Αν δεν ήξερε κανείς ότι η Ουκρανία έχει ισοπεδωθεί σε μεγάλο της κομμάτι και χιλιάδες άμαχοι έχουν σκοτωθεί από τις βάρβαρες ρωσικές επιθέσεις, τότε θα μπορούσε να σκεφτεί ότι ο πρόεδρος της Βολοντίμιρ Ζελένσκι διάγει την «περίοδο μέλιτος» στην εξουσία και προς το παρόν το απολαμβάνει. Τη μία, ποζάρει στα «σκαλάκια» του προεδρικού μεγάρου με στυλ «σοφιστικέ» λες και θα φιλοξενηθεί στο εξώφυλλο κάποιου περιοδικού μόδας. Την άλλη, ποστάρει βιντεάκια με απανωτά διαγγέλματα, όπου η θεατρικότητα του λόγου ερεθίζει τα τύμπανα ακόμα και όσων δεν γνωρίζουν «γρι» από τη γλώσσα του. Την άλλη, εξαπολύει ειρωνείες ή κατηγορίες κατά πολιτικών του αντιπάλων, κυρίως βεβαίως κατά του Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά και όσων δεν τολμούν να τον αποκηρύξουν ως «χασάπη» και εγκληματία πολέμου. Αυτό είναι ίσως το μόνο που μπορεί ως ένα βαθμό να είναι δικαιολογημένο, εξαιτίας της αγριότητας της ρωσικής επίθεσης. Πάντως, μετά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από την ευρύτερη περιοχή του Κιέβου και τη σύλληψη του Βίκτορ Μέντβεντσουκ, του ανθρώπου του Πούτιν στην Ουκρανία και αρχηγού του απαγορευμένου κόμματος «Αντιπολιτευτική Πλατφόρμα - Για την Ζωή» ο Ζελένσκι προφανώς αισθάνεται φουσκωμένα τα πανιά του, ανεξάρτητα αν στη Μαριούπολη και αλλού οι συμπατριώτες του εξοντώνονται μαζικά. Κάτι που αναφέρει για να ζητά καθημερινά περισσότερα όπλα για να αποτρέψει την «αιματοχυσία».
Ο «ανεπιθύμητος» Γερμανός
Εκεί όμως που φαίνεται να ξεπέρασε όλα τα όρια ήταν όταν την περασμένη Τρίτη εξευτέλισε την ισχυρότερη χώρα της ΕΕ, χαρακτηρίζοντας «ανεπιθύμητο» τον πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ, ο οποίος είχε εκφράσει την επιθυμία μετά τη Βαρσοβία να επισκεφθεί και το Κίεβο σε μια κίνηση «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και υψηλού συμβολισμού».
Το περιστατικό αυτό, που δεν έχει ως τώρα προηγούμενο συνέπεσε μάλιστα με τις υποσχέσεις της ΥΠΕΞ της Γερμανίας Ανναλένα Μπέρμποκ για ακόμα περισσότερη στρατιωτική βοήθεια, ακόμα και με «φονικά όπλα» προς την Ουκρανία. Γεγονότα που δείχνουν ότι τελικά ο «πόλεμος του Πούτιν» δεν θα αφήσει καμιά πέτρα πάνω στην άλλη σε ολόκληρη την Ευρώπη, ανατρέποντας ακόμα και κάποια από τα πιο ακλόνητα δεδομένα στην Ευρώπη.
Για παράδειγμα το να ακούς μια «Πράσινη» υπουργό να έχει ντυθεί από την κορφή ως τα νύχια στο χακί και να μιλάει με πάθος υπέρ του πολέμου και των εξοπλισμών είναι κάτι που αν το έλεγες ένα χρόνο πριν θα σε είχαν στείλει σε τρελοκομείο. Το πρόγραμμα των Πρασίνων, που θα τα άλλαζαν όλα στην εξωτερική («φεμινιστική» όπως την έλεγαν) πολιτική τους και το οποίο ρητά ήταν αντίθετο στις εξαγωγές όπλων σε εμπόλεμες περιοχές, έχει γίνει κουρελόχαρτο.
