Όταν το καλοκαίρι του 2019, η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας, ήταν έντονος ο φόβος πολλών -ακόμη και μέσα στο Ραδιομέγαρο- πως την πολιτική της νέας κυβέρνησης θα καθόριζαν το παρελθόν του φασιστικού «μαύρου» από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου το 2013 και τα ακροδεξιά παραληρήματα των Μπογδάνων. Ουδέν ανακριβέστερο!
Από τις πρώτες κιόλας ώρες –κυριολεκτικά– της νέας πολιτικής περιόδου, οι «εντεταλμένοι» του καθεστώτος ανέλαβαν, άτυπα στην αρχή, τον πλήρη έλεγχο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης. Με μειλίχιο ύφος, επίκληση της ΕΡΤικής τους καταγωγής, ως «σάρκα εκ της σαρκός» του ταλαιπωρημένου από αλλεπάλληλες μετακλήσεις γνωστών αστέρων από την αγορά (που τους κουβαλούσαν ως σωτήρες για να φύγουν νύχτα οι περισσότεροι) μοίραζαν υποσχέσεις διαλλακτικότητας και εγκυρότητας.
Δυόμισι χρόνια μετά, το μεγαλύτερό τους επίτευγμα είναι η διαβόητη υπόθεση του «Ανταποκριτή μας στη Μοσχα», με την οποία κατάφεραν να φέρουν την ΕΡΤ κατηγορούμενη στα πειθαρχικά όργανα της μεγαλύτερης δημοσιογραφικής Ένωσης της χώρας για μια πρωτοφανή ιστορία εξαπάτησης του τηλεοπτικού κοινού: Πρωτοφανή όχι για την πιάτσα, που ξέρει καλά από ανταποκριτές που κατά καιρούς έχουν μεταδώσει «όχι ακριβώς επί τόπου», αλλά για την ΕΡΤ που ακόμη και στις χειρότερες στιγμές της φρόντιζε πάντα να προστατεύει το πιο πολύτιμο όπλο της απέναντι στον ανταγωνισμό: την αξιοπιστία της στα μεγάλα διεθνή γεγονότα.
Η «νέα εικόνα» από τον προηγούμενο αιώνα
Η σημερινή παρακμιακή εικόνα της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης δεν είναι φυσικά κεραυνός εν αιθρία: οι ΕΡΤοκράτορες του Μητσοτάκη, κατευθυνόμενοι από τον προσωπικό του Πρόεδρο της ΕΡΤ, τον πρώην διευθυντή του Γραφείου Τύπου της ΝΔ που κατέφθασε λίγες μέρες μετά στο Ραδιομέγαρο αντί για τα... τανκς του Μπογδάνου που περίμεναν κάποιοι, εφάρμοσαν μια εντελώς διαφορετική στρατηγική από αυτές που είχαν ακολουθήσει εντεταλμένοι άλλων κυβερνήσεων στο παρελθόν.
Απελευθερωμένοι από τις μνημονιακές δουλείες έχτισαν τη «νέα εικόνα» της ΕΡΤ. Η στρατηγική τους στο επίκεντρό της είχε αλλεπάλληλα κύματα προσλήψεων «από την αγορά» (λέγε με ΣΚΑΙ & Protagon, κατά κύριο λόγο) και παραμερισμό των «αυτόχθονων ιθαγενών» σε ρόλους βοηθητικούς, σε καθήκοντα διεκπεραιωτικά ή προσχηματικά.
Κάπως έτσι η ΕΡΤ επέστρεψε στον περασμένο αιώνα, όταν κάθε κυβερνητική αλλαγή σήμαινε και αλλαγή όλων των παρουσιαστών στις τηλεοπτικές οθόνες.
Φυσικά, ένας ολόκληρος μηχανισμός πίσω από τις ομιλούσες κεφαλές έπρεπε κι αυτός με τη σειρά του να εξουδετερωθεί και να δώσει τη θέση του σε «νέους ανθρώπους, με νέες ιδέες», όπως έλεγε παλιό προεκλογικό σύνθημα της ΝΔ.
Εξ οικείων τα βέλη
Φαίνεται όμως πως τα κριτήρια για να μπει κανείς στον ΕΡΤικό παράδεισο της νέας εποχής και να αναλάβει ουσιαστικό ρόλο... παραστένεψαν, αφήνοντας έξω σημαντική μερίδα «αγωνιστών» της ΔΤ/ΝΕΡΙΤ που ζούσαν με την αυταπάτη πως η νέα ΝεοΔημοκρατική εποχή στο Ραδιομέγαρο θα ήταν η στιγμή της καταξίωσής τους.
Ενδεικτικό του κλίματος που έχουν εδραιώσει οι ΕΡΤοκράτορες του Μητσοτάκη είναι ένα ανώνυμο, στοχευμένο δημοσίευμα με πολύ συγκεκριμένες πληροφορίες που περνά «γενεές δέκα τέσσερις» την τρέχουσα διοίκηση. Κρίσιμη λεπτομέρεια: οι αναφορές σε «ριγμένους» και «άξιους που παραγκωνίστηκαν και δεν αξιοποιούνται», αφορούν στη συντριπτική τους πλειονότητα στελέχη του στενού πυρήνα του εγχειρήματος Σαμαρά (ΔΤ, ΝΕΡΙΤ). Εξ οικείων τα βέλη, όλα δείχνουν, λοιπόν...
