Από την αρχή που ξέσπασαν τα σκάνδαλα του ελληνικού #metoo και ενώ οι υποθέσεις ακολουθούν πλέον το δρόμο της Δικαιοσύνης, μου έχει κάνει εντύπωση η επωδός «…αλλά είναι καλοί ηθοποιοί», μια μινόρε όψη των γεγονότων, που λόγω των καταιγιστικών αποκαλύψεων πέρασε και περνά μάλλον απαρατήρητη. Δεν αναφέρομαι στις φιλίες που είναι μια προσωπική υπόθεση και προσωπικά τα κριτήρια. Η απορία μου είναι γιατί κάποιος, για παράδειγμα, που σαπίζει στο ξύλο ένα συνάδελφό του επί σκηνής, προκαλώντας μάλιστα, όπως έχει γραφτεί, και ανήκεστο βλάβη, στο όνομα, υποτίθεται, της αληθοφάνειας θεωρείται καλός ηθοποιός; Καταρχάς, οι ηθοποιοί, όλοι, όχι μόνο τα «πρώτα ονόματα», δεν έχουν κάποια ασφάλεια, από τους επιχειρηματίες ή δεν ξέρω από πού, που να εξασφαλίζει τουλάχιστον τη σωματική τους ακεραιότητα; Και ποιο είναι το όριο του «νατουραλισμού»; Αν, για παράδειγμα, ένα πρόσωπο πρέπει να μαχαιρώσει κάποιο άλλο, τι γίνεται; Σε πολλά έργα του κλασικού ρεπερτορίου υπάρχουν ξιφομαχίες που καταλήγουν στον θάνατο του ενός. Μάλιστα στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου, δεν ξέρω αν ισχύει ακόμα, οι μαθητές διδάσκονταν ξιφομαχία, ακριβώς για να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αυτών των έργων. Θα ήταν εξαιρετικά αντιοικοικονομικό, σε κάθε παράσταση, να αντικαθίσταται το θύμα. Σε ό,τι αφορά τις ερωτικές σκηνές, η πιο συντηρητική σεξουαλική συνεύρεση ενός ζευγαριού, αν μεταφερθεί ως έχει στη σκηνή ή στην οθόνη θα προκύψει τσόντα. Το ίδιο κι ένα ρεαλιστικό φιλί, και μάλιστα σε μια ανάλαφρη κομεντί. «Το μεγαλύτερο σε διάρκεια φιλί στην ιστορία του κινηματογράφου», ήταν το διάσημο διαφημιστικό σλόγκαν για το φιλί ανάμεσα στην Ίνγκριντ Μπέργκμαν και τον Γκάρι Γκραντ στο κατασκοπευτικό θρίλερ Νοτόριους, του Χίτσκοκ, το 1946. Μόνο που δεν υπήρχε φιλί, καθώς ο κώδικας Χέιζ απαγόρευε στις αμερικάνικες ταινίες, μεταξύ άλλων, τα φιλιά διάρκειας άνω των τριών δευτερολέπτων. Ήταν οι οδηγίες του σκηνοθέτη, η δεινότητα των ηθοποιών και το βλέμμα τους, που είχαν μετατρέψει τα πεταχτά, εφηβικά φιλάκια, που επιτρέπονταν, σε μια 3λεπτη αξιομνημόνευτη σκηνή πάθους.
Εξίσου ακατανόητο μου φαίνεται ότι καλός ηθοποιός μπορεί να θεωρείται κάποιος που επί σκηνής φέρνει τους συναδέλφους του σε δύσκολη θέση, ανακατεύοντας τις ατάκες, μιλώντας πάνω στις δικές τους, μπερδεύοντας τους σκόπιμα, κάνοντας τελικά και παιχνίδι με το κοινό εις βάρος τους. Με λίγα λόγια, κακοποιώντας τους ψυχολογικά και καταστρέφοντας, προφανώς, το έργο. Με ποιο κριτήριο είναι καλός; Τα τελευταία 40 χρόνια οι πιο σημαντικές ευρωπαϊκές θεατρικές σχολές έχουν καταργήσει τις παραδοσιακές εξετάσεις εισαγωγής. Όλοι οι αιτούντες μπαίνουν στη σχολή και επί δύο μήνες, με ασκήσεις, αυτοσχεδιασμούς κτλ, δοκιμάζονται σε μια σειρά από ποικίλες καταστάσεις, σωματικές και συναισθηματικές, στις αναμεταξύ τους σχέσεις τους, στις σχέσεις με το κοινό, προς το τέλος μόνο χρησιμοποιούν το λόγο κι όταν δίνουν, τελικά, εξετάσεις λαμβάνεται υπόψη η εμπειρία από όλο το δίμηνο, κατά μείζονα λόγο, η εν γένει στάση τους, ενώ πολλοί φεύγουν με πρωτοβουλία τους. Η εμμονή στο ρόλο του grand acteur που πριν από, περίπου, έναν αιώνα έδυσε οριστικά, είναι εκτός από κακοποιητική και βαθιά θλιβερή.