Και η προσβολή του Ζελένσκι απέναντι στην Γερμανική Δημοκρατία δεν μπορεί να ερμηνευτεί απλώς με την αντιπάθεια για ένα πολιτικό, που μπορεί να είναι πράγματι αλαζόνας και αντιπαθητικός εκ φύσεως και είχε αξιολογηθεί ως «φιλορώσος» κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών. Αυτό που επιβεβαιώνει είναι το γεγονός ότι το κέντρο βάρους της ΕΕ έχει μετατοπιστεί όχι απλώς «ανατολικότερα», αλλά κυρίως «βορειοατλαντικότερα». Η εποχή που στις πρωτεύουσες της Ανατολικής Ευρώπης διαγκωνίζονταν για το ποιά θα επισκεφτεί πρώτη κάποιος υψηλόβαθμος από το Βερολίνο ανήκει σε ένα παρελθόν αφάνταστα μακρινό. Τώρα τον τόνο δίνει το ΝΑΤΟ και οι πολιτικοί στην Ευρώπη «αξιολογούνται» με βάση τη συμμόρφωσή τους στις προδιαγραφές, που θέτει ο Τζο Μπάιντεν. Γιατί βέβαια πρέπει να είναι αφελής όποιος νομίζει ότι ο Ζελένσκι θα έκανε μια τέτοια κίνηση αν τον είχε αποτρέψει η Ουάσιγκτον, η οποία προτιμά να συνεχίζει τον πόλεμο έχοντας διαθέσει ήδη 2,5 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια. Ή έστω ο φίλος του Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος περπάτησε μαζί του αμέριμνος στο Κίεβο το περασμένο Σαββατοκύριακο, πριν επιστρέψει στο Λονδίνο για να πληρώσει το πρόστιμο για την ατασθαλείες του κατά την περίοδο της καραντίνας και να βρεθεί αντιμέτωπος με την κατακραυγή της κοινής γνώμης και τα πυρά της αντιπολίτευσης, που του ζητά πάλι να παραιτηθεί.
Η «αυτοπεποίθηση» των ουκρανών διπλωματών έχει πάντως ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη. Ο Αντρέι Μέλνικ, πρέσβης της χώρας στο Βερολίνο συμπεριφέρεται εδώ και εβδομάδες ως «σταθμάρχης» σε αποικία και έφτασε να δηλώσει ότι ο καγκελάριος Σολτς είναι ευπρόσδεκτος στο Κίεβο, αρκεί «να μην έρθει με άδεια χέρια», εννοώντας ότι περιμένει περισσότερα οπλικά συστήματα ως «δώρο μετάνοιας» της Γερμανίας.
Ο Μπορέλ πάει... πόλεμο
Τις νατοϊκές εξετάσεις πέρασε και ο Ζουζέπ Μπορέλ, εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, ο οποίος, χωρίς βεβαίως να έχει καμιά τέτοια εντολή από τους «27», προέτρεψε την ουκρανική πλευρά να μην παραδοθεί και να συνεχίσει μέχρι τη νίκη τον πόλεμο, που θα κριθεί στο «πεδίο της σφαγής». Μπέρμποκ και Μπορέλ εκφράζουν πλέον τη γραμμή που από την αρχή προσπάθησαν να επιβάλουν οι σκληροί ανατολικοευρωπαίοι βορειοατλαντιστές, οι οποίοι ελπίζουν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, για να «ταπεινώσουν» τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο μόνος που ακόμα προσπαθεί να κρατήσει κάποιες ισορροπίες, ίσως γιατί σκέφτεται και τη σημαντική φιλορωσική κοινότητα στην πατρίδα του, είναι ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αρνήθηκε να υιοθετήσει την φρασεολογία Μπάιντεν περί «γενοκτονίας», υπονοώντας ότι άλλο πράγμα να μιλάει κανείς για εγκλήματα πολέμου και άλλο να υιοθετεί φράσεις, που δημιουργούν άλλους συνειρμούς.
