Για πρώτη φορά η υποψήφια της άκρας δεξιάς Μαρίν Λεπέν βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας. Οι δημοσκοπήσεις ωστόσο, προβλέπουν νίκη του Εμανουέλ Μακρόν με ποσοστό περίπου 54 έως 55%, έναντι 45 έως 46%. Όμως, δεν αποκλείουν ένα ατύχημα, να βγει, έστω οριακά, η Λεπέν. Το ενδεχόμενο αυτό ανησυχεί, φοβίζει και προβληματίζει τους αριστερούς και δημοκρατικούς πολίτες. Γι’ αυτό τον λόγο βγήκαν στους δρόμους, στις 16 του Απρίλη, να εκφράσουν την αντίθεσή τους κατά της άκρας δεξιάς. Διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι, τη Λιόν, τη Μασαλία και σε άλλες μεγάλες πόλεις, ως ανταπόκριση στο κάλεσμα 60 και πλέον οργανώσεων: συνδικαλιστικών, κοινωνικών, φεμινιστικών, αντιρατσιστικών μαζί και των κομμάτων της αριστεράς. Στο Παρίσι διαδήλωσαν πάνω από 10.000.
Ο γγ της CGT, Φιλίπ Μαρτινέ, επισήμανε «πόσο επικίνδυνος και διχαστικός είναι ο λόγος της Λεπέν, η οποία με τα ρατσιστικά της συνθήματα καλλιεργεί διχασμό και μίσος προς τον ξένο, τον άλλο. Έναν λόγο επικίνδυνο για τα θεμελιακά δικαιώματα των πολιτών, των εργαζομένων. Δεν έχει καμία σχέση με τα προτάγματα του διαφωτισμού για ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη. Δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε την Λεπέν και να της παραδώσουμε το κλειδί της Δημοκρατίας». Με το ίδιο πνεύμα εκφράστηκε και ο εκπρόσωπος του συνδικάτου Solidarite.
Οι διαδηλωτές, ιδιαίτερα οι νέοι, εξέφρασαν με τον δικό τους τρόπο τις δυσκολίες των σπουδών και της ζωής, φωνάζοντας ρυθμικά το σύνθημα «ούτε Λεπέν ούτε Μακρόν», που για πρώτη φορά ακούστηκε από τους φοιτητές στη Σορβόνη. Στο σύνθημα αυτό αναφέρθηκε η αντιπρόεδρος της Λίγκας των Δικαιωμάτων Μαρί - Κριστίν Βεριάτ: «Κατανοούμε την οργή των νέων που δεν θέλουν να πλησιάσουν στην κάλπη ή που θέλουν να ρίξουν λευκό ψηφοδέλτιο. Θα πρέπει όμως να υπενθυμίσουμε ότι με την Λεπέν στην εξουσία θα έχουμε μια καθεστωτική αλλαγή. Μια αλλαγή που θα αμφισβητήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συμβάσεις που κατοχυρώνουν το δικαίωμα της εργασίας στον καθένα, ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή κ.λπ.». Τέλος, η πρόεδρος της φοιτητικής οργάνωσης UNEF, Ιμαμέ Ομεχάνς, τόνισε ότι «σε κάθε περίπτωση θα υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας και το μέλλον. Θα φράξουμε τον δρόμο στην άκρα δεξιά».
Το δημοκρατικό τόξο δεν υπάρχει πια
Τα αποσπάσματα αυτά δείχνουν πόσο δύσκολο είναι σήμερα να αποφασίσει κάποιος για το πώς θα συμπεριφερθεί και πώς θα ψηφίσει, αναφέρει αναλυτής της Ουμανιτέ. Είναι δύσκολο γιατί το δημοκρατικό τόξο δεν υπάρχει πια. Η πενταετία Μακρόν εξάντλησε και τα τελευταία περιθώρια που είχαν απομείνει μετά το 2002, όταν 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωναν κατά του πατέρα Λεπέν τότε, δίνοντας ένα 80% στον Ζακ Σιράκ. Το ίδιο ξέσπασμα, αν και όχι στην ίδια έκταση, είχαμε και το 2017, όταν η κόρη Λεπέν βρέθηκε στον β’ γύρο. Ο Εμανουέλ Μακρόν εκλέχτηκε ως ο άνθρωπος που «θα ξεπερνούσε τις ετικέτες και θα οδηγούσε σε μια επανάσταση, δημιουργώντας ελπίδα για τη χώρα», αναφέρει αρθρογράφος στη Λε Μοντ. Έτσι κατόρθωσε να κερδίσει τη λαϊκή ψήφο και ιδιαίτερα τη νεολαία, που τον εμπιστεύτηκε δίνοντάς του ένα υψηλό ποσοστό.
Στον πρώτο γύρο όμως των εκλογών του φετινού Απρίλη, οι νέοι 18 – 34 ετών απείχαν κατά περίπου 40% ενώ, στις προηγούμενες εκλογές απείχαν κατά περίπου 28-29%. Στην πλειοψηφία τους, όσοι πήγαν στις κάλπες ψήφισαν τον Μελανσόν.
