Εκατό χρόνια ζωής συμπλήρωσε το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας· το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ήταν 8 Μαρτίου του 1922 όταν εγκαινιάσθηκε. Και τον Μάρτιο του 2022 τα μέλη του Παναθηναϊκού επέλεξαν να γίνει η «διπλή ανάπλαση» και ο «πράσινος» σύλλογος να μετακομίσει στον Βοτανικό και μετά από 100 χρόνια να αφήσει τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Για την μετακόμιση του «τριφυλλιού» στο Βοτανικό μιλούν στην «Εποχή» τρεις πράσινοι φίλαθλοι. Ο δημοσιογράφος-συγγραφέας Γιάννης Παντελάκης, ο ρεπόρτερ του Bwin Sport FM 94,6 Διονύσης Δεσύλλας και ο ιδρυτής της Εκδοτικής Belle Époque Ανδρέας Οικονόμου.
Μάκης Διόγος
Στη Λεωφόρο θα έρθω να σε δω
Κατηφόριζαν έναν κάθετο στον περιφερειακό του Λυκαβηττού δρόμο. Κρύο, βροχή, αλλά για ένα πιτσιρικά βάζελο που πηγαίνει στη Λεωφόρο, δεν σήμαινε τίποτα. Με το ένα χέρι κράταγε εκείνο του πατέρα, στο άλλο δυο εισιτήρια. Και τα δυο σφιχτά, εκείνο με τα εισιτήρια περισσότερο. Έξω από το γήπεδο ένας τύπος με μια σακούλα στο κεφάλι που τον προστάτευε από τη βροχή και λίγα δόντια, πούλαγε μαξιλαράκια. Από αφρολέξ νομίζω, άσπρα σίγουρα. Με μια ξέπνοη φωνή διαφήμιζε τα μαξιλαράκια, η φωνή του συναντούσε εκείνες των μαυραγοριτών, πούλαγαν τα εισιτήρια πιο ακριβά. Ο πατέρας αγόρασε δυο μαξιλαράκια τις βρεγμένες τσιμεντένιες εξέδρες. Η διαδικασία ήταν απλή αλλά αγχωτική. Όποιος προλάβαινε έπιανε τις καλές θέσεις στο πέταλο, λίγο ψηλά για να μην σε εμποδίζει η εστία μπροστά και να βλέπεις το γήπεδο ως τα απέναντι δίχτυα. Ο πιτσιρικάς είχε ποντάρει στον Αντωνιάδη, φανταζόταν το σκηνικό ως εξής: Ο στρατηγός Δομάζος μετά από δυο ντρίμπλες κάνει την σέντρα με διαβήτη, την στέλνει στο κεφάλι του Αντωνιάδη και ο άχαρος αλλά γκολτζής την στέλνει στο διχτάκι του ΠΑΟΚ. Απλό. Τα πρώτα λεπτά τρομάζει, μαζί και όλο το γήπεδο. Ο Κούδας βρίσκει δοκάρι. Οι φίλαθλοι βρίζουν τους παίκτες μας. Κάποιοι θέλουν να μπουν μέσα, μοιάζει τα απλωμένα χέρια μέσα από τα κάγκελα να αγγίζουν τους παίκτες, είναι τόσο κοντά. Έρχεται όμως η ανατροπή. Ο Τότης Φυλακούρης από το πουθενά κάνει μια προσωπική ενέργεια και στέλνει την μπάλα στα δίχτυα. Οι φίλαθλοι όρθιοι μέσα στη βροχή ξαναφωνάζουν, αυτή τη φορά υμνούν αυτούς που έβριζαν. Ο πιτσιρικάς σκαρφαλώνει στον πατέρα. Η χαρά. Διάβαζα τις προάλλες για τον Βοτανικό, τα μεγαλεπίβολα σχέδια, την απομάκρυνση της ομάδας από τη Λεωφόρο. Η ομάδα είναι μια επιχείρηση, μια ανώνυμη εταιρεία που επιδιώκει κέρδος. Η ανάπλαση είναι προς το συμφέρον της, ορθολογικά αν σκέφτεσαι αυτή είναι η αλήθεια. Όμως, εκείνες οι στιγμές στη Λεωφόρο επιμένουν πως δεν χωράει τόση λογική με την ομάδα. ‘’Από παιδί στην Θύρα 13 στην Λεωφόρο να έρθω να σε δω’’, λέει το σύνθημα πολλά χρόνια μετά από τότε. Ετσι πρέπει να μείνει.
