Με αφορμή την τελευταία έκθεση της IPCC (Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή), που περιγράφει τις τρομερές συνέπειες της αδράνειας στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο, η Άνι Λέοναρντ, εκτελεστική διευθύντρια της Greenpeace στις ΗΠΑ, μιλάει στην Εποχή για την αναγκαιότητα μιας Πράσινης Νέας Συμφωνίας, τα εμπόδια που υπάρχουν και τα προβλήματα που θα μπορούσε να επιλύσει η επίτευξή της.
Μέσα σε ποιο πλαίσιο μπορούμε να αντιληφθούμε το αίτημα για μια Πράσινη Νέα Συμφωνία;
Καθώς αντιμετωπίζουμε τις συνυφασμένες κρίσεις της κλιματικής αλλαγής, του κορονοϊού, του πολέμου, του ρατσισμού και ενός συστήματος που δίνει προτεραιότητα στα εταιρικά κέρδη έναντι της ευημερίας των ανθρώπων, δεν αρκεί να επιστρέψουμε στην πριν από την πανδημία «κανονικότητα». Το κανονικό ήταν μια κρίση. Αυτό δεν είναι υπερβολή. Η τελευταία έκθεση της IPCC έδειξε ότι οι κλιματικοί κίνδυνοι εμφανίζονται ταχύτερα και θα γίνουν πιο σοβαροί νωρίτερα (1). Στις ΗΠΑ, τα υπουργεία Εσωτερικής Ασφάλειας και Άμυνας και ο διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, έχουν εκδώσει εκθέσεις που αναφέρουν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια (2). Οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές την αποκαλούν επίσης αναδυόμενη απειλή για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος των ΗΠΑ (3). Όλες αυτές οι κρίσεις αλληλοσυνδέονται. Στόχος της Πράσινης Νέας Συμφωνίας είναι να τις αντιμετωπίσει. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία βασίζεται στο όραμα ενός κόσμου στον οποίο όλοι οι άνθρωποι έχουν ό,τι χρειάζονται για να ευημερήσουν και τα όρια του πλανήτη γίνονται σεβαστά. Ένας βασικός πυλώνας είναι η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατά τρόπο που σέβεται και δίνει προτεραιότητα στην ευημερία των εργαζομένων των οποίων τα μέσα διαβίωσης συνδέονται με αυτήν τη βιομηχανία. Αυτό είναι πολύ καλό για τον πλανήτη μας, την οικονομία, και την ασφάλεια.
Ποιες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις στις ΗΠΑ αναδεικνύουν την αναγκαιότητα για μια Πράσινη Νέα Συμφωνία; Ποια είναι η θέση του Μπάιντεν;
Ο Μπάιντεν δεν την έχει υποστηρίξει δημόσια, αλλά οι πολιτικές που έχει προτείνει, όπως το αρχικό πλαίσιο Build Back Better Framework (σημ: σύνολο νομοθετικών προτάσεων ύψους 1,75 τρισ. δολαρίων) αποτύπωσαν το πνεύμα της Πράσινης Νέας Συμφωνίας με επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην παιδική φροντίδα, στη στέγαση και στην υγειονομική περίθαλψη. Δεκάδες ομάδες που εκπροσωπούν την εργασία, συνδικάτα βάσης, οργανώσεις νεολαίας και το κίνημα περιβαλλοντικής και φυλετικής δικαιοσύνης, έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους σε συμμαχίες για να εργαστούν για ολιστικές λύσεις. Επίσης, πολλοί εκλεγμένοι αξιωματούχοι, σε τοπικό επίπεδο και στην προοδευτική ομάδα του Κογκρέσου, υποστηρίζουν τους στόχους της Πράσινης Νέας Συμφωνίας και εργάζονται για να τους προωθήσουν με διαφορετικούς τρόπους. Ελπίζουμε ότι στις ενδιάμεσες εκλογές που θα γίνουν στις 8 Νοεμβρίου θα δούμε ακόμη περισσότερους υπερασπιστές του κλίματος να φτάνουν στο Κογκρέσο. Αλλά η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι πολλές πολιτικές στην κατεύθυνση της Πράσινης Νέας Συμφωνίας έχουν μπλοκαριστεί από τις ισχυρές εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, και ότι τα μέλη του Κογκρέσου είναι αιχμάλωτα των εταιρικών συμφερόντων. Αυτό ισχύει και για τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα. Οι Ρεπουμπλικάνοι είναι σθεναρά αντίθετοι σε οποιαδήποτε δράση για το κλίμα και άλλα κοινωνικά αγαθά, αλλά ούτε και οι Δημοκρατικοί έχουν ανοσία σε αυτό. Ο δημοκρατικός γερουσιαστής Τζο Μάντσιν από τη Δυτική Βιρτζίνια έχει σημαντικούς δεσμούς με εταιρείες ορυκτών καυσίμων (4) και το βιομηχανικό λόμπι αποτελεί αγαπημένο του στόχο (5).
