Mουσικές για τις ημέρες του Πάσχα
Ένας θεσμός του Μεγάρου για τις κατανυκτικές βραδιές της Μεγάλης Εβδομάδας, το Adagio, γίνεται αφορμή για να αναζητηθούν, μέσα από τρεις εκδηλώσεις, κοινά μονοπάτια ανάμεσα στην ανθρώπινη οδύνη και στο Θείο Δράμα, στη λαϊκή παράδοση της Ανατολής και στη δυτική εργογραφία, στη μουσική του χθες και του σήμερα, ανάμεσα στους κλασικούς μουσουργούς και τους σύγχρονους δημιουργούς που υμνούν τα Πάθη του Θεανθρώπου, με το βλέμμα πάντα στραμμένο στο φως της Ανάστασης.
«Το Μοιρολόι της Παναγιάς»
Με αφορμή το Μοιρολόι ή Καταλόι της Παναγιάς, ένα μακροσκελές μεσαιωνικό στιχούργημα λόγιας προέλευσης, ευρύτατα διαδομένο στον ελλαδικό χώρο, που έχει επηρεαστεί από τις ευαγγελικές περικοπές και τη βυζαντινή υμνογραφία και τραγουδιέται από γυναίκες γύρω από τον «τάφο» του Χριστού, ο δεξιοτέχνης της πολίτικης λύρα Σωκράτης Σινόπουλος συναντά την Μαρία Φαραντούρη, αλλά και καταξιωμένους έλληνες μουσικούς, οι οποίοι επιχειρούν για πρώτη φορά να αποδώσουν όλο το κείμενο του Μοιρολογιού. Στη συναυλία τους θα συνδυάσουν τις περισσότερες από τις γνωστές παραλλαγές του σε ενιαία αφηγηματική ροή. Η μουσική ατμόσφαιρα της βραδιάς θα είναι ξεχωριστή και οικουμενική, καθώς το ηχόχρωμα της τρομπέτας, που παραπέμπει στην αρχαία ή βυζαντινή σάλπιγγα αλλά και στις μπάντες της Μεγάλης Παρασκευής, συνυπάρχει με τον ήχο παραδοσιακών κρουστών από όλο τον κόσμο, αλλά και με τη «φωνή» του βιολοντσέλου και της λύρας. Τραγουδά η Κατερίνα Παπαδοπούλου. Λαμβάνουν μέρος η Χορωδία Δόμνα Σαμίου και οι μουσικοί: Ανδρέας Πολυζωγόπουλος (τρομπέτα), Σοφία Ευκλείδου (βιολοντσέλο) και Μανούσος Κλαπάκης (κρουστά). Το μουσικό μέρος πλαισιώνεται οπτικά από φωτογραφικό υλικό των Κωνσταντίνου και Πέτρου Σοφικίτη. Επιστημονική σύμβουλος, η Μιράντα Τερζοπούλου. Τη μουσική και καλλιτεχνική επιμέλεια έχουν ο Σωκράτης Σινόπουλος και η Κατερίνα Παπαδοπούλου (σύλληψη, έρευνα). Η συναυλία πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου.
Την Κυριακή των Βαΐων, 17 Απριλίου, στις 8.30μμ, στην αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.
«Cantate Domino» (Αινείτε τον Κύριο)
O κύκλος Adagio συνεχίζεται τη Mεγάλη Δευτέρα με τη συναυλία Cantate Domino, στην οποία συμμετέχουν η διακεκριμένη μεσόφωνος Αγγελική Καθαρίου και το Κουαρτέτο Εγχόρδων Αθηνών, που αποτελείται από μέλη της ΚΟΑ: τους βιολονίστες Απόλλωνα Γραμματικόπουλο και Παναγιώτη Τζιώτη, τον βιολίστα Πάρη Αναστασιάδη και τον βιολοντσελίστα Ισίδωρο Σιδέρη. Θα παρουσιάσουν το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 14 σε ρε ελάσσονα, «Ο Θάνατος και η Κόρη» του Franz Schubert, ακρογωνιαίο λίθο του ρεπερτορίου της μουσικής δωματίου, καθώς και δύο έργα του αναγνωρισμένου έλληνα συνθέτη Φίλιππου Τσαλαχούρη. Πρόκειται για τη σύνθεση Cantate Domino (Αινείτε τον Κύριο) για φωνή και κουαρτέτο εγχόρδων (2019), σε α΄ εκτέλεση στο Μέγαρο, καθώς και για το Κουαρτέτο αρ. 5, Προσευχή ενώπιον του τέλους της σκέψης (2013).
