Την Άνοιξη αν δεν την βρεις την φτιάχνεις.
Ναι την φτιάχνεις.
Κάθε φορά από την αρχή.
Όλο και πιο ζωντανή.
Όλο και πιο ποτισμένη.
Ναι την φτιάχνεις.
Με εκείνα τα χρώματα που σημαίνουν αρμονία.
Και με εκείνες τις λέξεις που δηλώνουν αρχή.
Οδυσσέας Ελύτης
Το επιτελείο του Μαξίμου προτιμά να νοηματοδοτεί κάθε κίνηση της κυβέρνησης ΝΔ με ένα γνωμικό, ένα στίχο, ένα ευφυολόγημα. Στο πασχαλινό μήνυμα επέλεξε Σεφέρη [Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Βδομάδα], επιχειρώντας μέσα του να εντάξει τους “ελεύθερους-πολιορκημένους Ουκρανούς”, τη “πασχαλινή χαρά, που γίνεται σύμμαχος απέναντι και στις δικές μας δυσκολίες”, το ότι “ενωμένοι ξεπεράσαμε τις εθνικές προκλήσεις”, καταλήγοντας ότι “υποδεχόμαστε αυτή την άνοιξη με ελπίδα. Με αλληλεγγύη και αυτοπεποίθηση” και ευχόμενος να “κάνουμε το ερχόμενο καλοκαίρι πιο αισιόδοξο”. Θα ταίριαζε, θαρρώ, καλύτερα ο Ελύτης αντί του Σεφέρη στην άνοιξη που φτιάχνει η κυβέρνηση. Προσπαθεί να καλλιεργήσει από τον φόβο, τη θλίψη, την απογοήτευση, την ανησυχία, την αισιοδοξία, την ελπίδα. Μα γίνονται αυτά; Με τα πιο σκοτεινά χρώματα να ζωγραφίσεις τον πιο φωτεινό πίνακα;
Αμείλικτες συνέπειες
Ο πόλεμος συνεχίζεται χωρίς να διαφαίνεται κάποιος συμβιβασμός ή μια συμφωνία. Η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ μείωσαν τις προβλέψεις τους για την παγκόσμια ανάπτυξη, με την πρώτη να εκτιμά πια 3,2% αντί του 4,1% και το δεύτερο να 3,6% αντί του 4,4%. Το ΔΝΤ προειδοποιεί για “σεισμικές δονήσεις” και αποτιμά το κόστος του πολέμου σε ένα τρισ. δολάρια για το παγκόσμιο ΑΕΠ και η Παγκόσμια Τράπεζα κάνει λόγο για “καταστροφικές συνέπειες”.
Αντίστοιχα, και για την ελληνική οικονομία οι προβλέψεις αναθεωρούνται. Εκτιμάται πια ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2022 θα είναι 3,5%, έναντι του 4,6% που έκανε λόγο στην έκθεση του Ιανουαρίου και για το 2023 φτάνει στο 2,6%.
Αυτά τα ποσοστά μπορεί να φαίνονται σχεδόν ακατανόητα για όσους δεν γνωρίζουμε οικονομικά, όμως το ΔΝΤ τα κάνει “ταλιράκια” σε άλλο σημείο. Εκτιμά ότι το διαθέσιμο εισόδημα θα μειωθεί κατά 1.600 ευρώ ετησίως το 2022, εξαιτίας των ανατιμήσεων και του πληθωρισμού, ποσό που αντιστοιχεί σε 130 έως 200 ευρώ μηνιαίως, όταν η “γενναία αύξηση” του κατώτατου μισθού έφτασε τα 50 ευρώ. Ακόμα και αν δεχτούμε τις μεικτές εξαγγελίες της κυβέρνησης σαν καθαρό ποσό, γιατί μέχρι και στην αύξηση υπήρξε στρέβλωση, δεν καλύπτει ούτε το ένα τρίτο της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος. Το ΔΝΤ, μέσα από πολλές μαθηματικές προβλέψεις καταλήγει σε μία φράση που εσωκλείει το κλίμα της περιόδου: “οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων μπορεί επίσης να αυξήσουν σημαντικά την προοπτική κοινωνικών αναταραχών στις φτωχότερες χώρες”. Επίκεινται εξεγέρσεις για το ψωμί, δηλαδή. Και η ελληνική κυβέρνηση απαγγέλει ποίηση αισιοδοξίας, αντί να κάνει ενέσεις τόνωσης της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας.