Σε ποιο βαθμό υποστηρίζει η αμερικανική κοινωνία μια Πράσινη Νέα Συμφωνία;
Τα περισσότερα από αυτά που περιέχονται σε μια Πράσινη Νέα Συμφωνία είναι εξαιρετικά δημοφιλή στην αμερικανική κοινωνία. Θέματα όπως η καθαρή ενέργεια και οι επενδύσεις σε θέσεις εργασίας, η οικονομικά προσιτή στέγαση, η οικογενειακή και ιατρική άδεια μετ’ αποδοχών και η μείωση της παιδικής φτώχειας, υποστηρίζονται με ποσοστό περισσότερο από 60% στις δημοσκοπήσεις (6). Το γεγονός ότι το Κογκρέσο αδυνατεί να περάσει μέτρα κοινής λογικής που βοηθούν τη μέση οικογένεια στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δείχνει πόσο ισχυροί έχουν γίνει το Big Oil (σημ: όρος που χρησιμοποιείται για τις επτά μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο) και οι εταιρικοί δωρητές στην αμερικανική πολιτική. Πάρα πολλοί εκλεγμένοι αξιωματούχοι δίνουν προτεραιότητα στους εταιρικούς χορηγούς έναντι της ευημερίας των ανθρώπων και του πλανήτη. Αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ θα πρέπει να χρησιμεύσει ως σήμα αφύπνισης σε οποιονδήποτε αμφιβάλλει για το πόση δύναμη έχει η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων πάνω στις κυβερνήσεις και στους εκλεγμένους αξιωματούχους. Το 66% των Αμερικανών υποστήριξε το Build Back Better Act (7) που περιείχε πολλές πολιτικές στην κατεύθυνση της Πράσινης Νέας Συμφωνίας, ωστόσο δεν μπορεί να περάσει ολόκληρο επειδή το ρεπουμπλικανικό κόμμα εξαγοράζεται από το Big Oil. Οι φετινές εκλογές είναι το κλειδί για τη διασφάλιση ενός Κογκρέσου που θα εργαστεί για την προστασία της δημοκρατίας, θα δώσει προτεραιότητα στην ευημερία της κοινωνίας έναντι των εταιρικών κερδών, και θα οικοδομήσει ένα μέλλον όπου οι κοινότητές μας θα αποφασίζουν με ποιες πολιτικές θα μπορούν να ευημερήσουν.
Μπορείς να μας δώσεις το περίγραμμα μιας Πράσινης Νέας Συμφωνίας, ως μιας τολμηρής μετασχηματιστικής πολιτικής για τη διάσωση του πλανήτη και τη δημιουργία μιας πιο δίκαιης κοινωνίας;
Το αρχικό όραμα της Πράσινης Νέας Συμφωνίας ήταν ένα πλαίσιο που θα περιλαμβάνει πολλούς τύπους νομοθεσίας, όχι μόνο ένα νομοσχέδιο που θα μπορούσαμε να το δείξουμε και να πούμε «δείτε, αυτή είναι η Πράσινη Νέα Συμφωνία». Η Πράσινη Νέα Συμφωνία επιδιώκει να καθοριστεί από τις αρχές που πρεσβεύει, την κλιματική, την επανορθωτική, την περιβαλλοντική και την ρητά αντιρατσιστική δικαιοσύνη, περισσότερο από όσα μπορεί να περιέχονται σε μια συγκεκριμένη πολιτική. Φυσικά, όσο περνάει ο καιρός τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Αυτήν τη στιγμή υπάρχει μια σειρά νομοθετημάτων που καθοδηγούνται από μερικούς σημαντικούς πολιτικούς στο Κογκρέσο που θεωρούνται μέρος ενός ευρύτερου οράματος για την Πράσινη Νέα Συμφωνία. Την προηγούμενη εβδομάδα ορισμένες προοδευτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Greenpeace, υπέγραψαν μια «Δέσμευση Πράσινης Νέας Συμφωνίας» για τα υπάρχοντα και τα νέα μέλη του Κογκρέσου (8), που επιδιώκει να καθορίσει τα όρια του τι σημαίνει να υποστηρίζεις την Πράσινη Νέα Συμφωνία ως μέλος του Κογκρέσου, και μεταξύ αυτών των παραμέτρων απαριθμεί μια σειρά από υπάρχοντα νομοθετήματα που πρέπει να υποστηρίξουν τα μέλη. Για παράδειγμα, αυτή η δέσμευση καθιστά σαφές ότι δεν μπορείτε να αποκαλείτε τον εαυτό σας υποστηρικτή της Πράσινης Νέας Συμφωνίας και να εξακολουθείτε να υποστηρίζετε την ταχεία εξάπλωση των υποδομών ορυκτών καυσίμων.