Ποιος κάνει τελικά συμψηφισμούς;
Ένα άλλο κατόρθωμα της φρικαλέας εμμονής του Πούτιν θα είναι πιθανώς και αυτό. Να χάσουν δηλαδή το ιστορικό βάρος και την πραγματική τους σημασία λέξεις όπως «γενοκτονία», «ολοκαύτωμα», «φασισμός». Χαρακτηρισμοί και αφορισμοί εξαπολύονται πια με τόση ευκολία, που «θάβεται» η πραγματική διάσταση της «βιομηχανικής» εξόντωσης ανθρώπων από το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ, τα κρεματόρια, οι θάλαμοι αερίων και τα εκατομμύρια των νεκρών. Από τη μια οι νεο-ορθόδοξες, δεσποτικές απόψεις του Πούτιν και από την άλλη το στρατόπεδο των αναθεωρητών, που επιχειρεί να ξαναγράψει την ιστορία με προδιαγραφές twitter και Telegram...
Όσο και αν η επίκληση των αμάχων, των σκοτωμένων και των ξεριζωμένων χρησιμοποιείται σαν πρόλογος για οποιαδήποτε «πρωτοβουλία», μέρα με τη μέρα γίνεται σαφές ότι αυτοί δεν θεωρούνται παρά «παράπλευρες απώλειες» ενός αδυσώπητου ανταγωνισμού οικονομικών συμφερόντων και γεωπολιτικής επιρροής, στον οποίο Μόσχα και Ουάσιγκτον δίνουν τα ρέστα τους. Η Ουκρανία είναι το «μπαλάκι» και η ΕΕ προσπαθεί άτεχνα να παίξει το ρόλο ενός διαιτητή, που είναι όμως «μιλημένος» και μπορεί να δεχτεί μόνο ένα αποτέλεσμα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι διαπραγματεύσεις δεν ενδιαφέρουν πλέον ούτε σαν άλλοθι, άσχετα αν Ουκρανοί και Ρώσοι τις θυμούνται περιστασιακά για να αποδείξουν ότι κατά βάθος υπάρχει καλή θέληση. Πρωτοβουλίες όπως αυτή του Χριστιανοδημοκράτη καγκελάριου της «αιώνια ουδέτερης» Αυστρίας Καρλ Νέχαμερ που ταξίδεψε σε Κίεβο και Μόσχα είναι συνεπώς εκ προοιμίου καταδικασμένες να αποτύχουν και απλώς ενισχύουν την υποψία, πως διαρκώς αυξάνεται ο φόβος ορισμένων χωρών, ότι τελικά οι κυρώσεις μπορεί να αποκτήσουν χαρακτήρα μπούμερανγκ για τη Δύση. Οι «κεκλεισμένων των θυρών» καβγάδες για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε κάθε συνάντηση υπουργών ή πρωθυπουργών στις Βρυξέλλες ακριβώς αυτό αποδεικνύουν.
Ο ανθρωπισμός και η αλληλεγγύη της ΕΕ εξαντλείται σταδιακά στην παροχή όπλων, που κάποιοι θεωρούν ότι πρέπει να μετατραπεί σε πώληση προς το Κίεβο. Δημοφιλή παραμένουν τα «ταξίδια αστραπή» στο Κίεβο κάποιων ηγετών, που φαίνεται να πιστεύουν ότι το να ποζάρουν δίπλα στον φωτογενή Ζελένσκι θα αποτελέσει αποδεικτικό της γενναιότητάς τους και της συμπαράστασής τους και θα τους ανεβάσει και στα μάτια των δικών τους συμπατριωτών-ψηφοφόρων.