Όπως γράφει ο Φίλιππος Τσαλαχούρης: Η φράση Cantate Domino (Αινείτε τον Κύριο) είναι μία από τις πλέον ξεχωριστές των Ψαλμών του Δαυίδ, του περισσότερο μελοποιημένου κειμένου της Παλαιάς Διαθήκης. Το έργο γράφτηκε το φθινόπωρο του 2019 και είναι αφιερωμένο στο Κουαρτέτο Αθηνών.
Τη Μεγάλη Δευτέρα, 18 Απριλίου στις 8.30μμ, στην αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.
«Ρέκβιεμ» του Wolfgang Amadeus Mozart
Η μελωδική διαδρομή προς το Πάσχα και την Ανάσταση, μέσα από τo φετινό Adagio, ολοκληρώνεται με τη συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών υπό τον διακεκριμένο αρχιμουσικό Μύρωνα Μιχαηλίδη. θα ακουστούν: η Τραγική εισαγωγή, έργο 81 του Johannes Brahms, το Πρελούδιο και θάνατος της Ιζόλδης από το μουσικό δράμα «Τριστάνος και Ιζόλδη» του Richard Wagner και Ρέκβιεμ, το κύκνειο άσμα του Wolfgang Amadeus Mozart. Στη συναυλία της ΚΟΑ στο Μέγαρο, το Ρέκβιεμ σε ρε ελάσσονα, KV 626 για τέσσερις σολίστ, χορωδία και ορχήστρα Wolfgang Amadeus Mozart ερμηνεύεται στη μορφή της πρώτης έντυπης εκδοχής του 1800.
Συμμετέχουν οι σολίστ: Σοφία Κυανίδου (υψίφωνος), Ειρήνη Καράγιαννη (μεσόφωνος), Βασίλης Καβάγιας (τενόρος) και Χριστόφορος Σταμπόγλης (βαθύφωνος). Μαζί τους, οι Χορωδίες της ΕΡΤ και του Δήμου Αθηναίων που δίδαξαν αντίστοιχα η Αθανασία Κυριακίδου και ο Σταύρος Μπερής.
Πριν την έναρξη της συναυλίας, η οποία είναι συμπαραγωγή της ΚΟΑ και του ΜΜΑ, έχει προγραμματιστεί (19:30) δωρεάν εισαγωγική ομιλία από τον Τίτο Γουβέλη για τους κατόχους εισιτηρίων.
Την Μεγάλη Τετάρτη, 20 Απριλίου, στις 8.30μμ, στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης.
Μεγάλη Εβδομάδα στο ΚΠΙΣΝ
«Συμφωνία των θλιμμένων ασμάτων» του Χένρικ Γκορέτσκι
Η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ παρουσιάζει την 3η Συμφωνία του πολωνού συνθέτη Χένρικ Γκορέτσκι. Ο διεθνώς καταξιωμένος αρχιμουσικός Γιώργος Πέτρου διευθύνει ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ού αιώνα. Μέσα από εξαίσια ποιητικά κείμενα που υμνούν την αγάπη, αποτυπώνουν τη θλίψη, θρηνούν τον θάνατο και εκθειάζουν την πίστη, το έργο θα αποδώσει μεταξύ άλλων τα συναισθήματα που χαρακτηρίζουν την πορεία από τη Σταύρωση στην Ανάσταση.
Το πρώτο μέρος της συμφωνίας βασίζεται σε έναν πολωνικό ύμνο του 15ου αιώνα για τον θάνατο του Ιησού, ενώ το δεύτερο, στο σημείωμα μιας 18χρονης κοπέλας μέσα από το κελί της στην Γκεστάπο. Στο τρίτο μέρος, ο συνθέτης αντλεί υλικό από ένα παραδοσιακό τραγούδι της Σιλεσίας. Στους στίχους του εν λόγω τραγουδιού, μια μητέρα αναζητά τον γιο της ο οποίος έχει σκοτωθεί στις εξεγέρσεις κατά των Γερμανών. Το απαιτητικό φωνητικό μέρος ερμηνεύει η υψίφωνος Μυρτώ Παπαθανασίου. Στο ξεκίνημα της συναυλίας, θα ακουστεί το λυρικό έργο του Νέστορα Ταίηλορ «Ο δρόμος του Αρχάγγελου», ελεγεία για έγχορδα.
