Πάνω από δύο μήνες συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις συνεχίζουν τις επιθέσεις στο βόρειο τμήμα των περιφερειών του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ. Ειδικοί πολεμικοί παρατηρητές θεωρούν ότι οι Ρώσοι σκοπεύουν να ολοκληρώσουν, εκτός από τον έλεγχο των δύο περιοχών, την επικράτηση στην περιοχή Χερσών και ενός μέρους του Ζαπορόζιε. Επίσης, κινούνται νότια από το Σεβεροντονιέτσκ και το Λισιτσάνσκ και ελέγχουν πλήρως τη στρατηγικής σημασίας περιοχή του Νοβοτοσκόφσκογιε.
Τα κύρια μέτωπα του πολέμου
Η ρωσική πολεμική αεροπορία βομβαρδίζει σε διάφορα σημεία του ουκρανικού σιδηρόδρομου με στόχο να μπλοκάρει τη μεταφορά, προς τα ανατολικά, δυτικών συστημάτων πυροβολικού και πυρομαχικών.
Στην Μαριούπολη δεν γίνονται πλέον μάχες, παρά μόνο περιμετρικά του τεράστιου εργοστασίου «Αζοφστάλ», στα υπόγεια του οποίου βρίσκονται οι εναπομείναντες ουκρανοί στρατιώτες περικυκλωμένοι και κρατούν αμάχους ως ασπίδα, σύμφωνα με ρωσικές πηγές. Ο σύμβουλος του ουκρανού προέδρου Μιχαήλ Ποντολιάκ πρότεινε στην Ρωσία έναν ειδικό γύρο διαπραγματεύσεων για τη Μαριούπολη που θα προβλέπει κατάπαυση του πυρός, ανταλλαγή αιχμαλώτων στρατιωτών και διάνοιξη ανθρωπιστικού διαδρόμου για τους πολίτες που επιθυμούν να απομακρυνθούν από την περιοχή. Η ρωσική πλευρά απάντησε ότι δεν είναι ειλικρινείς οι προθέσεις των Ουκρανών και ότι οι πολίτες μπορούν να μετακινούνται με ασφάλεια από τους ήδη υπάρχοντες διαδρόμους. Όσον αφορά στους ουκρανούς στρατιώτες που βρίσκονται στα καταφύγια και τις κατακόμβες του «Αζοφστάλ» θα υπάρξει εγγύηση για τη ζωή τους, αρκεί να παραδοθούν. Η ουκρανική πλευρά αντιπρότεινε οι εναπομείναντες στρατιώτες να αποχωρήσουν από διεθνή διάδρομο, χωρίς έλεγχο από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, κάτι που η Μόσχα απέρριψε.
Ο σύμβουλος του γραφείου του ουκρανού προέδρου Αλεξέι Αρεστόβιτς προέβλεψε, ότι οι σε δύο – τρεις εβδομάδες θα σταματήσουν οι επιθέσεις του ρωσικού στρατούκαι οι πολεμικές συγκρούσεις, λόγω αδυναμίας της Μόσχας να ελέγξει την κατάσταση. Οι δυτικοί αναλυτές, κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία, εμφανίζονται πιο συγκρατημένοι και δεν αποκλείουν μια νέα μεγάλη επίθεση, από τη ρωσική πλευρά.
Από την Ρωσία μεταδίδουν πολιτικοί αναλυτές ότι στόχος της πολεμικής αεροπορίας είναι η καταστροφή όλων των ουκρανικών εγκαταστάσεων και των στρατιωτικών τμημάτων που υπάρχουν ακόμη στην περιοχή του Ντονμπάς. Επίσης, σύμφωνα με δηλώσεις ρώσων αξιωματούχων, αποτελούν στόχο τα βαρέα όπλα που προμηθεύει η Δύση την Ουκρανία, γι' αυτό καταστρέφει τμήματα των ουκρανικών σιδηροδρόμων και ανατινάζει γέφυρες για την παρεμπόδιση της μεταφοράς τους στις ανατολικές περιοχές.