Ενδεχόμενα μέτρα, υπό όρους
Από την Πέμπτη 27 Απριλίου έληξε η “περίοδος χάριτος των ημερών του Πάσχα” και “άρχισαν να εκτελούνται ξανά οι εντολές των παρόχων ενέργειας να κόβεται το ρεύμα για απλήρωτους λογαριασμούς”, σύμφωνα με τον Κώστα Μανιάτη, πρόεδρο των τεχνικών της ΔΕΗ. Όπως ο ίδιος πρόσθεσε, καθημερινά εκδίδονται πάνω από 1.000 εντολές, με τις 500 να αφορούν σπίτια στην Αττική. Αντί να λαμβάνει η κυβέρνηση, η οποία επιχειρεί μάλιστα να διαμορφώσει κοινωνικό προφίλ με λόγια του αέρα, μέτρα αποτροπής εικόνων με σπίτια χωρίς ρεύμα όπως ζήσαμε τη μαύρη δεκαετία της κρίσης, προδιαθέτει τον κόσμο για μέτρα “υπό τον όρο ότι δεν θα υπερβαίνουν τις αντοχές της οικονομίας”. Συγκεκριμένα, σχεδιάζει ίσως παρέμβαση στις τιμές χονδρικής της ενέργειας, ενδεχομένως μείωση ΦΠΑ σε “λίγα αλλά εμβληματικά προϊόντα, όπως το ψωμί και το γάλα”, πιθανή αύξηση προνοιακών επιδομάτων. Και ελπίζει να αποδώσει το ισχυρό χαρτί της χώρας, ο τουρισμός.
“Όλες οι πρώτες ενδείξεις, όλοι οι πρώιμοι δείκτες είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικοί. Το πρώτο 20ήμερο του Απριλίου πήγε πάρα πολύ καλά, ως προς τον εισαγόμενο τουρισμό και ως προς τον εγχώριο τουρισμό”, δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, επισήμανε ότι φέτος η έξοδος των εκδρομέων ήταν μεγαλύτερη από εκείνη του 2019, ωστόσο η κατανάλωση ήταν μικρότερη. Όπως εκτίμησε ο ίδιος είναι πιθανό αυτή να είναι και η εικόνα σε επίπεδο τουρισμού φέτος: “Όσο τα χρήματα των εργαζομένων εξαντλούνται στο σούπερ μάρκετ και στους λογαριασμούς ενέργειας δεν υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα για τα υπόλοιπα”, κατέληξε.
Ο κλιματικός νόμος μετατίθεται
Όπως στον τουρισμό ωραιοποιείται η εικόνα, έτσι και στην ενεργειακή κρίση. Οι υπέρογκες αυξήσεις λογαριασμών προσπερνιούνται και γίνονται συχνές αναφορές για ενεργειακή επάρκεια της χώρας (άλλη μία σειρά ακαταλαβίστικων προτάσεων), η οποία διασφαλίζεται με την πλωτή δεξαμενή LNG στη Ρεβυθούσα (θα λειτουργήσει από τον Αύγουστο), τη μετατροπή τεσσάρων μεγάλων και μιας μικρής μονάδας της ΔΕΗ να λειτουργούν με πετρέλαιο αντί του φυσικού αερίου (είναι σε δοκιμαστικό στάδιο), τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων στην Ιταλία (η ιταλική κυβέρνηση αναζητά ενέργεια στην Αφρική, για να διασφαλίσει τη δική της επάρκεια), καθώς και την αύξηση της προμήθειας αζέρικου φυσικού αερίου, μεσω του αγωγού ΤΑΡ (όταν και εφόσον τεθεί σε λειτουργία ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας).
Στην κατεύθυνση της ενίσχυσης μπαίνει και ο κλιματικός νόμος, ο οποίος έρχεται την ερχόμενη εβδομάδα σχεδόν “ισοπεδωμένος”. Έτσι, η απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων θέρμανσης πετρελαίου μετατίθεται κατά δύο χρόνια, για το 2025. Μετατίθεται κατά ένα χρόνο, για το 2024, η υποχρεωτική καταγραφή στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ανθρακικού αποτυπώματος για εγκαταστάσεις όπως βιολογικοί καθαρισμοί, ΧΥΤΑ, τουριστικές υποδομές και βιομηχανικές δραστηριότητες. Επίσης, η υποχρέωση των επιχειρήσεων για ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα μετατίθεται για δύο χρόνια, το 2025. Στο διηνεκές μετατίθεται και η ηλεκτροκίνηση και η απαγόρευση πώλησης αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Έτσι, και αυτός ο νόμος, που θα χάσει το επίθετο που τον χαρακτηρίζει “κλιματικός”, θα τεθεί στην υπηρεσία των επιχειρήσεων που στηρίζει η κυβέρνηση και θα “ντυθεί” με λόγια αισιόδοξα για το κλίμα, το μέλλον, την ενέργεια, που θα είναι όμως κενά περιεχομένου και όταν θα φτάσουν να αποδειχτούν εγκληματικά, η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα έχει επανεκλεγεί. “Διότι αν δεν κουβαλάς την Άνοιξη μέσα σου, πρέπει να μάθεις να τη χτίζεις. Από το χειρότερο σκοτάδι στο πιο λαμπερό φως”, προσθέτει ο ποιητής. Και αλίμονο, σε ένα πράγμα έχει θριαμβεύσει αυτή η κυβέρνηση, να κάνει το μαύρο – άσπρο.