Τη Μεγάλη Δευτέρα, 18 Απριλίου, στις 8.30μμ, στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
«Της σιωπής ο τόπος»
Τραγούδια και ορχηστρικά θέματα από το έργο του συνθέτη Ανδρέα Κατσιγιάννη με τίτλο «Μεγάλες Ώρες», αναλαμβάνουν να ερμηνεύσουν ο Γιώργος Νταλάρας και ο Vassilikos με τη συνοδεία της Ορχήστρας Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ σε μια ιδιαίτερη μουσική σύμπραξη υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Βρυζάκη.
Στο έργο που συνομιλεί μουσικά με Ανατολή και Δύση, κυριαρχεί η αναζήτηση και η αγωνία της πορείας του ανθρώπου προς το άγνωστο και τη λύτρωση. Στη δραματουργία περιλαμβάνονται ακόμη το ποίημα του Φρίντριχ Νίτσε «Εσένα τον Άγνωστο Θεό», αλλά και κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και αποσπάσματα από τη νουβέλα του Θωμά Κοροβίνη «Το Αγγελόκρουσμα - Η τελευταία νύχτα του κυρ-Αλέξανδρου». Σύνθεση: Ανδρέας Κατσιγιάννης, στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου, Ελένη Φωτάκη, Αλέξανδρος Φωτεινός. Αφήγηση: Μιχάλης Σαράντης. Συμμετέχει το Φωνητικό σύνολο Chorus Vivendi. Στο πιάνο ο Ανδρέας Κατσιγιάννης.
Τη Μεγάλη Τρίτη, 19 Απριλίου, και τη Μεγάλη Τετάρτη, 20 Απριλίου, στις 8.30μμ, στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής
Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Eurolife FFH παρουσιάζουν το 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, μια νέα διοργάνωση μεγάλης κλίμακας, η οποία θα λάβει χώρα, από τη Μεγάλη Δευτέρα έως τη Μεγάλη Τετάρτη, σε 17 ιστορικά τοπόσημα της Πλάκας και του κέντρου της Αθήνας. Το Φεστιβάλ, σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Κουμεντάκη, θα παρουσιάσει έναν μαραθώνιο 62 συναυλιών και καλλιτεχνικών δράσεων, προσεγγίζοντας πολυάριθμες και απρόσμενες πτυχές της σχέσης θρησκευτικής λατρείας και μουσικής, σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, εκκλησίες, δρόμους και πλατείες.
Πάνω από 400 νεότεροι και διακεκριμένοι Έλληνες καλλιτέχνες, μουσικοί, χορωδοί, τραγουδιστές, ψάλτες, συνθέτες, ηθοποιοί, αρχιμουσικοί συμμετέχουν σε μια πρωτόγνωρη βιωματική εμπειρία κατάνυξης.
Οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ προτείνουν μια αδογμάτιστη προσέγγιση της λατρευτικής μουσικής: παραδοσιακή, εθνικές σχολές, κλασική, σύγχρονη, μπαρόκ, βυζαντινή σε εκκλησίες, μουσικό θέατρο, έντεχνη ελληνική μουσική, εικαστικές εγκαταστάσεις και περφόρμανς.
Η είσοδος σε όλους τους χώρους θα είναι ελεύθερη, χωρίς προκρατήσεις. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Οι συναυλίες του φεστιβάλ θα έχουν σύντομη διάρκεια (από 25 έως 40 λεπτά κατά μέσο όρο) προκειμένου οι θεατές να παρακολουθήσουν περισσότερες από μία, αν το επιθυμούν. Το αναλυτικό πρόγραμμα είναι αναρτημένο στο nationalopera.gr & στο digitalculture.gov.gr, ενώ στο έντυπο που θα διανέμεται στους θεατές θα υπάρχει χάρτης με τους χώρους, συνοπτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων και QR code για παραπομπή στο αναλυτικό πρόγραμμα στον ιστότοπο της ΕΛΣ.