O M. Ντράγκι στα γραφεία του Cgil, μετά τη φασιστική επίθεση που δέχτηκαν συνδικαλιστές,
ανάμεσά τους και ο Λαντίνι, τον περασμένο Οκτώβριο, ύστερα από πορέια αντιεμβολιαστών.
Ο Μαουρίτσιο Λαντίνι γενικός γραμματέας της Cgil, εξηγεί τη θέση της ομοσπονδίας του σχετικά με την πρόταση του πρωθυπουργού, Μάριο Ντράγκι, να ξεκινήσει, αμέσως μετά το Πάσχα, μια συζήτηση ανάμεσα στην κυβέρνηση και στα κοινωνικά μέρη για να αντιμετωπιστεί η οικονομική έκτακτη ανάγκη που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο συνδικαλιστής ηγέτης είναι έτοιμος για διαπραγμάτευση εάν αφαιρεθεί από το τραπέζι η ιδέα συμπίεσης των μισθών. Και επαναλαμβάνει την πρόταση ενός σχεδίου για την ενέργεια βασισμένο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Γιατί τόση ψυχρότητα απέναντι στην πρόταση της κυβέρνησης να συνεργαστούν όλοι οι κοινωνικοί εταίροι για να βρούμε μαζί τη διέξοδο από μια κατάσταση σοβαρής οικονομικής δυσπραγίας;
Πρώτα απ’ όλα γιατί υπάρχει μια κατάσταση κοινωνικής έκτακτης ανάγκης στην οποία πρέπει να δοθεί αμέσως απάντηση. Δεν αρκούν τα 5 δισεκατομμύρια που υποθέτει η κυβέρνηση: είναι εντελώς ανεπαρκή. Το συνδικάτο έθεσε μια σειρά από ζητήματα και προς το παρόν δεν έλαβε καμία απάντηση, ενώ η οικονομική και κοινωνική κατάσταση επιδεινώνεται. Η πανδημία, που δεν τελείωσε, μαζί με τον πόλεμο, παράγουν ένα θανατηφόρο μείγμα, σαφώς είμαστε χειρότερα από ό, τι πριν από δύο χρόνια.
Το συνδικάτο τι προτείνει;
Λέμε λοιπόν ότι πρέπει να βρεθούν νέοι οικονομικοί πόροι με μια νέα δημοσιονομική απόκλιση. Εμείς ζητήσαμε ένα μορατόριουμ για την πληρωμή των στεγαστικών δανείων κατά τη διάρκεια της περιόδου του Covid, χρειάζονται περαιτέρω πόροι για να αναχρηματοδοτηθεί το ταμείο στήριξης των ενοικίων και της κατάστασης υπερημερίας χωρίς ευθύνη του οφειλέτη, για να αποφευχθεί η επανεκκίνηση των εξώσεων. Έχουμε θέσει το ζήτημα της προστασίας του μισθού, των συντάξεων και των εισοδημάτων των ελεύθερων επαγγελματιών έναντι της απότομης αύξησης του πληθωρισμού. Στην Ιταλία υπάρχουν 5 εκατομμύρια άτομα που εργάζονται και έχουν εισόδημα κάτω από τα 10 χιλιάδες ευρώ το χρόνο. Η φτώχεια αυξάνεται. Πιστεύουμε ότι το μπόνους για την ενέργεια πρέπει να επεκταθεί πάνω από τα 12 χιλιάδες ευρώ, ότι πρέπει να διευρυνθεί ο χώρος φορολογικών μειώσεων και να αυξηθεί η δέκατη τέταρτη σύνταξη των χαμηλότερων συντάξεων, καθώς και ο αριθμός όσων την λαμβάνουν. Έπειτα, τουλάχιστον για το τρέχον έτος, να αναπροσαρμοσθούν σύμφωνα με τον πραγματικό πληθωρισμό οι εκπτώσεις φόρου υπέρ των μισθωτών. Αν δεν παρέμβουμε γρήγορα και αποτελεσματικά η κοινωνική κατάσταση μπορεί να γίνει εκρηκτική.