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που θα μπορούσε να επιλύσει μια πραγματικά μετασχηματιστική Πράσινη Νέα Συμφωνία;
Μια Πράσινη Νέα Συμφωνία στις ΗΠΑ θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη του παγκόσμιου κλιματικού στόχου να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 1,5 °C, μεταβαίνοντας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα αντιμετωπίσει, επίσης, πολλά από τα ζητήματα της φυλετικής αδικίας, της δημόσιας υγείας και της οικονομικής ανισότητας, που δημιουργήθηκαν από τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Για χρόνια, οι εταιρείες μάς προσφέρουν μια λανθασμένη επιλογή μεταξύ μιας υγιούς οικονομίας ή ενός υγιούς πλανήτη και μιας υγιούς κοινωνίας Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, ειδικότερα, αρέσκονται να κρύβονται πίσω από την προοπτική των θέσεων εργασίας και της σταθερότητας για να δικαιολογήσουν τις καταστροφικές τους δραστηριότητες, ως συνήθως. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε περισσότερες πιθανότητες να δημιουργήσουμε εκατομμύρια καλοπληρωμένες, σταθερές και με συνδικαλιστικά δικαιώματα θέσεις εργασίας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, από ότι με τα ορυκτά καύσιμα. Λίγο πριν από την πανδημία οι θέσεις εργασίας για καθαρή ενέργεια ξεπερνούσαν αριθμητικά τις θέσεις εργασίας στα ορυκτά καύσιμα, ήταν σχεδόν τρεις προς μία, φτάνοντας συνολικά περίπου στα 3.300.000, και αυξάνονταν με ρυθμό 70% ταχύτερα από τη συνολική οικονομία (9). Η βιομηχανία καθαρής ενέργειας αποδείχθηκε ανθεκτική μέχρι και το 2020. Παρά την πανδημία και την επακόλουθη οικονομική κρίση, το 2020 ήταν ένα έτος ρεκόρ για τις ηλιακές (10) και τις αιολικές εγκαταστάσεις (11), καθώς η βιομηχανία συνέχισε να προσελκύει το ενδιαφέρον των επενδυτών (12). Θα είναι επίσης ασφαλέστερο για τις κοινότητές μας και τις οικογένειές μας. Η ατμοσφαιρική ρύπανση από ορυκτά καύσιμα συνδέεται με το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, μόνο το 2018 ήταν 8.700.000 (13). Η ρύπανση από τις υποδομές φυσικού αερίου έχει αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου για 1.000.000 μαύρους Αμερικανούς (14). Έχει συμβάλει επίσης σε 138.000 κρίσεις άσθματος και σε 101.000 χαμένες σχολικές ημέρες για μαύρα παιδιά. Η ολιστική προσέγγιση μιας φιλόδοξης Πράσινης Νέας Συμφωνίας θα μπορούσε να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα ζητήματα ταυτόχρονα, οικοδομώντας ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
Παραπομπές:
1) https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2
2) https://www.nytimes.com/2021/10/21/climate/climate-change-national-security.html
3) https://www.nytimes.com/2021/10/21/us/politics/climate-change-cost-us.html
4) https://www.nytimes.com/2022/03/27/climate/manchin-coal-climate-conflicts.html
5) https://www.channel4.com/news/revealed-exxonmobils-lobbying-war-on-climate-change-legislation
6) https://www.dataforprogress.org/blog/2022/1/4/majority-of-voters-still-want-the-build-back-better-act-passed
7) https://www.speaker.gov/newsroom/92121
8) https://thehill.com/policy/energy-environment/600054-environmental-organizations-unveil-green-new-deal-pledge-for-2022
9) https://e2.org/reports/clean-jobs-america-2020
10) https://www.cbsnews.com/news/solar-wind-energy-united-states-2020
11) https://www.eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=45856
12) https://www.wsj.com/articles/wind-solar-farms-are-seen-as-havens-in-coronavirus-storm-11585656003
13) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0013935121000487
14) https://www.greenpeace.org/usa/reports/fossil-fuel-racism/#_ftn315