Στην πολεμική σύγκρουση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ είχαν γραφτεί πολλά για την αποτελεσματικότητα των τουρκικών ντρόουν «Μπαϊρακτάρ». Στον πόλεμο όμως της Ουκρανίας δεν φαίνεται να διαδραματίζουν τον ίδιο σπουδαίο ρόλο. Ο ίδιος ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε ερώτηση δημοσιογράφου από το Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε: «είναι δικά μας ντρόουν που τα συμπαράγουμε (με την Τουρκία) σε μεγάλες ποσότητες. Χρησιμοποιούμε αυτή την τεχνική… τα ντρόουν μας βοηθάνε, αλλά δεν επιδρούν στο αποτέλεσμα. Ούτε μπορούν να υποκαταστήσουν την ιστορία των πυραύλων, του πυροβολικού ή της αντιαεροπορικής άμυνας».
«Απορωσικοποίηση» - «Αποσοβιετικοποίηση»
Στην Ουκρανία γίνεται προσπάθεια να ξεριζωθεί οτιδήποτε θυμίζει την Ρωσία ή τη σοβιετική περίοδο. Το δημοτικό συμβούλιο του Κιέβου αποφάσισε το γκρέμισμα 60 αγαλμάτων, όπως του σατυρικού συγγραφέα Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ο οποίος αν και καταγόταν από το Κίεβο έγραφε στη ρωσική γλώσσα, του στρατηγού Μπατούνιν, του ποιητή Αλεξάντρ Πούσκιν, των κινηματογραφικών ηρώων Γκλεμπ Ζίγκλοφ (το ρόλο του έπαιζε ο Βλαντίμιρ Βισότσκι) και Βλαντίμιρ Σαράποφ, του σοβιετικού πιλότου Βαλέρι Τσκάλοφ και άλλων. Επίσης, αποφασίστηκε να αλλάξει η ονομασία δρόμων και στάσεων του μετρό, που είχαν ονόματα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Στο Χάρκοβο γκρέμισαν το άγαλμα του στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ. Την αποκαθήλωση ανέλαβε η οργάνωση «Κράκεν» που αποτελεί τμήμα του νεοναζιστικού συντάγματος του «Αζόφ». Στην Τερνόπολη ανατίναξαν το άγαλμα του αεροπλάνου που είχε δημιουργηθεί τη δεκαετία του 1970 προς τιμή των σοβιετικών πιλότων, που έπεσαν κατά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Στο Ούζγκοροντ γκρεμίστηκε το άγαλμα του ρώσου ποιητή Αλεξάντρ Πούσκιν. Επίσης, άλλαξε η ονομασία 58 δρόμων και πλατειών που είχαν ονόματα ρώσων ή ρωσικών πόλεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις επανήλθαν τα ονόματα που υπήρχαν πριν τη σοβιετική περίοδο, αρκεί να μην ήταν ρωσικά. Κάτι αντίστοιχο έγινε και σε άλλες ουκρανικές πόλεις, όπως η Ντνιέπρ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πόλη παλιότερα λεγόταν Ντνιεπροπετρόφσκ, αλλά είχε επαλειφθεί το δεύτερο συνθετικό της, επειδή προερχόταν από το ρώσο τσάρο τον Πέτρο τον Α’.
Στην πόλη Γκενιτσέσκ της περιοχής της Χερσώνας, μετά την επικράτηση των ρωσικών στρατευμάτων, αναστηλώθηκε το άγαλμα του Λένιν, στην κεντρική πλατεία. Το 2015, στο πλαίσιο της «αποκομμουνιστικοποίησης», το άγαλμα είχε καταστραφεί από τους ακροδεξιούς και είχε σπάσει σε 3 κομμάτια, τα οποία βρέθηκαν και έγινε η αποκατάσταση. Η περιοχή αυτή βρίσκεται πλέον σε ρωσικό έλεγχο και υποστηρίζεται ότι στις αρχές Μαίου θα γίνει δημοψήφισμα για τη δημιουργία της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Χερσώνας», κατά τα πρότυπα των αυτοαποκαλούμενων λαϊκών δημοκρατιών του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ.
