχή, καθώς η Ρωσία διαθέτει αρκετή επιρροή, που αγγίζει ακόμα και τον Μπολσονάρο. Όμως, το ζωτικό πρόβλημα αυτή τη στιγμή, μετά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας με την μη αγορά πετρελαίου από αυτήν, είναι αναγκασμένη να αναζητήσει άλλες αγορές «εναλλακτικές πηγές ενέργειας», όπως επισημαίνουν αναλυτές.
Αλλαγή στάσης
Η αναζήτηση αυτή οδήγησε σε δεύτερες σκέψεις και στην αλλαγή στάσης απέναντι σε μια γειτονική χώρα, ικανή να της προμηθεύσει την αναγκαία ποσότητα πετρελαίου. Για την αλλαγή αυτή πίεσαν και τα λόμπι των εταιρειών πετρελαίου, οι οποίες τόνισαν ότι για να βγει η Ουάσινγκτον από το αδιέξοδο θα πρέπει να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την Βενεζουέλα, όπως ανέφερε το πρακτορείο Ρόιτερς. Από τη συνάντηση αυτή, που όπως όλα δείχνουν θα έχει συνέχεια, δεν μπορούσαν να προκύψουν άμεσα αποτελέσματα. Όμως έγινε φανερή η συγκρατημένη αλλαγή στρατηγικής της Ουάσινγκτον έναντι της Βενεζουέλας. Με την επίσκεψη αυτή έγινε το πρώτο βήμα στην «μετα-Τραμπ» εποχή. Ένα βήμα καθυστερημένο αλλά ουσιαστικό. Η είδηση για τη συνάντηση στο Καράκας στην αρχή ξάφνιασε και προκάλεσε πολλές συζητήσεις στα ΜΜΕ και όχι μόνο. Γρήγορα όμως διαλύθηκε αυτή η σύγχυση καθώς ο ίδιος ο πρόεδρος Μπάϊντεν χαιρέτισε με ανακοίνωσή του την αποφυλάκιση των δυο αμερικανών πολιτών και την επιστροφή στην πατρίδα τους (πρόκειται για δυο ανώτατα στελέχη που δούλευαν στην CITCO θυγατρική της PDVSA και είχαν καταδικαστεί για κατάχρηση). Αυτό μάλλον ήταν ένα από τα εύκολα θέματα. Ακόμη, ο Μπάιντεν αναφέρθηκε στο νέο είδος σχέσεων που θα μπορούσε να επικρατήσει μεταξύ των δυο χωρών.
Είναι η ώρα της ειρήνης
Στις 5 Μαρτίου, αμέσως μετά τη συνάντηση, ο Νικόλας Μαδούρο μίλησε για τη συζήτηση που διήρκεσε δυο ώρες, σε ένα κλίμα «αλληλοσεβασμού, εγκαρδιότητας και διπλωματικότητας». Στη συνέχεια, ο Μαδούρο χαρακτήρισε αναγκαία την ανταλλαγή απόψεων για τη χώρα του και τον κόσμο και, κατέληξε λέγοντας πως «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να φτάσουμε στη διπλωματία της ειρήνης σε όλα τα επίπεδα….. Είναι η ώρα της αλήθειας και της οικοδόμησης της ειρήνης».
Ο Λευκός Οίκος δεν είχε ενημερώσει τον Γκουαϊδό στην Βενεζουέλα ούτε την ομάδα του στις ΗΠΑ, για τη συνάντηση αυτή. Φαίνεται πως ο υποστηριζόμενος από τις ΗΠΑ δεξιός ηγέτης ανήκει πια στο παρελθόν, καθώς πλέον είναι άλλες οι προτεραιότητες της Ουάσιγκτον. Σήμερα, σε αντίθεση με όσα υποστήριζε μέχρι τώρα, κυκλοφορεί ένα άλλο σενάριο. Ότι δηλαδή η Βενεζουέλα δεν είναι χώρα του κακού και ότι η κυβέρνηση Μαδούρο «είναι πιο ρεαλιστική και, αν προτιμάτε, και πιο ανθρώπινη». Αυτά, από τους ίδιους ανθρώπους και τις ίδιες υπηρεσίες που θεωρούσαν μια ολόκληρη κυβέρνηση ένοχη για διάφορα εγκλήματα. Εδώ θα άξιζε να αναφερθούν τα λόγια του προέδρου του Σαλβαντόρ, Μπιγκέλ Ναγκίπ – ο οποίος δεν μπορεί να κατηγορηθεί για αριστερές ιδέες: «οι ΗΠΑ μπορούν να αποφασίζουν ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό και αντίστροφα». Αυτό, το είχε πει τον περασμένο Νοέμβριο, όταν σύμβουλος του αμερικανού προέδρου είχε διακηρύξει ότι «θα πρέπει να αποτρέψουμε το Σαλβαντόρ να γίνει μια νέα Βενεζουέλα».
Η Βενεζουέλα και τα πετρέλαια
Πέρα από τις οποιεσδήποτε δυσκολίες και αντιπαραθέσεις στη χώρα καθώς και τις στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ, η Βενεζουέλα φαίνεται να παραμένει σταθερά στην πολιτική της. «Είναι ανοιχτή στο διάλογο και τη συνεργασία… και τις επενδύσεις», τόνισε ο πρόεδρος Μαδούρο και, συνέχισε, «οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να θεωρήσουν τη Βενεζουέλα ως πηγή για τον εφοδιασμό της με πετρέλαιο, όπως συνέβαινε πριν, μέχρι που ο Τράμπ πήρε την απόφαση να διακόψει τις σχέσεις και να επιβάλει κυρώσεις». Η πορεία της Βενεζουέλας είναι εξαρτημένη από το πετρέλαιο. Από αυτό γνώρισε την απογείωση και την πτώση της. Σήμερα, μετά από πολλά χρόνια κρίσης, κυρώσεων και χρέους, η Βενεζουέλα είναι μια από τις βασικές χώρες με μεγάλα αποθέματα πετρελαίου, ικανή να παράγει 1.000.000 βαρέλια ημερησίως, τα οποία μπορούν διπλασιαστούν μέχρι το τέλος του 2022. Αυτά τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας στον επίτροπο για τις εξωτερικές υποθέσεις της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ – στην Αττάλεια που βρέθηκαν, δηλώνοντας πως η Βενεζουέλα είναι ανοιχτή σε συνεργασία, όχι όμως υπό το καθεστώς του εμπάργκο και των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Δύση.
Μένει να δούμε εάν οι αλλαγές που σημειώνονται συνιστούν μια νέα στρατηγική ή αποτελούν απλώς μια τακτική κίνηση στο πλαίσιο της ενεργειακής κρίσης.