Η συζήτηση που πρότεινε ο Ντράγκι θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα; Γιατί εξακολουθείτε να αμφιβάλλετε;
Γιατί εμείς δεν λάβαμε καμία απάντηση. Προσθέτω, και υπενθυμίζω, ότι είμαστε αντίθετοι με το κείμενο του εξουσιοδοτικού νόμου για τη φορολογική μεταρρύθμιση υπό εξέταση στο Κοινοβούλιο. Δεν συμφωνούμε καθόλου με την ιδέα ότι τα εισοδήματα από εργασία πρέπει να φορολογούνται περισσότερο από εκείνα που προέρχονται από προσόδους χρηματοπιστωτικών προϊόντων ή ακινήτων. Είμαστε από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες όπου συμβαίνει αυτό. Επιπλέον: είναι σκανδαλώδες ότι η προοδευτικότητα παραμένει μόνο για τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (Irpef), ενώ για τη φορολόγηση κεφαλαίων και ακινήτων περνάμε σε έναν αναλογικό μηχανισμό. Το Σύνταγμα μιλά για προοδευτικότητα. Θυμίζω επίσης ότι είμαστε μια χώρα με απαράδεκτα επίπεδα φοροδιαφυγής και στην οποία οι αναδιανεμητικοί μηχανισμοί βλάπτουν τη μισθωτή εργασία.
Από αυτά δημιουργείται η ιδέα ενός φόρου περιουσίας, παρόλο που γνωρίζετε πολύ καλά ότι δεν θα περάσει;
Επανήλθαμε με την ιδέα μιας εισφοράς αλληλεγγύης που προτάθηκε τον Δεκέμβριο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Ντράγκι, αλλά καταψηφίστηκε από την κυβερνητική του πλειοψηφία. Σκεφτόμαστε μια έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης που θα επιβαρύνει το πλουσιότερο τμήμα της χώρας και μια φορολόγηση των υπερκερδών, όχι μόνο εκείνων που υλοποιήθηκαν από τον τομέα της ενέργειας.
Σε ποιους άλλους τομείς αναφέρεστε;
Θέλουμε να μιλήσουμε για τον φαρμακευτικό, για παράδειγμα.
Αν ανοίξει μια συζήτηση, όμως, η κάθε πλευρά πρέπει να βάλει κάτι στο τραπέζι. Το συνδικάτο τι μπορεί να δώσει;
Κοιτάξτε, αν νομίζουν, όπως υπονοείται, ότι πρέπει να υπάρξει μια κοινωνική συνθήκη για να συγκρατηθούν οι μισθολογικές δυναμικές έναντι της αύξησης του πληθωρισμού, κάνουν μεγάλο λάθος. Το λέω ξεκάθαρα: σήμερα είναι η στιγμή να αυξηθούν οι μισθοί και οι συντάξεις. Ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται επειδή αυξάνεται η ζήτηση, αλλά γιατί αυξάνονται τα κόστη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δράσουμε πάνω στην αναδιανομή και δεν είναι αποδεκτός ένας περιορισμός των μισθών.
Μα έτσι δεν κινδυνεύουμε να βρεθούμε σε ένα σενάριο παρόμοιο με εκείνο της δεκαετίας του εβδομήντα με το κυνηγητό τιμών/μισθών;
Σε καμία περίπτωση. Είναι αλήθεια το αντίθετο: αν δεν αυξήσουμε την αγοραστική δύναμη των ανθρώπων και συνεπώς και την εσωτερική ζήτηση, πάμε κατευθείαν σε μια νέα ύφεση. Πρέπει να τονώσουμε τη ζήτηση και ο κόσμος της εργασίας, με όλη τη δραματική του επισφάλεια, δεν έχει κανένα αντάλλαγμα να δώσει, έχει ήδη δώσει. Αυτή είναι η στιγμή να πάρει. Τούτων δοθέντων, είμαστε έτοιμοι για μια συζήτηση, ακόμη και αύριο το πρωί, για ένα έκτακτο ενεργειακό σχέδιο που θα βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την κυβέρνηση και τις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, με μια νέα βιομηχανική πολιτική σε στρατηγικούς τομείς, όπως οι τομείς της αυτοκίνησης και των τηλεπικοινωνιών.