Μια μυστική επίσκεψη
Την προηγούμενη Δευτέρα, κάτω από άκρα μυστικότητα, επισκέφθηκαν την Ουκρανία οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και Λόιντ Όστιν. Η επίσκεψή τους έγινε γνωστή μετά, όταν βρίσκονταν πλέον στην Πολωνία. Οι αμερικανοί αξιωματούχοι υποσχέθηκαν ότι θα δώσουν ένα επιπλέον πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 322 εκατομμυρίων δολαρίων. Μέχρι στιγμής, από την έναρξη του πολέμου, η Ουκρανία έχει λάβει από τις ΗΠΑ 3,7 δισ. δολάρια, όπου το μεγαλύτερο μέρος δόθηκε σε οπλικά συστήματα. Ο Λόιντ Όστιν δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ θα εκπαιδεύσει ουκρανούς στρατιώτες σε νέου τύπου αντιαεροπορικά συστήματα. Στη συνέχεια τόνισε ότι στόχος των ΗΠΑ είναι η αποδυνάμωση της Ρωσίας σε τέτοιο βαθμό που να μην μπορεί να επαναλάβει αυτό που έκανε στην Ουκρανία. Ήδη είναι έτοιμα για αποστολή συστήματα Stinger, αντιαρματικά Jevelin και άλλος στρατιωτικός εξοπλισμός, σύμφωνα με ανακοινώσεις του αμερικανικού υπουργείου άμυνας. Ο Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι το αμερικανικό κογκρέσο ενέκρινε επιπλέον 165 εκατομμύρια δολάρια για αγορά πυρομαχικών.
Ο ουκρανός υπουργός Οικονομικών Σεργκέι Μάρτσενκο δήλωσε ότι ζήτησε από τις ΗΠΑ οικονομική βοήθεια μίνιμουμ 2 δισ. δολάρια το μήνα, ενώ η χώρα του έχει ανάγκη από συνολική οικονομική βοήθεια, όχι μικρότερη από 5 δισ. δολάρια το μήνα.
Η πορεία των διαπραγματεύσεων
Για την πορεία των διαπραγματεύσεων και τον τερματισμό της πολεμικής σύγκρουσης γράφονται το τελευταίο διάστημα πολλά και αρκετές φορές αντικρουόμενα στοιχεία. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβζούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν έτοιμο σχέδιο κοινής ανακοίνωσης για τον τερματισμό του πολέμου. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε ότι είναι έτοιμος για συνάντηση με το Βλαντίμιρ Πούτιν.
Από την άλλη πλευρά, στους Financial Times γράφτηκε ότι σύμφωνα με ανθρώπους του περιβάλλοντος του ρώσου προέδρου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν «έχασε το ενδιαφέρον του» για τον τερματισμό του πολέμου με διπλωματικά μέσα, μετά τη βύθιση του «Μοσκβά» και ότι η Ρωσία πλέον «θα κατακτήσει όσο γίνεται περισσότερα ουκρανικά εδάφη».
Σύμφωνα με δηλώσεις του Σεργκέι Λαβρόφ, η σύγκρουση με την Ουκρανία θα τελειώσει με συμφωνία, οι παράμετροι της οποίας εξαρτώνται από το στάδιο των πολεμικών επιχειρήσεων, κατά την υπογραφή και συνέχισε, ότι η Ρωσία δεν θα ανεχτεί τελεσίγραφα από την Ουκρανία. Προηγουμένως, ο Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Μόσχα παρέδωσε στο Κίεβο συγκεκριμένο σχέδιο και η μπάλα πλέον βρίσκεται στην ουκρανική πλευρά.