Γιάννης Παντελάκης
Πολλά ερωτήματα
Το γήπεδο της Λεωφόρου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας του Παναθηναϊκού. Αυτό είναι το ένα σκέλος της ανταλλαγής, δηλαδή το συναισθηματικό. Το άλλο κομμάτι είναι τα ψυχρά μαθηματικά: πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα φιλέτα της Αθήνας, στους πρόποδες τους Λυκαβηττού, ασύλληπτης οικονομικής αξίας. Λαμβάνοντας αυτά τα δύο δεδομένα υπόψη, συμπεραίνουμε ότι η Διπλή Ανάπλαση αποτελεί μία καλή συμφωνία για όλους τους εμπλεκόμενους, πλην του Παναθηναϊκού. Διότι, οι νέες εγκαταστάσεις στον Βοτανικό: 1) Θα δημιουργηθούν στην πιο υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας, 2) Θα είναι ιδιοκτησίας δήμου Αθηναίων, 3) Το κυριότερο: δεν εξασφαλίζουν στο Τριφύλλι (βάσει των συμβάσεων) όσες προφορικές υποσχέσεις δόθηκαν με ευκολία.
Για μήνες ολόκληρους τέθηκε σε ισχύ ένας τεράστιος επικοινωνιακός μηχανισμός, που παπαγαλίζει ότι η συμφωνία αυτή θα εκτοξεύσει τον Παναθηναϊκό. Παράλληλα, ο ίδιος μηχανισμός, διά στόματος επίσημων φορέων, εξέφραζε έναν πολυπρόσωπο εκβιασμό, ο οποίος συνοψίζεται στις εξής λέξεις: «Το “όχι” σημαίνει καταστροφή».
Στην προσυνέλευση του Ερασιτέχνη, η παραπληροφόρηση μηνών έγινε σκόνη και φτερό. Τα μέλη του Συλλόγου αναγκάστηκαν να γίνουν δημοσιογράφοι, θέτοντας επί τάπητος σοβαρούς προβληματισμούς. Τον λόγο έλαβαν δύο από τους τρεις δικηγόρους της νομικής επιτροπής του Παναθηναϊκού, οι οποίοι, διαχωρίζοντας τη θέση τους από τη διοίκηση, χαρακτήρισαν, εμμέσως πλην σαφώς, απεχθείς τους όρους των συμβάσεων. Τελικά, αντί να γίνουμε σοφότεροι, γεννήθηκαν περισσότερα ερωτήματα: Τι συμβαίνει αν η χρηματοδότηση παγώσει, εξαιτίας της παγκόσμιας αστάθειας σε οικονομία και διεθνείς σχέσεις; Η έκφραση «ίσα δικαιώματα» χαρίζει στην ουσία την κυριότητα της Λεωφόρου στον δήμο Αθηναίων; Τι συμβαίνει αν, με την ανατίμηση πρώτης ύλης, τα 115 εκ. ευρώ δεν επαρκούν για μεγάλο γήπεδο; Γιατί δεν μπήκαν χρονικές ρήτρες απέναντι στο δημόσιο; Γιατί δεν μπήκαν ρήτρες απέναντι στην ΠΑΕ ότι πράγματι θα χρησιμοποιεί το νέο γήπεδο ες αεί;
Ήρθε όμως η στιγμή να αφήσουμε όλα αυτά στο παρελθόν. Στη νέα εποχή που ξημερώνει, προαπαιτούμενο για να μη βρεθεί ο Παναθηναϊκός σε δεινή θέση, είναι η συσπείρωση. Και αυτό ισχύει είτε υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις για «απογείωση» στον Βοτανικό, είτε επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες προβλέψεις των νομικών του Συλλόγου.