Άρα όχι σε μια συνθήκη που παγώνει τους μισθούς, ναι σε ένα έκτακτο σχέδιο για την ενέργεια;
Αντί για τον όρο συνθήκη προτιμώ τη λέξη συμφωνία. Με την κυβέρνηση Ντράγκι έχουμε κάνει πάνω από μια συμφωνία: για την εργασία στο δημόσιο, για την παιδεία, για τη διαχείριση του Σχεδίου Ανάκαμψης. Το θέμα είναι να εφαρμοστούν και όσον αφορά την παιδεία και το Σχέδιο Ανάκαμψης αυτή η κυβέρνηση έχει αθετήσει τις υποσχέσεις της. Τώρα χρειάζονται συμφωνίες που να δίνουν συγκεκριμένες απαντήσεις για τους μισθούς, για την υπέρβαση της επισφάλειας, για τις επενδύσεις και για τις βιομηχανικές πολιτικές.
Όταν λέτε ότι οι μισθοί πρέπει να προσαρμοστούν στον πραγματικό πληθωρισμό λέτε, την ουσία, ότι οι επόμενες ανανεώσεις συμβάσεων δεν θα μπορούν πλέον να έχουν ως πυξίδα τον Ipca, δηλαδή τον δείκτη τιμών με αφαίρεση των ενεργειακών παραγόντων;
Αν ανανεώνονταν οι συμβάσεις με τον Ipca, χωρίς την ενέργεια, θα καταλήγαμε να προγραμματίσουμε τη μείωση των πραγματικών μισθών. Αυτός ο δείκτης είναι προϊόν συμφωνιών που υπογράφτηκαν όταν ο πληθωρισμός δεν υπήρχε. Το σημερινό σενάριο έχει αλλάξει εντελώς και από μόνος του ο δείκτης Ipca αφαιρώντας την ενέργεια δεν είναι πια προσαρμοσμένος.
Πώς θα μπορούσατε να τον αντικαταστήσετε;
Πρέπει να είναι αντικείμενο μιας συζήτησης μεταξύ των μερών, αλλά και η κυβέρνηση πρέπει να παίξει τον ρόλο της. Για παράδειγμα, οι μισθολογικές αυξήσεις των εθνικών συμβάσεων δεν πρέπει να υπόκεινται στην τακτική φορολογία. Είναι απαραίτητο οι επιχειρήσεις να επενδύσουν για να καταστήσουν εφικτές αυξήσεις παραγωγικότητας που θα αναδιανεμηθούν υπό τη μορφή μισθού.
Είστε υπέρ μιας ενδεχόμενης παύσης των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία;
Μέχρι σήμερα ούτε η Ευρώπη ούτε η Ιταλία το έκαναν, γιατί είναι ακόμη πολύ εξαρτώμενες. Όμως, αν το 2013 ή το 2014 οι τότε κυβερνήσεις δεν είχαν μπλοκάρει τις πολιτικές υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σήμερα δεν θα εξαρτιόμασταν τόσο από το ρωσικό φυσικό αέριο. Άρα αυτή μπορεί να είναι η ευκαιρία να γίνουν οι επιλογές που δεν υπήρξε βούληση να γίνουν πριν από μερικά χρόνια.
Ποια είναι η γνώμη σας για την απόφαση να αυξηθούν οι στρατιωτικές δαπάνες κατά 2 τοις εκατό του ΑΕΠ εντός του 2028;
Δεν συμφωνώ. Πιστεύω ότι έχει δίκιο ο πάπας όταν λέει ότι είναι λάθος να επενδύουμε στους οπλισμούς τώρα στον κόσμο. Μπορεί να φαίνεται ουτοπικό ενώ διεξάγεται ένας πόλεμος, αλλά υπάρχει πραγματικά ανάγκη να επιβεβαιώσουμε την κουλτούρα της πολυμερούς προσέγγισης με τον άνθρωπο στο κέντρο. Έχει δίκιο ο πάπας που ζητάει να φανταστούμε έναν άλλο κόσμο.
Μετάφραση από την La Repubblica: Τόνια Τσίτσοβιτς