Σήμα κινδύνου
Οι νέοι άνθρωποι έστειλαν ηχηρό μήνυμα προς τον Μακρόν, ο οποίος αναγκάστηκε να αλλάξει προεκλογική τακτική. Επισκέφτηκε πολλές πόλεις, τελευταία, τη Μασαλία, όπου ανήγγειλε ότι στη νέα του θητεία «θα προχωρήσει στην οικολογική μετάβαση και θα κάνει τη Γαλλία ένα έθνος οικολογικό. Θα είναι η πρώτη χώρα που θα απαλλαγεί από το γκάζι, το πετρέλαιο και το κάρβουνο. Όλα αυτά θα γίνουν με οικολόγο πρωθυπουργό». Πιθανότατα αυτή η εξαγγελία είναι και το τελευταίο του χαρτί.
Στη Μασαλία, ο Μακρόν απευθύνθηκε όχι μόνο στους οικολόγους αλλά και στους ψηφοφόρους του Μελανσόν, οι οποίοι σε μια εσωτερική διαδικασία τάχτηκαν, το 41% υπέρ της αποχής, το 39% υπέρ του Μακρόν και το 20% υπέρ της Λεπέν.
Λεπέν: «κυβέρνηση εθνικής ενότητας»
Η υποψήφια του Εθνικού Συναγερμού, «αφού πρώτα κατάφερε να αποδαιμονοποιηθεί και να κανονικοποιηθεί», έχει τελικά κατορθώσει να συσπειρώσει τις ακροδεξιές δυνάμεις, παρά τις αντιθέσεις ανάμεσά τους. Μιλάει για μια πλατιά «συσπείρωση όλων των πατριωτικών δυνάμεων» και τη δημιουργία μιας «κυβέρνησης εθνικής ενότητας». Αποφεύγει, όσο μπορεί, να μιλήσει για ενοχλητικά πράγματα για να μην προκαλέσει τους ψηφοφόρους.
Το εκλογικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί κατά μεγάλο μέρος, σύμφωνα με αναλυτές, από τους ψηφοφόρους του Μελανσόν. Ο ίδιος προέτρεψε σε καταδίκη της Λεπέν και εξέφρασε την πρόθεσή του να είναι ο νέος πρωθυπουργός μιας αριστερής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, που θα προκύψει από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. Μάλιστα, έχουν ήδη αρχίσει οι διαβουλεύσεις ανάμεσα σε όλα τα αριστερά και προοδευτικά κόμματα.
Η ρήξη μεταξύ προοδευτικών και λαϊκιστών
Οι δυο υποψήφιοι για την προεδρία Μακρόν και Λεπέν ξαναβρέθηκαν αντιμέτωποι σε τηλεοπτικό διάλογο μετά από πέντε χρόνια. Στη νέα τους εμφάνιση δεν προσέθεσαν τίποτε καινούργιο, εκτός από το σκηνικό. Επιβεβαίωσαν όμως το γεγονός ότι ο πολιτικός διαχωρισμός ή η ρήξη δεν είναι ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά αλλά μεταξύ «προοδευτικών και λαϊκιστών», όπως ισχυρίζεται ο Ε. Μακρόν. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπήρξε αντιπαράθεση, όχι όμως όπως το 2017 που η Λεπέν είχε επιτεθεί με ακραίες εκφράσεις κατά του Μακρόν – γεγονός που της κόστισε τότε εκλογικά. Όμως, η αντιπαράθεση δεν πρόσθεσε πολλά στον πολιτικό τους λόγο. Δεν ακούστηκε τίποτα καινούργιο σε σχέση με τα προβλήματα της χώρας, της Ευρώπης και του κόσμου. Δεν διατυπώθηκε, επίσης, κάποιο καινούργιο πρόγραμμα και όραμα. Ο Μακρόν υπερασπίστηκε τα πεπραγμένα της πενταετίας του και ιδιαίτερα τον νόμο για την καθολική ασφάλεια. Επέμενε στην ανάγκη της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, ενώ η Λεπέν έπαιξε τον ρόλο της υπεράσπισης των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Μίλησε για την ανάγκη της αύξησης της αγοραστικής δύναμης, τη φροντίδα των ευάλωτων πολιτών και την ενίσχυση της νεολαίας.
Ακούστηκαν βέβαια και ατάκες όπως αυτή του Μακρόν κατά της Λεπέν, που την κατηγόρησε για «κλιματο-σκεπτικισμό». Αντίστροφα, η Λεπέν τον κατηγόρησε για «κλιματο - υποκρισία». Η συζήτηση βέβαια για την ενέργεια και την εκτίναξη των τιμών, έδειξε και τα μεγάλα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Ανάμεσα στα άλλα, ακούστηκε και η πρωτάκουστη είδηση ότι ξηλώνονται οι ανεμογεννήτριες με δικαστικές αποφάσεις, όπως ισχυρίστηκε η Λεπέν. Τέλος, εκφράστηκε η ρατσιστική εμμονή της Λεπέν να προκαλέσει δημοψήφισμα για το μεταναστευτικό, που σύμφωνα με τον Μακρόν μπορεί να οδηγήσει σε εμφύλιο πόλεμο τη Γαλλία. Το γεγονός αυτό προβληματίζει τους ψηφοφόρους και μάλλον θα αποτελέσει αφορμή για να προσέλθουν στις κάλπες, όπως προτρέπουν άλλωστε οι οργανώσεις και τα κόμματα της αριστεράς.