Περισσότερο αίμα και γκλαμουριά
Ακόμη πιο ανησυχητικές όμως είναι οι επιδόσεις Μητσοτάκη στο μοντέλο ενημέρωσης που έχουν επιβάλει οι Πραιτωριανοί του. Εξοβελισμός της πολιτικής στο απολύτως απαραίτητο, περιορισμός της κάλυψης της Αντιπολίτευσης με πρόσχημα τα «σφιχτά και σύντομα» ρεπορτάζ, έμφαση και υπερ-προβολή σε «ανθρώπινες ιστορίες», δηλαδή στα μεγάλα θέματα του αστυνομικού ρεπορτάζ, τη διεθνή σόου-μπιζ και τις «θετικές ειδήσεις», της «Ελλάδας της Δημιουργίας», που είναι πια η μόνη που έχει συνεχή πρόσβαση στα ρεπορτάζ και τις απευθείας συνδέσεις των ενημερωτικών εκπομπών της ΕΡΤ.
Λιγότερη πολιτική, περισσότερο αίμα και γκλαμουριά είναι η συνταγή και αν χρειαστεί βάζουμε κι ένα σημείωμα στο γραφείο παραγωγών μην ξεχαστούν και παίξουν τα πλάνα Μητσοτάκη στην Ικαρία ή με Λιγνάδη...
Ασφυκτικός έλεγχος
Ανησυχητικές καταγγελίες για μηχανισμό ασφυκτικού ελέγχου – αν όχι λογοκρισίας – των συντακτών της Περιφέρειας, παντελής απουσία εκπομπών πολιτικού διαλόγου τα βράδια και live ενημέρωσης μετά το μεσημέρι είναι μερικά ακόμη από τα κεντρικά χαρακτηριστικά της στρατηγικής Μητσοτάκη στην ΕΡΤ.
Την ίδια ώρα, ένας πακτωλός χρημάτων «επενδύεται» σε ένα πλήθος εξωτερικών παραγωγών. Πάνω στην επιτυχία ορισμένων αξιόλογων σίριαλ οικοδομείται ένα επίπλαστο αφήγημα μιας «σούπερ πετυχημένης ΕΡΤ», ένα μονοφωνικό «Ωσαννά» που δοξάζει κάθε νέα ανάθεση της διοίκησης σε πείσμα των αδυσώπητων αριθμών που δείχνουν τις θεαματικότητες της ΕΡΤ καθηλωμένες.
Πίσω από λίγες αξιόλογες εκπομπές και μια καθυστερημένη, είναι η αλήθεια, στοιχειώδη τεχνολογική αναβάθμιση χτίζεται ένα αφήγημα δήθεν «ποιοτικού άλματος» της ΕΡΤ, μέσα από το οποίο οι δολοφόνοι του 2013 προσπαθούν να πετάξουν από πάνω τους την «ρετσινιά» για το έγκλημα του «Μαύρου».
Δυόμισι χρόνια μετά την πολιτική αλλαγή, ο Μπογδάνος δεν έφερε τανκς στο Ραδιομέγαρο αλλά πετάχτηκε ο ίδιος έξω από τη ΝΔ. Και στην ΕΡΤ δεν έγιναν διώξεις και απολύσεις όπως ίσως είχαν φοβηθεί κάποιοι, αλλά μια καθημερινή αποδόμηση της αξιοπιστίας της: τα τανκς είναι μέσα στην ΕΡΤ, καταστρέφουν το ενημερωτικό της προϊόν και μοιράζουν αφειδώς χρήμα σε εξωτερικές παραγωγές.
Καλώς ήλθατε την ΕΡΤ του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η κατάσταση ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα
Την Δευτέρα 28 Μαρτίου, στις 2 μ.μ., θα παρουσιάσει η Media Freedom Rapid Response το πόρισμά της για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα. Η MFRR είχε οργανώσει αποστολή στην Ελλάδα τον περασμένο Δεκέμβριο, με τους εκπροσώπους των διεθνών οργανώσεων του Τύπου να έχουν συναντηθεί με δεκάδες δημοσιογράφους και επαγγελματίες του χώρου των ΜΜΕ. Στο πόρισμα περιλαμβάνονται ευρήματα και προτάσεις για τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, την πόλωση του διασπασμένου τοπίου των ΜΜΕ, τα ρεπορτάζ για το μετανστευτικό και τα ρεπορτάζ για τις διαδηλώσεις. Παράλληλα, αντιπροσωπεία των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα βρέθηκε στις Βρυξέλλες, όπου μεταξύ άλλων δήλωσε ότι «η κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα είναι συγκρίσιμη με αυτή της Ουγγαρίας», προσθέτοντας ότι «μπορούμε να δούμε μια σκόπιμη πολιτική βούληση για τη μείωση της ελευθερίας του Τύπου.