Ανδρέας Οικονόμου
H Λεωφόρος "παντοτινό σπίτι",
ο Βοτανικός το μέλλον
Ο κόσμος του Παναθηναϊκού επέλεξε τον Βοτανικό. Με δημοκρατικές διαδικασίες, τα 2/3 των μελών του Ερασιτέχνη που κλήθηκαν να λάβουν την απόφαση για αν θα εγκρίνουν τη διπλή ανάπλαση ή όχι, έδειξαν τον δρόμο. Άναψαν το "πράσινο φως" και, όλα δείχνουν, ότι ένα έργο το οποίο πέρασε από 40 κύματα και που για πολλά χρόνια ήταν στα συρτάρια του Δήμου και της Πολιτείας, θα πάρει σάρκα και οστά. Δεν ήταν εύκολη η απόφαση των φίλων του "τριφυλλιού". Η Λεωφόρος, το πλέον ιστορικό γήπεδο της χώρας, είναι για τον κόσμο του Παναθηναϊκού το "σπίτι" του. Δεν μπορεί κανείς να περιγράψει εύκολα το συναισθηματικό δέσιμο που έχουν οι οπαδοί με το "Απόστολος Νικολαΐδης" και την ενέργεια που βγάζει αυτό το γήπεδο. Με πόνο ψυχής ο κόσμος αποφάσισε να κοιτάξει το μέλλον, έχοντας για πάντα στην καρδιά του του το πρώτο γήπεδο της χώρας, το γήπεδο στο οποίο ο Παναθηναϊκός έζησε τόσες χαρές και λύπες. Το "ελληνικό Γουέμπλεϊ", όπως έχει πει εύστοχα και ο τεράστιος Αντώνης Αντωνιάδης. Οι αναμνήσεις από τη Λεωφόρο, το "παντοτινό σπίτι" του Παναθηναϊκού θα είναι πολλές. Και θα συνεχίσουν μέχρι να χτιστεί το νέο γήπεδο στον Βοτανικό. Πλέον, κάθε παιχνίδι εκεί θα έχει ένα ξεχωριστό χαρακτήρα και θα πρέπει να μετατρέπεται σε γιορτή μέχρι να έρθει η ώρα για το μεγάλο "αντίο", το οποίο θα γίνει μέσα σε κλίμα έντονης συγκίνησης.
Ο Βοτανικός αποτελεί το μέλλον για τον Σύλλογο. Ο Παναθηναϊκός, ΠΑΕ και Ερασιτέχνης, έχουν ανάγκη από σύγχρονες εγκαταστάσεις σε μια περιοχή των Αθηνών, που θα αναβαθμιστεί. Οι δημότες θα δουν μια περιοχή να αναπλάσσεται, έχοντας ως άξονα το γήπεδο του "τριφυλλιού" και μια σειρά από παρεμβάσεις με πολύ πράσινο και όχι μόνο. Ας είμαστε ρεαλιστές: Με βάση τις συμβάσεις και όλα όσα έχουν γίνει γνωστά, ο Παναθηναϊκός έχει μπροστά του μια πολύ μεγάλη ευκαιρία. Θα παραλάβει σε λίγα χρόνια το καλύτερο γήπεδο της Ελλάδας, ο ΑΟ θα έχει νέες εγκαταστάσεις για όλα τα ερασιτεχνικά τμήματα και πλέον υπάρχει μια ελπίδα και μια προοπτική για το μέλλον του Συλλόγου συνολικά. Σύντομα, θα αποχαιρετήσουμε τη Λεωφόρο όπως της αξίζει. Με τιμές και δάκρυα συγκίνησης. Και θα στρέψουμε το βλέμμα μας στο μέλλον και τον Βοτανικό, που θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για την επιστροφή στην παναθηναϊκή κανονικότητα και το νέο "σπίτι" του Συλλόγου για τις επόμενες γενιές των φίλων της ομάδας.
Διονύσης Δεσύλλας